EHL-İ SÜNNET'E GÖRE ECEL

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 15, 116 - 131, 15.01.2019

Fatih Kurt

Öz

Ecel, Kur’an-ı
Kerim’de Allah’ın sıfatları bağlamında ele alınan bir konudur. Buna göre ecel,
tamamen Allah’ın yaratmasıyladır. Ehl-i sünnet de bu inanç doğrultusunda ecel
hakkında değerlendirmelerde bulunmuştur. Ana tema itibarıyla ecel, Allah’ın
bilgisi ve iradesi doğrultusunda belirginleşmiş yaşam sürecidir. Ecel konusu,
kader inancı bağlamında ele alınmış bir konu olup, mezheplerin kader anlayışları
çerçevesinde şekillenmiştir. İtikadi İslam mezhepleri kader konusunda benzer
bir anlayış ekseninde fikir yürütmüşlerdir. Aralarındaki fark daha çok
terminolojiktir. Özellikle Ehl-i sünnet ve Mu’tezile arasındaki ayrışma,
maktülün eceli konusunda olmuştur. 

Anahtar Kelimeler

kader, ecel, ehl-i sünnet, mu'tezile, kelam

Kaynakça

• KaynakçaAli el-Kârî, Ebü’l-Hasan Nureddin, Şerhu Fıkhı’l-ekber, Beyrut: Daru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1984.
• Bakıllanî, Ebu Bekir, et-Temhîd, Kahire: Darü’l-fikri’l-Arabi, 1947.
• Bilmen, Ömer Nasuhi, Muvazzah İlm-i kelam, İstanbul: Bilmen yayınevi, ty.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail, el-Câmiu’s-Sahîh, İstanbul: Çağrı Yayınları, 2002.
• Bursevî, İsmail Hakkı. Ruhu’l-beyan, İstanbul: Erkam Yayınevi, 2017.
• Eş’arî, Ebü’l-hasan, el-İbâne, trc. Ramazan Biçer, İstanbul: Gelenek Yayınevi, 2010.
• Fatih Yeşiltaş, Bakıllani ve Kâdî Abdülcebbâr’a göre Rızık ve Ecel Problemleri, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2007
• Hanbel, Ahmed, el-Müsned, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Hayyat, Ebu’l-Hüseyin, Kitabu’l- İntisar ve’r-Redd Âla İbn el- Ravendi el-Mülhid Âle’l Müslimin ve’t-Tâne Aleyhim, Beyrut 1957.
• İbn Âşûr, Muhammed Tahir b. Muhammed b. Muhammed, Tahrîru’l-Mane’s-sedid ve Tenvîru’l-akli’l-cedîd min tefsîri’l-Kitabi’l-Mecîd, Tunus: Daru‘t-Tunusiyye, 1984.
• İbn Manzûr, Cemâleddîn Muhammed b. Mükerrem, Lisânü’l-Arab, Beyrut, 1992.
• İbnü’l Murtazâ, Yahya b. Murteza, el-Kalâid fi Tashih’il Akaid, nşr. Albert Nasri Nader, Beyrut: Darü’l-meşrik, 1986.
• İsfahânî, Ebü’l-Kâsım Hüseyin b. Muhammed Râğıb, el-Müfredât fî garîbi’l-Kur’ân, İstanbul: Daru’l-Marife, 1986.
• İzutsu, Toshihiko, Kur’an’da Allah ve insan. Çev. Süleyman Ateş, İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, 1975.
• Kâdî Abdülcebbâr, Ebü'l-Hasan, Serhu’l-usuli’l-hamse, Kahire: Mektebetu Vehbe, 1988.
• Kâdî Abdülcebbâr, el-Mugni fî ebvâbi't-tevhîd ve'l-adl, XI, 4, Kahire: Darü’l-Misriyye, 1965.
• Mâtüridî, Ebu Mansur, Kitabü’t-Tevhîd, trc. Bekir Topaloğlu, Ankara: TDV İSAM Yayınları, 2002.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. Haccâc, el-Câmiu’s-Sahîh, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1991.
• Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb, es-Sünen, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Nesefi, Ebü’l-Muin, Bahrü’l-kelâm, trc. Ramazan Biçer, İstanbul: Gelenek Yayınları, 2010.
• Okumuş, Namık Kemal. Kelam’da ecel problemi. Ankara: Araştırma Yayınları, 2012.
• Osman Karadeniz, Ecel Üzerine, (İzmir: Anadolu Matbaacılık, 1992)
• Râzî, Fahreddin, Mefâtîhu’l-Gayb, Tahran: Daru’l-kütübi’l-ilmiyye, ts.
• Suyutî, Camiu’s-Sağir, İstanbul: Aydın Yayınevi, 2007.
• Teftazânî, Saadeddin, Şerhu’l-Akâid, trc. Süleyman Uludağ, İstanbul: Dergâh Yayınları, 1999.
• Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa, es-Sünen, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Tunç, Cihat. “Ecel”. DİA, X, İstanbul, 1994, 380
• Watt, Montgomery İslam’ın İlk Dönemlerinde Hür İrade ve Kader, çev. Arif Aytekin, İstanbul: 1996.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, İstanbul: Eser Neşriyat, 1979.
• Zemahşerî, Muhammed b Ömer, el-Keşşâf, Beyrut,1987.
• İbn Fûrek, Ebu Bekir, Mücerredü Makâlâti’l-Eş’arî, thk. Daniel Gimaret (Beyrut: Dârü'l-Meşrik), 1987.
• Cüveynî, Ebü’l-Meali, Kitâbü’l-İrşâd, Kâhire: Mektebetü’l-Hancı, 1950.
• İzmirli, İsmail Hakkı, Yeni ilm-i kelam, nşr. Sabri Hizmetli, Ankara: Umran Yayınları, 1981.