Prenatal Tarama Testi Uygulanan Gebelerin Kaygı Düzeyi ve İlişkili Faktörler

Yıl 2016, Cilt: 26 Sayı: 4, 113 - 120, 01.12.2016

Vesile Koçak Emel Ege

Öz

Amaç: Tarama testlerinin gebelerde fiziksel, psikolojik ve sosyal birçok etkisi bulunmaktadır. Bu etkilerden biri de kaygıdır. Bu araştırma prenatal tarama test uygulanan gebelerin kaygı düzeyleri ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.Gereç ve Yöntem: Araştırma tanımlayıcı türde yapılmıştır. Araştırmanın örneğini prenatal tarama testi uygulanacak olan 139 gebe oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından hazırlanan 29 sorudan oluşan anket formu ve ‘Durumluk ve Sürekli Kaygı Ölçeği’ kullanılmıştır. Veriler bir Tıp Fakültesi Hastanesi Doğum ve Kadın hastalıkları polikliniğine prenatal tarama testi için başvuran gebelerle, poliklinikte, yüz yüze görüşme yöntemiyle 01.09.2013-01.11.2013 tarihleri arasında toplanmıştır. Verilerin analizinde sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, Independent Samples Test, One-way Anova testleri kullanılmıştır. Bulgular ve Sonuç: Gebelerin %35,2’sinin hafif/orta düzeyde durumluk kaygısı olduğu, %69,8’inin de hafif/orta düzeyde sürekli kaygısı olduğu bulunmuştur. Durumluk kaygı puan ortalaması 37,37±9,13, sürekli kaygı puan ortalamasının ise 44,43±7,57 olduğu saptanmıştır. Gebelerin sosyo-demografik, obstetrik, tarama test özellikleri ile kaygı puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık saptanmamıştır. Gebelikte enfeksiyon hastalığına maruz kalma durumu ile durumluk ve sürekli kaygı puanları arasında anlamlı farklılık bulunmuştur p

