HZ. PEYGAMBER’İN VE SAHÂBENİN “MUHDESÂT”A KARŞI TUTUMU

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 14, 40 - 56, 15.07.2018

Abdulvehhab Gözün

Öz

İslâm tarihi boyunca
insanların farklı kültürlere sahip olmaları ve değişik coğrafyalarda yaşamaları
gibi muhtelif nedenlerden dolayı Müslüman toplumlarda birtakım yeni durumların
ortaya çıkması kaçınılmaz bir vâkıa olmuştur.

Hz. Peygamber’in Müslümanları
kendisinden sonra ihdas edilen işlerden sakındırması ise tabiatıyla bu yeni
durumlara karşı âlimlerin temkinli davranmalarına sebebiyet vermiştir. Kimileri
ihdas edilen işlere karşı kabul cihetine kimileri ise redd yönüne ağırlık
vermişlerdir. 

Bu araştırmada Hz.
Peygamber’in ve sahâbenin kendi dönemlerinde ihdas edilen işlere karşı
tutumları, ilgili birtakım rivayetler üzerinden incelenerek muhdesâta karşı
takınılması gereken tavrın ölçüsü ortaya konulmaya çalışılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Hadis, İhdas, muhdesât, kabul

Kaynakça

• Abdurrezzak b. Hemmâm es-San’ânî, el-Musannef, thk. Habîburrahmân el-A’zamî, el-Mektebü’l-İslâmî, Beyrut 1983. Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillah eş-Şeybânî, el-Müsned, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992.………., el-İlelü ve ma’rifetü’r-ricâl, thk. Vasıyyüllah b. Muhammed Abbas, el-Mektebü’l-İslâmî, Beyrut 1408/1988. Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. Hüseyin, es-Sünenü’l-kübrâ, Dâru’l-ma’rife, Beyrut 1992.Buharî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail b. İbrahim b. el-Muğîra, Sahîhu’l-Buhârî, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992.Dârekutnî, Ali b. Ömer, Sünenü’d-Dârekutnî, thk. Abdullah Hâşim Yemânî el-Medenî, Dâru’l-mehâsin, Kahire 1966.Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah Abdurrahman, Sünenü’d-Dârimî, Çağrı Yay., İstanbul 1413/1992.Ebû Avâne, Yakub b. İshak b. İbrahim en-Neysâbûrî, el-Müstahrec, thk. Eymen b. Arif ed-Dımaşkî, Dâru’l-ma’rife, Beyrut 1419/1998.Ebû Dâvûd, Süleyman b. el-Eş’as b. İshak el-Ezdî es-Sicistânî, Sünenü Ebî Dâvûd, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992.Ebû Ya’lâ, Ahmed b. Ali el-Müsennâ el-Mevsılî et-Temîmî, el-Müsned, thk. Hüseyin Selim Esed, Dâru’s-sekâfeti’l-arabiyye, Dımaşk 1412. Hâkim Ebû Abdillah Muhammed b. Abdillah en-Nîsâbûrî, el-Müstedrek ale’s-sahîhayn, thk. Mustafa Abdulkadir Atâ, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut 1990.Heysemî, Nûreddîn Ali b. Ebî Bekir, Mecmau’z-Zevâid ve Menbeu’l-Fevâid, Dâru’r-Reyyân li’t-Türâs, 1987.İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed el-Kûfî, el-Kitâbu’l-Musannef fi’l-ehâdîs ve’l-âsâr, tahk. Kemâl Yusuf el-Hût, Dâru’t-tâc, Beyrut 1989.İbn Hacer, Ebu’l-Fadl Ahmed b. Ali b. Muhammed b. Ahmed el-Askalânî, Fethu’l-bârî bi şerhi sahîhi’l-buhârî, thk. Muhibbuddîn el-Hatîb, el-Mektebetü’s-selefiyye, Kahire 1407.……….., Telhîsu’l-habîr fî tahrîci ehâdîsi’r-râfiiyyi’l-kebîr, (Dâru’l-ma’rife, t.y.İbn Hibbân, Ebû Hâtim Muhammed b. Hibbân b. Ahmed b. Hibbân ed-Dârimî el-Büstî, Sahîhu İbn Hibbân, thk. Şuayb Arnavut, Müessesetü’r-risale, Beyrut 1414/19937.İbn Huzeyme, Ebû Bekr Muhammed b. İshak en-Nîsâbûrî, Sahîhu İbn Huzeyme, tahk. Muhammed Mustafa el-A’zamî, el-Mektebü’l-islâmî, Beyrut 1992.İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî, Sünenü İbn Mâce, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992.İbn Manzûr, Ebu’l-Fadl Cemâluddîn Muhammed b. Mukerrem, Lisânu’l-arab, Dâru sâdir, Beyrut 1414. Mâlik b. Enes b. Mâlik el-Himyerî, el-Muvattâ, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992.Müslim, Ebu’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc en-Neysâbûrî, Sahîhu Müslim, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992.Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Ali el-Horasânî, Sünenü’n-Nesâî, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992.Suyutî, Ebu’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahman b. Ebî Bekir, el-Leâliü’l-masnû’a fi’l-ehâdîsi’l-mevdû’a, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut t.y.Taberânî, Ebu’l-Kâsım Süleyman b. Ahmed, el-Mu’cemu’l-evsat,tahk. Mahmud et-Tahhân, Mektebetü’l-maârif, Riyad 1985. …………….., el-Mu’cemu’l-kebîr, thk. Hamdî Abdulmecîd es-Silefî, Mektebetü İbn Teymiyye, Kahire 1415/1994.Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa b. Sevra, Sünenü’t-Tirmizî, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992.Zebîdî, Ebu’l-Feyz Murtezâ Muhammed b. Muhammed b. Abdurrezzâk, Tâcu’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs, tahk. Ali Şeyrî, Beyrut 1994.