KUR‟AN VE HADĠSLERDE “MATAR” VE “ĞAYS” KELĠMELERĠ -FİLOLOJİK BİR ÇALIŞMA-

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 11, 130 - 146, 15.01.2017

Khalil Ayoub Süleyman Narol

Öz

Bu araĢtırma ا طٌّش ve ا غٌ ١ش kelimelerinin Kur‟an ve hadislerde kullanılıĢını derinlemesine incelemeyi ve filolojik özelliklerini ortaya koymayı hedeflemektedir.

Bu hedefe ulaĢmak için de araĢtırma, filolojik eserleri ve bunların dıĢındaki kaynaklarda ا طٌّش ve ا غٌ ١ش kelimelerinin anlamsal farklılıklarını ortaya koyan bir giriĢle baĢlamıĢtır. AraĢtırma bu kelimelerin lüğavi kullanımı ile Kur‟an-ı Kerim‟deki anlamları arasındaki farklılığı ortaya koymak için yapılmıĢtır. Yine bu çalıĢma, her iki lafzın birlikte ve farklı kullanımları ile Kur‟an ve hadislerdeki kullanımları üzerinde durmayı amaç edinmiĢtir. Bunu yaparken de her iki kelimeyi dil açısından inceleyerek kullanıldığı yerleri ele almıĢtır. AraĢtırma ulaĢtığı önemli sonuçları ortaya koyarak son bulmuĢtur.

Anahtar Kelimeler

MATAR” VE “ĞAYS, FİLOLOJİ.

