Hâce Muhammed Pârsâ’nın Semâniye Tefsiri’nin İncelenmesi, Tanıtılması ve Müellifin Eserleri ve Hayatı Hakkındaki Bilgiler

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 179 - 202, 07.07.2024

Çevirmen: Ayşe Aytekin

Öz

Yazılı mirasın basımı, düzeltilmesi ve tanıtımı öncelikli olarak araştırılması gerekli olan konulardan birisidir. Zira, alanlara dair yazılı metin mevcut halde elde olmadan söz konusu metni değerlendirmek ve yorumlamak mümkün değildir. Ne yazık ki, başarılı bir basım işlemi sürecine tabi tutulmayıp sorunlu halde basılmış metinler araştırmayı yanlış yöne yönlendirebilir. Kur’ân tefsir nâmelerinin bütün metinlerini-(Kelâmullah’ı) tahlil ve analiz edenler arasında yapılmış olanları- ve değerli bir miras olan bu Kur’ân tefsirlerini keşfeden âlimlerin (araştırmacıların) bu alanda basılmış baskıları elde edip titizlikle araştırmaları gerekli olan zaruretlerden biridir. Bu metinlerden birisi de Hâce Muḥammed Pârsâ’nın Semâniye Tefsiri’dir. Söz konusu tefsir, şu zamana kadar tam olarak basılmamıştır. Ayrıca, bu eser hakkında kayda değer bir araştırma da yapılma-mıştır. Araştırma makalemizde bu tefsirin bilinen nüshasını tanıtmaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Tefsir Metinleri, Hâce Muhammed Pârsâ, Semâniye Tefsiri, El Yazması.

معرّفی و بررسی تفسیر ثمانیۀ خواجه محمّد پارسا و نکاتی دربارۀ حیات و آثار وی

Öz

یکی از بایستهترین زمینههای پژوهشی، شناسایی، تصحیح و چاپ میراث مکتوب پیشینیان است. بدون در دست داشتن متن منقّح از متون نمیتوان به داوری و ارزیابی آنها پرداخت و اتّکا به چاپهای مغلوط و ناهموار از متون میتواند سیر تحقیقات را به بیراهه بکشد. از جمله متونی که به ارزیابی و تحلیل کلامالله پرداختهاند، تفسیرنامههای قرآنی، میراثی بس ارجمند و درخور کندوکاو عالمانهاند، و به دست دادن چاپ انتقادی آنها از ضرورتهای تحقیق در این حیطه است یکی از این متون تفسیر ثمانیۀ خواجه محمّد پارساست که تاکنون چاپ نشده و حتّی پژوهش درخور ذکری نیز در باب آن صورت نگرفته است. در این جستار به بررسی این تفسیر و معرّفی نُسَخ آن خواهیم پرداخت

Anahtar Kelimeler

متون تفسیری، خواجه محمّد پارسا، تفسیر ثمانیۀ ، نسخ خطی