Anahtar Kelimeler

gebe, hemşire, kaygı, prenatal tarama

Kaynakça

• Çiçek N. Kadın Hastalıkları ve Doğum Bilgisi. 1. Basım. Ankara. Öncü Basımevi. 2004; 161-9.
• Sürmeliler E. Prenatal tanı amaçlı kromozom analizi gerek- tiren amniyosentezendikasyonları ve sonuçlarının değer- lendirilmesi. Adana. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi. 2005.Lo YMD, Chiu RWK. Prenatal diagnosis: prog- ressthroughplasmanucleicacids. Nature Reviews Genetics 2007; 8:71-7.
• Nussbaum RL, McInnes RR, Willard HF. Thompson&T- hompson Genetics in Medicine. 6.Baskı. Güneş Kitapevi. 2005.
• Kaya H, Cerci SS, Komek H. Bölgemiz gebelerinde triple test ile prenatal tarama sonuçları ve sitogenetik değerlendi- rilmesi. Perinatoloji Dergisi 2004; 12: 38-42.
• Şen C, Yayla M. Birinci trimester ultrasongrafi. Perinatoloji Dergisi 2001; 9:209-23.
• Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Doğum Öncesi Bakım Yö- netim Rehberi. TC Sağlık Bakanlığı Ankara. 2014. [cited: 13.05.2014] Erşim adresi: http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutup- hane/kitaplar/dogumonubakim.pdf.
• Gezer Kan N. Düşük riskli gebe populasyonunda ilk üç ay tarama testinde patolojik NT , burun kemiği, trikuspid kaçağı ve duktus venosus doppler bulgularının tanısal be- lirleyicilikleri. Uzmanlık Tezi. İstanbul. 2008.
• Gülpek D. Kadın üreme yaşamı ve anksiyete bozuklukları. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji (3P) Dergisi 2005; 13: 35-9.
• Marteau TM, Dormandy E. Facilitatinginformedchoice in prenatal testing, how wellarewedoing? American Journal of Medical Genetics 2001; 106:185-90.
• Kowalcek I, Huber G, Lammers C, et al. Anxietyscoresbe- foreandafter prenatal testingforcongenitalanomalies. Arch Gynecol Obstet 2003; 267:126-9.
• Kitapçıoğlu G, Yanıkkerem E, Sevil Ü, ve ark. Gebelerde doğum ve postpartum döneme ilişkin endişeler; bir ölçek geliştirme ve validasyon çalışması. ADÜ Tıp Fakültesi Der- gisi 2008; 9: 47-54.
• Austin MP, Leader L. Maternalstressandobstetricandinfan- toutcomes:epidemiologicalfindingsandneuroendocrine- mechanisms. Aust N Z J Obstet Gynaecol 2000; 40: 331-7.
• Sümbüloğlu K, Sümbüloğlu V, Biyoistatistik. 7. Baskı, An- kara, Hatipoğlu Yayınevi. 1997; 248-70.
• Weinans MJ, Huijssoon AM, Tymstra T, How women deal with the results of serum screening for Down syndrome in the second trimester of pregnancy. Prenatal Diagn 2000; 20: 705-8.
• Kleinveld JH, Timmermans DR, van den Berg M, van Eijk JT, Ten Kate LP, Does offering and performing prenatal screening influence women's attachment to their unborn child? A longitudinal randomized controlled trial. Prenatal Diagn 2007; 27: 757- 64.
• Mulvey S, Wallace E M, Women’s knowledge of and attitu- des to first and second trimester screening for Down’s synd- rome. BJOG October 2000; 107: 1302-5.
• Kleinveld JH, Timmermans DR, de Smit DJ, Adér HJ, van der Wal G, ten Kate LP, Does prenatal screening influence anxiety levels of pregnant women? A longitudinal randomi- sed controlled trial. Prenatal Diagn 2006; 26: 354- 61.
• Müller MA, Bleker OP, Bonsel GJ, Bilardo CM. Nuchal translucency screening and anxiety levels in pregnancy and puerperium. Ultrasound Obstet Gynecol 2006; 27: 357- 61.
• Marteau TM, Cook R, Kidd J, The psychological effects of false-positive results in prenatal screening for fetal abnor- mality: a prospective study. Prenatal Diagn 1992; 12: 205- 14.
• Potur CD, Yiğit F, Bilgin ÇN. Anne adaylarının fetal sağ- lığı değerlendiren testlere yaklaşımının kalitatifinclenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2009; 2:1-13.
• Bilgin S, Bıldırcın FD, Alper T, ve ark. Gebelikte uygulanan tarama testlerinin anne anksiyetesine olan etkisi. Türk Jine- koloji ve Obstetrik Derneği Dergisi. 2010; 7: 206- 11.
• Öner N, Le Compte A. Durumluk sürekli kaygı envanteri el kitabı. İstanbul. Boğaziçi Üniversitesi Yayınları. 1983.
• Dülgerler Ş, Ergin E, Erten G. Gebelerin ruhsal belirti dağı- lımlarının incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 2005; 21:115-26.
• Potur CD, Yiğit F, Bilgin ÇN. Anne adaylarının fetal sağ- lığı değerlendiren testlere yaklaşımının kalitatifinclenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2009; 2:1-13.
• Tunçbilek E. Clinicaloutcomes of consanguineousmarria- ges in Turkey. Turk J Pediatr. 2001; 43: 277-9.
• Arslan B. Gebelerde anksiyete ve depresyonla ilişkili sos- yodemografik özellikler. Süleyman Demirel Üniversitesi. Uzmanlık Tezi. Isparta. 2010.
• Gülpek D, Kadın üreme yaşamı ve anksiyete bozuklukla- rı Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji (3P) Dergisi 2005; 13(Ek 1): 35-39.
• Tekbaş FÖ, Oğur R, Uçar M. Genç erişkin erkekler arasında akraba evliliğisıklığının ve nedenlerinin araştırılması. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2005;4:3.
• Yavan T. Prenatal Tanı Testi Uygulanacak Gebelere Yönelik Geliştirilen Danışmanlık Protokolünün Etkinliğinin İnce- lenmesi. GATA. Hemşirelik Programı Doktora Tezi. Anka- ra. 2004.
• Kleinveld JH, Timmermans DR, Smit DJ, et al. Does prena- tal screeninginfluenceanxietylevels of pregnantwomen? A longitudinalrandomisedcontrolledtrial. Prenatal Diagnosis. 2006; 26: 354-61.
• Müller MA, Bleker OP, Bonsel GJ, et al. Nuchaltranslucen- cyscreeningandanxietylevels in pregnancyandpuerperium. UltrasoundObstetGynecol. 2006; 27: 357- 61.
• Akçay P, Terzioğlu F. Amniyosentez ve koryonikvillus ör- neklemesi uygulanan gebe kadınların yaşadıkları sorunla- rın ve anksiyete düzeylerinin belirlenmesi. Hacettepe Üni- versitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2007; 14:23-34.
• Kleinveld JH, Timmermans DR, Smit DJ, et al. Does prena- tal screeninginfluenceanxietylevels of pregnantwomen? A longitudinalrandomisedcontrolledtrial. Prenatal Diagnosis. 2006; 26: 354- 61.
• Kitapçıoğlu G, Yanıkkerem E, Sevil Ü, Yüksel D, Gebelerde doğum ve postpartum döneme ilişkin endişeler; bir ölçek geliştirme ve validasyon çalışması. ADÜ Tıp Fakültesi Der- gisi 2008; 9: 47-54.