EVALUATION OF THE SUPPLY AND DEMAND FOR ANIMAL PRODUCTS IN TERMS OF SUFFICIENT AND BALANCED NUTRITION IN TURKEY

Yıl 2021, Cilt: 46 Sayı: 6, 1450 - 1466, 15.10.2021

Betül Gürer

https://doi.org/10.15237/gida.GD21083

Cited By: 2

Öz

This study was aimed to evaluate the supply and adequacy of animal products in Turkey supposing that individuals consume recommended dietary reference values by age and gender. As a result, the increase in livestock supports in Turkey had a positive effect on the production, but this increase was not sufficient to ensure for nutritionally adequate diet of the society. In 2019, the animal products supply requirement in Turkey was calculated as 31.39 kg for red meat-chicken meat, 27.22 kg for fish, 13.54 kg for eggs and 252.99 kg for milk and dairy products per capita. However, considering the current dietary composition of the population, the supplies of animal products, excluding milk and dairy products, were below the requirement. Ensuring sufficient supply and accessibility of animal products is possible with the production planning considering the nutritional problems of the society and holistic and long-term measures for supply chain of animal products.

Anahtar Kelimeler

Animal products, food availability, animal products consumption, agriculture policies, nutritional structure

TÜRKİYE’DE NÜFUSUN YETERLİ VE DENGELİ BESLENMESİ AÇISINDAN HAYVANSAL GIDA ARZ VE TALEBİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Çalışmada, bireylerin yeterli ve dengeli beslenebilmesi için uzmanlar tarafından yaş ve cinsiyete göre önerilen günlük besin tüketim referans miktarlarını tükettikleri varsayıldığında, Türkiye’de nüfusun hayvansal ürünler arz ihtiyacı ve yeterliliğinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma sonucunda, Türkiye’de hayvancılık sektörüne yönelik destekleme kalemleri ve miktarındaki artış üretime olumlu yansımış, ancak üretimdeki artışın toplumun yeterli ve dengeli beslenmesini temin edecek boyutta olmadığı görülmüştür. 2019 yılında, Türkiye’de nüfusun yeterli ve dengeli beslenebilmesi için hayvansal gıda arz ihtiyacı kişi başı yıllık kırmızı et-tavuk eti için 31.39 kg, balık için 27.22 kg, yumurta için 13.54 kg ve süt ve süt ürünlerinde 252.99 kg olarak hesaplanmıştır. Ancak nüfusun mevcut beslenme kompozisyonu dikkate alındığında süt ve süt ürünleri hariç diğer hayvansal ürünler arzının ihtiyacın altında olduğu görülmüştür. Bu nedenle, nüfusun gereksinimine uygun hayvansal ürünler arzının ve erişilebilirliğinin sağlanması, toplumun beslenme sorunlarını dikkate alan üretim planlaması ile hayvansal ürünler arz zincirine yönelik bütüncül uzun vadeli tedbirlerin birlikte ele alınması ile mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Hayvansal ürünler, gıdanın bulunabilirliği, hayvansal ürün tüketimi, tarım politikaları, beslenme yapısı

