Çocuk Acil Kliniğine Başvuran Zehirlenme Vakalarının Demografik Özellikleri ve Etiyolojik Dağılımları: Retrospektif Kesitsel Çalışma

Yıl 2025, Cilt: 35 Sayı: 1, 189 - 195, 28.02.2025

Sadiye Sert , Ebru Buldu , Şekibe Işık Dişci , Şerife Karaçal Say , Hakan Candan

https://doi.org/10.54005/geneltip.1598920

Öz

Arka Plan/Amaçlar: Zehirlenme, zararlı maddelere maruz kalmanın organ disfonksiyonuna yol açması olarak tanımlanmakta olup, özellikle beş yaş altındaki çocukları etkileyen yaygın bir küresel sağlık sorunudur. Zehirlenme vakalarının demografik özelliklerini ve etiyolojik dağılımlarını anlamak, etkili tanı ve önleme stratejileri için kritik öneme sahiptir. Bu çalışmanın amacı, akut zehirlenme nedeniyle pediatrik acil servise başvuran bireylerin demografik özelliklerini ve etiyolojik dağılımlarını belirlemektir.
Yöntemler: Bu retrospektif çalışma, 1 Ocak 2023 ile 15 Eylül 2024 tarihleri arasında Konya Beyhekim Eğitim ve Araştırma Hastanesi Pediatrik Acil Kliniği’ne zehirlenme nedeniyle başvuran 0-18 yaş arası hastaların klinik verilerini değerlendirmiştir.
Bulgular: Hastaların medyan yaşı 3,9 yıl olup, interkuartil aralığı 12 yıldır. Hastaların %88,4’ü asemptomatik, %11,6’sı ise bir veya daha fazla belirti göstermiştir. Kazara zehirlenme vakalarında en sık alınan maddeler koroziv veya kostik ajanlar (55 vaka, %25,7) ve analjezik-antipiretik ilaçlar (36 vaka, %16,8) olmuştur. Cinsiyet temelli karşılaştırmalar, farmakolojik ajanlardan kaynaklanan zehirlenme sıklığının kızlarda önemli ölçüde daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur (Odds oranı [OR]: 2,837, %95 Güven Aralığı: 1,682-4,785, p < 0,0001). Yaş grupları arasında, 2-6 yaş arası çocukların diğer gruplara kıyasla farmakotoksik zehirlenmelere maruz kalma sıklığı daha yüksektir (p < 0,0001). Mevsimsel analiz, yaz aylarında vakalarda belirgin bir artış olduğunu göstermektedir (162 vaka arasından 60, %37). Farmakolojik ajanlar, özellikle analjezikler, zehirlenmelerde daha sık yer almakta olup, bu durum kız çocukları ve okul öncesi çocuklarda daha yaygındır. Farmakolojik olmayan zehirlenmeler ise erkek çocuklar ve bebeklerde daha sık görülmüş, bu vakalar özellikle kostik maddelere bağlı olarak tanımlanmıştır.
Sonuçlar: Bu çalışma, çocuklar arasında akut zehirlenmenin yüksek prevalansını, özellikle okul öncesi yaş grubunda ve yaz aylarında vaka sayısındaki belirgin artışı vurgulamaktadır. Zehirlenme olaylarının çoğu kazara gerçekleşmiş olup, genellikle analjezik ve antipiretik gibi farmakolojik ajanlarla ilişkilendirilmiştir; bunlara ek olarak, kasıtlı zehirlenmelerin kız ergenler arasında daha yaygın olduğu gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Analjezik, çocuk, bebek, zehirlenme, mevsim

Demographic Characteristics and Etiological Distributions of Poisoning Cases Admitted to Pediatric Emergency Clinic: A Retrospective Cross-Sectional Study

