Türkiye için Bir Yaşlı Bakımı Modeli

Yıl 2022, , 38 - 45, 31.08.2022

İsmail Tufan , Fatma Banu Demirdaş , Tuğçe Sözer , Süheyla Sönmez , Ahmet Aytepe , Şule Sidrenur Öztürk

https://doi.org/10.47141/geriatrik.1024572

Öz

Endüstri devrimiyle birlikte dünya genelinde ortaya çıkan demografik değişimler ve etkileri, 2000’li yıllardan itibaren ülkemizde daha net bir şekilde görünür ve hissedilir hale gelmiştir. Yaşam süresinin uzaması ve nüfusun yaşlanmasıyla ortaya çıkan bu demografik dönüşüm, aynı zamanda yeni sosyal risk ve sorunları da beraberinde getirmiştir. Bunlardan önemli birkaçı, yaşlanan nüfusun bakıma muhtaçlığı ve bakım sorunudur. Ülkemizde yaşlı bakım konusunda uygulanabilir bir bakım modeli yoktur. Bugüne kadar konuya dair bir çözüm arayışının olmaması; bakım hizmetinin büyük ölçüde, resmi olmayan sosyal ağ kapsamında çözümlenmesi beklentisi ile ilişkilidir. Son yıllarda etkisi daha da belirginleşen demografik değişim, sorunun bu şekilde çözülemeyeceğini göstermektedir. Yakın gelecekte uygulanabilir bir bakım modeli oluşturulmazsa, yaşlıların daha fazla yaşlıya bakmak zorunda kaldığı durumlar ve yaşlılıkta umutsuzlukla karşı karşıya kalabiliriz. Problemin çözümü ve bir bakım modelinin oluşturulması için; öncelikle bakım organizasyonu veya bakım modelinin, hedefleri ve karmaşık yapısının anlaşılması gerektiği düşünülmektedir. Bu makalede ana hatlarıyla ele alınan ve basamaklandırılan bakım organizasyonu; bakıma muhtaçlık sorununa yönelik uygulanabilir bir bakım modelinin oluşturulabilmesi yönünde çözüm önerisi olarak sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

yaşlılık, bakım hizmeti, bakım modeli, organizasyon

An Elderly Care Model for Turkey

Öz

Demographic changes and their effects, which have emerged worldwide with the industrial revolution, have become more visible and perceived in our country since the 2000s. This demographic transformation, which has arisen with the prolongation of life expectancy and the aging of the population, has also brought along new social risks and problems. Some of these problems mentioned previously; are the aging population's need for care and the problem of care. There is no feasible model for elderly care in our country. Since there is no seeking for a solution regarding the elderly care problem, the expectation is that the care service is to be resolved usually within the context of informal social networks. The demographic change, the effect of which has become more visible in recent years, signifies that the problem cannot be solved in this way. If a practicable care model is not established soon, we may face a situation in which older people have to take care of more older people and despair in old age. While forming a model for the solution of care problems, it is thought that the model's care organization or objectives and complex structure should be understood initially.

The organization of care outlined and staged in this article has been presented as a solution offered to create a practicable care model for the problem of the need for care.

Anahtar Kelimeler

old age, care model, organization, care service

Kaynakça

• 1. Dechmann B, Ryffel C. Soziologie im Alltag - Eine Einführung, 11.baskı. Weinheim, Basel, Beltz, 2001, 95-97.
• 2. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2019 http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=33705, Erişim tarihi: 01.05.2022.
• 3. Tufan İ. Antikçağdan Günümüze Yaşlılık ve Yaşlanma, 2. baskı, İstanbul, Nobel yayınevi, 2016, 128-129.
• 4. Tufan İ. Bakıma Muhtaç-Türkiye'de Alzheimer Hastası Yaşlıların Bakımı, 1. baskı, İstanbul, Koç Üniversitesi Yayınları, 2016 a, 31-32.
• 5. Schäfers B. Grundbegriffe der Soziologie, 5.baskı, Opladen, Leske + Budrich, 2003, 258-263.
• 6. Von Rosenstiel L. Grundlagen der Organisationspsychologie, 3.baskı, Stuttgart, Schäffer-Poeschel, 1992, 2-3.
• 7. Büschges G. Einführung in die Organisationssoziologie, 1. baskı, Stuttgart, Teubner, 1983, 56.
• 8. Duner, A. Care planning and decision-making in teams in Swedish elderly care: A study of interprofessional collaboration and professional boundaries. Journal of Interprofessional Care. 2013; 27(3): 246-253.
• 9. Roberto KA. Aile yapıları ve yaşlılıkta Bakım. Editörler; Tufan İ, Durak M. Gerontoloji, 1. baskı, Ankara, Nobel Yayınevi, 2018, 265-289.
• 10. Özmete E, Hussein S. Türkiye’de yaşlı bakım hizmetleri raporu: Avrupa’dan en iyi uygulama örnekleri ve Türkiye için bir model tasarımı. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı 2017. https://www.aile.gov.tr/media/9334/tuerkiye-de-yaşlı-bakım-hizmetleri-avrupa-dan-en-iyi-uygulama-oernekleri-ve-tuerkiye-için-bir-model-tasarımı-proje-kitabı.pdf, Erişim tarihi: 28.04.2022.
• 11. Elkeles T. Arbeitsorganisation in der Krankenpflege. Zur Kritik der Funktionspflege, 5. baskı, Frankfurt/Main, Mabuse, 1994, 99.
• 12. Dibelius O, Uzarewicz C. Pflege von Menschen höhrerer Lebensalter, 1.baskı, Stuttgart, Kohlhammer, 2006, 191.
• 13. Kühnert S. Fort- und Weiterbildung. Editörler; Wahl H W, Tesch-Römer C. Angewandte Gerontologie in Schlüsselbegriffen, 1. baskı, Stuttgart, Kohlhammer, 2000, 335-340.
• 14. Haslam SA. Psychology in Organizations. 2. baskı, London, SAGE Publications, 2004. https://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=nlebk&AN=251439&lang=tr&site=ehost-live Erişim tarihi: 28.04.2022.
• 15. De Velazco FF, Lara EC, Luna SR. Proposal of a Model from the Perspective of Parsons Functional-Structural Theory. Journal of Systemics, Cybernetics and Informatics. 2021; 19(8): 182-197.
• 16. Tecim V. Sistem Yaklaşımı ve Soft Sistem Düşüncesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2004; 19(2): 75-100.
• 17. Braun N, Gautschi T. Rational-Choice-Theorie, 1.baskı, Weinheim, München, Juventa Verlag, 2011, 62.
• 18. Beck U. Moderne. Editörler; Farzin S, Jordan S. Lexikon Soziologie und Sozialtheorie, 1.baskı. Stuttgart, Philipp Reclam Jun., 2008, 198-200.
• 19. Dahme C. Systemanalyse menschlichen Handelns, Grundlagen und Ansätze zur Modellbildung, 2. baskı, Opladen, Westdeutscher Verlag, 1997, 24-25.
• 20. Schenda R. Das Elend der alten Leute, 1. baskı, Düsseldorf, Patmos Verlag, 1972, 32-35.
• 21. Tufan İ. Yaşlılıkta Bakıma Muhtaçlık ve Yeni Bir Bakım Kültürü. Sosyal Bakım Sigortası: Demografik değişimlerin yarattığı bir sorun ve tartışmaya açık bir konsept, Antalya, GeroYay., 2006, 157,167.