Kaynakça

• Alev, N. (2015). Kırmızı et talep tahmini: Van ili üzerine bir uygulama. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, İktisat Teorisi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Van, Türkiye, 125 s.
• Anonim (2006). Tarım Kanunu (Sayı: 5488). 25.04.2006 tarih ve sayı 26148, Resmî Gazete, Başbakanlık, Ankara (Türkiye).
• Aytop, Y., Işık, F. (2020). Gaziantep ilindeki tüketicilerin yumurta tüketim alışkanlıklarının belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, (7)1:269-275, doi: 10.30910/turkjans.680088
• Can, B.A. (2019). Türkiye’de yumurta üretimi, tüketimi, ihracatı ve geleceği. International Marmara Sciences Congress, Kasım 2019, Kocaeli, Türkiye.
• Doğan, N. (2019). TRA1 Bölgesinde (Erzurum, Erzincan, Bayburt) hanelerin kırmızı et, tavuk eti ve balık eti tüketimine yönelik mevcut durum üzerine bir araştırma. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 6(2):285-295, doi: 10.30910/turkjans.557121.
• FAO (2020a). The State of Food Security and Nutrition in the World 2020. Transforming food systems for affordable healthy diets. Rome, FAO. Doi: https://doi.org/10.4060/ca9692en
• FAO (2020b). Food Security Statistics. http://www.fao.org/faostat/en/#data (Erişim: 20.10.2020).
• Güngör, E.S., Ceyhun, S.B. (2017). Erzurum ve Van illerindeki balık tüketimi ve tüketici tercihleri üzerine bir araştırma. Alınteri Journal of Agricultural Sciences, 32(2): 1-10, doi: 10.28955/alinterizbd.298341.
• Hatırlı, S.A., Öztürk, E., Aktaş, A.R. (2007). Kırmızı, tavuk ve beyaz et talebinin tam talep sistemi yaklaşımıyla analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (6):211-221. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbe/issue/23199/247805 (Erişim: 01.12.2020)
• ITC, 2020. International Trade Center (ITC) Trade-Map. www.trademap.net (Erişim: 01.11.2020)
• Karakaya, E., Kızıloğlu, S. (2018). Bingöl İli Kent Merkezinde Tüketicilerin Süt ve Süt Ürünleri Tüketim Alışkanlıkları. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 21(Özel Sayı): 12-21, doi: 10.18016/ksutarimdoga.vi.504487.
• Öztornacı, B. (2013). Türkiye’de kırmızı et arzının analizi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Adana, Türkiye, 91 s.
• Özyürek, S., Çebi, K., Türkyılmaz, D., Esenbuğa, N., Dağdelen, Ü., Yaprak, M. (2019). Erzincan ilinde kırmızı et tüketim alışkanlıkları ve tüketicilerin ithal kırmızı ete bakış açılarının değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Fen bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(1):263-273, doi: 10.18185/erzifbed.449704.
• Sağlık Bakanlığı (2019), Türkiye Beslenme Rehberi 2015 (TÜBER), T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Yayın No: 1031, Ankara. ISBN: 978-975-590-608-9
• Saygı, H., Bayhan, B., Hekimoğlu, M.A. (2014). Türkiye’nin İzmir ve Ankara illerinde su ürünleri tüketimi, Türk tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(5):248-254.
• Saygın, Ö., Demirbaş, N. (2017). Türkiye’de kırmızı et sektörünün mevcut durumu ve çözüm önerileri. Hayvansal Üretim, 58(1):74-80.
• Saygın, Ö., Demirbaş, N. (2018). Türkiye’de kırmızı et tüketimi: sorunlar ve çözüm önerileri. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 32(3):567-574, doi: 10.15316/SJAFS.2018.138
• Şen, İ., Şahin, A. (2017). Mersin’de Yaşayan Tüketicilerin Balık Tüketim Tercihlerini Demografik Faktörler Açısından Ele Alan Bir Araştırma. AKÜ İİBF Dergisi, 18(1): 33-46, doi: 10.5578/jeas.48561
• Terin, M., Hamamcı, G., Gül, T., Terin, S. (2016). Van ili kentsel alanda hanelerin balık tüketim yapısı ve satın alma davranışlarının belirlenmesi. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 33(3): 241-249. doi: 10.12714/egejfas.2016.33.3.08
• TOB, 2021. Tarım ve Orman Bakanlığı, Ankara.
• Tosun, D. (2016). Türkiye’de kırmızı et arzının sürdürülebilirliğini etkileyen faktörlerin belirlenmesi üzerine bir araştırma: İzmir ve Afyonkarahisar illeri örneği. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İzmir. 163s.
• TÜİK (2020a). Türkiye İstatistik Kurumu. Nüfus ve Demografi İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=nufus-ve-demografi-109&dil=1 (Erişim tarihi: 01.11.2020).
• TÜİK (2020b). Türkiye İstatistik Kurumu. Hayvancılık İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=tarim-111&dil=1 (Erişim tarihi: 01.11.2020).
• TÜİK (2020c). Türkiye İstatistik Kurumu. Hanehalkı Tüketim Harcaması İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=gelir-yasam-tuketim-ve-yoksulluk-107&dil=1 (Erişim: 05.02.2021).
• TÜİK (2021). Türkiye İstatistik Kurumu. Fiyat İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?tb_id=46&ust_id=13 (Erişim tarihi: 01.04.2021) Türkmen, M., Türkmen, A., Duran, K. (2016). Giresun ilinde balık tüketiminin araştırılması. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(8):712-718.