Aims: The aim of this study was to determine the relationship between health literacy (HLL) levels and healthy lifestyle behaviors (HBSB) of vocational education center students.
Methods: The cross-sectional study was conducted with 343 children studying in vocational education centers in a city center between April 1-30, 2024. “Personal Information Form”, ‘Health Literacy Scale for School-Age Children (HLSC)’ and ‘Healthy Lifestyle Behaviors Scale II (HRBS-II)’ were used as data collection tools. Data were analyzed using descriptive (mean, standard deviation, frequency and percentage) and analytical (One-Way ANOVA, Independent T-test, Spearman's Correlation) statistics. A statistical significance level of p<0.05 was accepted.
Results: In the analysis made according to the descriptive characteristics of the participants, significant differences were found between 10th and 12th grade students, income status, regular weighing, eating habits and health education in both scales (p<0.05). Participants with high levels of health literacy had higher scores on the SICBS, and as the level of health literacy increased, an increase was observed in sub-dimensions such as spiritual development, interpersonal relationships and stress management. Participants with moderate health literacy had significantly higher scores than those with low health literacy (p<0.001). In the regression analysis, it was found that the theoretical knowledge sub-dimension of the HLSS contributed positively to the total score of the HLSS (p=0.044). The model explains 13.1% of the change in the SFL score.
Conclusion: This study revealed that health literacy level has positive effects on healthy lifestyle behaviors. It was observed that individuals with high health literacy had higher quality of life and healthier health behaviors. In addition, health education and regular health follow-up were found to contribute to individuals' health literacy.
Amaç: Bu çalışmada mesleki eğitim merkezi öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı (SOY) düzeyleri ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları (SYBD) arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Kesitsel tipteki çalışma 1-30 Nisan 2024 tarihleri arasında bir il merkezindeki mesleki eğitim merkezlerinde öğrenim gören 343 çocuk ile yürütülmüştür. Veri toplama araçları olarak “Kişisel Bilgi Formu”, “Okul Çağındaki Çocuklar için Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (SOYÖ)” ve “Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II (SYBDÖ-II)” kullanılmıştır. Veriler; tanımlayıcı (ortalama, standart sapma, frekans ve yüzde) ve analitik (One-Way ANOVA, İndependent T-test, Spearman’s Correlation) istatistikler kullanılarak analiz edilmiştir. İstatistiksel anlamlılık düzeyi olarak p<0.05 kabul edilmiştir.
Bulgular: Çalışmaya katılanların % 39,9’u düşük, %53,6’sı orta düzeyde SOY’a sahip olduğu tespit edilmiştir Katılımcıların tanımlayıcı özelliklerine göre yapılan analizde, 10. ve 12. sınıf öğrencileri, gelir durumu, düzenli tartılma, beslenme alışkanlıkları ve sağlık eğitimi durumları arasında her iki ölçekten anlamlı farklar bulunmuştur (p<0,05). Yüksek sağlık okuryazarlığına sahip katılımcıların SYBDÖ puanları daha yüksek olup, sağlık okuryazarlığı düzeyi arttıkça manevi gelişim, kişiler arası ilişkiler ve stres yönetimi gibi alt boyutlarda da artış gözlenmiştir. Orta düzeyde sağlık okuryazarlığına sahip katılımcılar, düşük okuryazarlık düzeyindekilerden anlamlı şekilde yüksek puanlar almıştır (p<0,001). Regresyon analizinde, SOYÖ teorik bilgi alt boyutunun SYBDÖ toplam puanına pozitif katkı sağladığı tespit edilmiştir (p=0,044). Model, SOYÖ puanındaki değişimin %13.1'ini açıklamaktadır.
Sonuç: Bu çalışma, sağlık okuryazarlığı düzeyinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları üzerinde olumlu etkiler yarattığını ortaya koymuştur. Yüksek sağlık okuryazarlığına sahip bireylerin, yaşam kalitelerinin daha yüksek ve sağlık davranışlarının daha sağlıklı olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca, sağlık eğitimi ve düzenli sağlık takibinin, bireylerin sağlık okuryazarlığına katkı sağladığı bulunmuştur.
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Klinik Tıp Bilimleri (Diğer) |
| Bölüm | Original Article |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 3 Mart 2025 |
| Kabul Tarihi | 21 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 35 Sayı: 3 |
Genel Tıp Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.