Öz

Background/Aims: Poisoning, defined as exposure to harmful substances leading to organ dysfunction, is a prevalent global health concern, particularly affecting children under the age of five. Understanding the demographics and etiological distributions of poisoning cases is crucial for effective diagnosis and prevention strategies. The aim of this study is to ascertain the demographic characteristics and etiological distributions of individuals presenting to the pediatric emergency department due to acute poisoning.
Methods: This retrospective study evaluated the clinical data of patients aged 0-18 years who were admitted to the Pediatric Emergency Clinic at Konya Beyhekim Training and Research Hospital for poisoning between January 1, 2023, and September 15, 2024.
Results: The median age of the patients was 3.9 years, with an interquartile range of 12 years. Among the patients, 229 (88.4%) were asymptomatic, while 30 (11.6%) exhibited one or more symptoms. In cases of accidental poisoning, the most frequently ingested substances were caustic or corrosive agents (55 cases, 25.7%) and analgesic-antipyretic medications (36 cases, 16.8%). Gender-based comparisons revealed that the frequency of poisoning due to pharmacological agents was significantly higher in females (odds ratio [OR]: 2.837, 95% Confidence Interval: 1.682-4.785, p < 0.0001). Among the age groups, those aged 2-6 years showed a significantly higher prevalence of pharmacotoxic poisonings compared to other groups (p < 0.0001). Seasonal analysis indicated that summer had the highest occurrence of significant increases in cases (60 out of 162, 37%). Pharmacological agents, notably analgesics, were more frequently involved in poisonings, with a higher prevalence in females and preschool children. In contrast, non-pharmacological poisoning cases were more common in males and infants, particularly attributed to caustic substances.
Conclusions: This study highlights the significant prevalence of acute poisoning among children, particularly in preschool-aged individuals, with a notable increase in cases during the summer months. The majority of poisoning incidents were accidental and predominantly involved pharmacological agents, especially analgesics and antipyretics, while intentional poisonings were more common among female adolescents.