Kaynakça

• Ahmed bin Hanbel, Müsned (Thk. ġuayb el-Arnavut ve diğerleri), Müessesetür-Risale, 1. Baskı, 2001. „ÂiĢe Abdurrahman, el-Ġ‟câzü‟l-Beyânî ve Mesâilü Ġbni‟l-Ezrak, Dâru‟l-Meârif, Kahire, 3. Baskı. ____ et-Tefsîru‟l-Beyânî li‟l-Kur'an‟il-Kerim, Dâru‟l-Meârif, Kahire, 7. Baskı. Aynî, Bedrüddîn Mahmûd b. Ahmed b. Mûsâ b. Ahmed,Umdetü‟l-Kârî ġerhu Sahîhi‟l-Buhârî, Dâru Ġhyâit-Türâsi‟l-Arabî, Beyrut, Tsz. Bikâ‟î, Burhanüddin,Nazmüd-Dürer fî Tenâsübi‟l-Âyât ves-Süver, el-Mektebü‟l-Ġslâmî, Kahire, Baskısı yok, Tsz. Buhârî, Muhammed bin Ġsmail, el-Câmiüs-Sahîh, (Thk. Dr.Mustafa el-Beğâ), Dâru Ġbn Kesîr, el-Yemâme, 3. Baskı, Beyrut, 1987. Cebel,Muhammed Hasan, el-Mu‟cemü‟l-ĠĢtikâkî el-Muessıl li Elfâzi‟l-Kur'an‟il-Kerim, Mektebetü‟l-Edeb, Kahire, 1. baskı, 2011. Cevherî, Ġsmail bin Hammâd, es-Sıhâh Tâcü‟l-Lüğa ve Sıhahul-Arabiyye, (Thk. Ahmed Abdu‟l-Ğafûr Atâ), Dâr‟l-Ġlm li‟l-Melâyîyn, Beyrut, 4. Baskı, 1407/1987. Esîr,Mecdüd-Dîn b., eĢ-ġâfî fî ġerhi MüsnediĢ-ġâfi‟î (Thk. Ahmed b. Süleyman-Yâsir b. Ġbrahim), Mektebetür-RüĢd, Riyad, es-Suûdiyye, 1. Baskı, 1426/2005. el-Ezherî, Ebû Mansûr, Tehzîbü‟l-Lüğa(Thk. Abdüsselam Harun ve arkadaĢları), Dâru‟l-Mısriyye lit-Te‟lîf vet-Tercüme. Fîruzâbâdî, Ebü‟t-Tâhir Mecdüddîn Muhammed b. Ya„kūb b. Muhammed, el-Kâmûsü‟l-Muhît(Thk. Mektebeü Tahkîkit-Türâs fî müessesetir-risâle), Denetim: Muhammed Naîm el-Urksûsî, Müessesetür-Risâle, Beyrut. Halîl b. Ahmed,Ebû Abdirrahmân,el-Ayn (Thk. Dr. Mehdî el-Mahzûmî, Ġbrahim es-Sâmirî), Baskı yeri yok, Tsz. I‟vaz, Ġbrahim, el-Kur'an ve‟l-Hadis Mukaraneten Uslûbiyyeten, Mektebetü ZehrâiĢ-ġark, 1. Baskı, Kahire, 2000. Ġbn Hacer, Ebü‟l-Fazl ġihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-Askalânî,Fethu‟l-Bârî ġerhu Sahîhi‟l-Buhârî (Tsh. Muhibbüd-Dîn el-Hatîb), Bu esere Ġbn Bâz dipnotlar ilave etmiĢ, Muhammed Fuât Abdülbâkî eserdeki hadisleri tahriç etmiĢtir, Dâr‟ul-Mârife, Beyrut 1379. ĠbnKuteybe,Ebû Muhammed Abdullāh b. Müslim,Te‟vilü Muhtelefi‟l-Hadîs. Baskı yeri yok, tsz. Ġbn Manzûr, Ebü‟l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem b. Alî b. Ahmed el-Ensârî, Lisânü‟l-Arap, (Thk. Abdullah el-Kebir ve ArkadaĢları), Dârü‟l-Meârif, Kahire, Tsz. Kastallânî,Ahmed bin Muhammed, ĠrĢâdüs-Sârî li ġerhi Sahîhi‟l-Buhârî, el-Matbatü‟l-Emîriyye, Bulak, Mısır, 6. Baskı, 1305. Müsennâ, Ebû Ubeyde Ma‟mer b., Mecâzü‟l-Kur'an (Thk. Fuat Sezgin), Mektebetü‟l-Hâncî, Kahire, Baskısı yok, Tzs. Müslim,Ebü‟l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b., Sahîh-i Müslim (Thk. Muhammed Fuât Abdülbâkî), Dâru Ġhyâit-Türâsi‟l-Arabî, Beyrut, Tsz. Râgıb, Hüseyin bin Muhammed el-Ġsfehânî, el-Müfredât fî Ğarîbi‟l-Kur'an (Thk. Muhammed Seyyid Keylânî), Dâr‟ul-Ma‟rife, Beyrut, Tsz. Sâhib b. Abbâdi, el-Muhît fi‟l-Lüğa, (Thk. Muhammed Hasen âlü Yâsîn), Âlemü‟l-Kütüb, Beyrut, 1. baskı, 1414/1994. Seyde, Ebü‟l-Hasen Ali b. Ġsmail, el-Muhkem ve‟l-Muhîti‟l-A‟zam (Thk. Abdüssettâr Ferrâc ve diğerleri), Ma‟hedü‟l-Mahtûtât, 1. Baskı, 1972. Suyûtî, Celâlüddin, el-Ġtkân fî Ulûmi‟l Kur'an(Thk. Muhammed Ebu‟l-Fadl Ġbrahim), el-Heyetü‟l-Amme lil-Kitab, 1974. ____Merâsıdü‟l-Matla„ fî Tenâsübi‟l-Mekâti„ ve‟l-Metâli„- Surelerin baĢları ve sonları arasındaki bağlantıları üzerine bir araĢtırma- redakte ederek tamamlayan: Dr. Abdülmuhsin bin Abdilaziz el-Asker, Mektebetü Dâri‟l-Menâhic, Riyad, 1. Baskı, 1426. Taberî, Muhammed b. Cerîr, Câmiu‟l-Beyân an Te‟vîl-i Âyi‟l-Kur'an(Thk. Dr. Abd‟ul-Muhsin et-Türkî), Dâru Hicr, es-Suûdiyye, 1. Baskı, 1422/2001. Tîbî,Ebû Muhammed ġerefüddîn Hüseyn b. Abdillâh b. Muhammed, el-KâĢif an Hakâikis-Sünen, NeĢr. Abdülhamid Hendâvî, Mektebetü Nezârü‟l-Bâz, Mekke, 1. Baskı, 1997. Tirmizî, Muhammed bin Ġsa, Sahîhu Sünenit-Tirmizî, (Thk.Muhammed Nâsıruddîn el-Elbânî), Mektebetü‟l-Meârif, Riyad, 1. Baskı, 2000. Yakub b. es-Sekkeyt, Islâhu‟l-Mantık (Thk. Ahmed Muhammed ġakir, Abdüsselam Harun), Dâru‟l-Mearif, Kahire, 4. Baskı. Zebîdî,Ebü‟l-Feyz Muhammed el-Murtazâ b.,Tâcü‟l-Arûs (Thk. Heyet), Silsiletüt-Türâs‟il-Arabî, Kuveyt, Tsz.