Anahtar Kelimeler

Analgesic, child, infant, poisoning, season

Kaynakça

• 1. Molla YM, Belachew KD, Ayehu GW, Teshome AA. Acute poisoning in children in Ethiopia: a cross-sectional study. Sci Rep 2022; 12:18750
• 2. Tobaiqy M, Asiri BA, Sholan AH, Alzahrani YA, Alkatheeri AA, Mahha AM, et al. Frequency and Management of Acute Poisoning Among Children Attending an Emergency Department in Saudi Arabia. Pharmacy (Basel) 2020; 8:189
• 3. Kizilyildiz BS, Karaman K, Özen S, Üner A. Acute intoxications among Turkish children. Minerva Pediatr 2018;70:46–50
• 4. Kesapli M, Celik A, Isik I. Characteristic Features of Childhood and Adolescent Poisonings, in the Mediterranean Region over 6 Years. Iran J Public Health 2018;47: 1667-1674
• 5. Yorulmaz A, Akbulut H, Yahya İ, Aktaş R, Emiroğlu HH. Çocuk acil servisine zehirlenme nedeni ile başvuran olguların geriye dönük olarak değerlendirilmesi. J Pediatr Emerg Intensive Care Med 2017; 4:96-103
• 6. Kesebir F, Akın F, Yazar A, Kılıç AO, Akkuş A, Türe E. Çocuk Acil Servisine Başvuran Zehirlenme Vakalarının Retrospektif Olarak Değerlendirilmesi. Pediatr Pract Res 2024; 12:32-37
• 7. Tarvadi PV, Bakkannavar SM, Palimar V, Kumar GP, Shetty M, Badiger S. Gender differences in childhood poisoning. Journal of Health and Allied Sciences NU, 2013;3: 069-072
• 8. Naik IB, Vankayala H, Sailaja A, Kumari NG, Babjan S, Kumar PD. Clinical Profile, Socio-Demographic Factors and Outcome of Children Presenting with Poisoning or Intoxication, A Hospital Based Study. European Journal of Cardiovascular Medicine 2024; 14:158-168
• 9. Bulut M, Alemdar DK, Bulut A, Tekin E, Çelikkalkan K. Evaluation of accidental and intentional pediatric poisoning: Retrospective analysis in an emergency Department of Turkey. Journal of Pediatric Nursing 2022; 63:e44-e49
• 10. Kazanasmaz H, Kazanasmaz Ö, Çalık M. Epidemiological and sociocultural assessment of childhood poisonings. Turk J Emerg Med 2019;19(4):127-131
• 11. Ram P, Kanchan T, Unnikrishnan B. Pattern of acute poisonings in children below 15 years--a study from Mangalore, South India. J Forensic Leg Med. 2014; 25:26-29
• 12. Lee J, Fan NC, Yao TC, et al. Clinical spectrum of acute poisoning in children admitted to the pediatric emergency department. Pediatr Neonatol. 2019;60(1):59-67
• 13. Dağ ÖO, Yeşil Y, Özdemir AA. Acute poisoning in the pediatric emergency department: A 5-year analysis. Cerrahpaşa Med J. 2024. Published online July 31, 2024. doi: 10.5152/cjm.2024.23106
• 14. Biçer S, Sezer S, Çetindağ F, Kesikminare M, Tombulca N, Aydoğan G, Aldemir H. Evaluation of acute intoxications in pediatric emergency clinic in 2005. Marmara Medical Journal 2007; 20:12–20
• 15. Dai Q, Wang L, Gao X, Du D, Shuai P, Li L, et al. Clinical and Epidemiological Characteristics of Acute Poisoning in Children in Southwestern China: A Review of 1755 Cases from 2014 to 2020. International Journal of General Medicine 2022; 15:133–142
• 16. Rodrigues Mendonca D, Menezes MS, Matos MA, Reboucas DS, Filho JN, Assis RS, et al. Acute Poisoning in Children in Bahia, Brazil. Global Pediatric Health. 2016; 17:1-7
• 17. Berta GN, Di Scipio F, Bosetti FM, Mognetti B, Romano F, Carere ME, et al. Childhood acute poisoning in the Italian North-West area: a six-year retrospective study. Ital J Pediatr. 2020; 46:83
• 18. Sahin S, Carman KB, Dinleyici EC. Acute poisoning in children; data of a pediatric emergency unit. Iran J Pediatr. 2011;21(4):479-484
• 19. Kandeel F, El-Farouny R. Study of acute poisoning cases in children admitted to Menoufia Poison Control Center (MPCC) during the year 2016. A Prospective Study.Ain Shams Journal of Forensic Medicine and Clinical Toxicology 2017;29: 89-99
• 20. Öner N, İnan M, Vatansever Ü, Turan Ç, Çeltik Ç, Küçükuğurluoğlu Y, et al. Trakya bölgesinde çocuklarda görülen zehirlenmeler: orijinal araştırma. Türk Pediatr Ars 2004; 39:25-30
• 21. Mintegi S, Azkunaga B, Prego J, Qureshi N, Dalziel SR, Arana-Arri E, et al; Pediatric Emergency Research Networks (PERN) Poisoning Working Group. International Epidemiological Differences in Acute Poisonings in Pediatric Emergency Departments. Pediatr Emerg Care 2019;35(1):50-57
• 22. Günay A, Uğurlu Z, Ceylan A, Ayten N. A retrospective investigation of poisoning cases presented to the pediatric emergency Department of Başkent University Ankara Hospital between 2012 and 2017. Journal of Pediatrıc Emergency Intensive Care Medicine 2019; 6:13–17
• 23. Aygin D, Açıl H. The study of the intoxication cases of the patients (0–18 years) admitted to the pediatric emergency unit. The Medical Bulletin of Şişli Etfal Hospital 2014; 48:27–33.
• 24. Azab SM, Hirshon JM, Hayes BD, El-Setouhy M, Smith GS, Sakr ML, et al. Epidemiology of acute poisoning in children presenting to the poisoning treatment center at Ain Shams University in Cairo, Egypt, 2009-2013. Clin Toxicol (Phila) 2016; 54:20-26