Nebilerle İlişkileri Bağlamında Meleklerden Bahseden Ayetlerin Kurân Yolu ve Kurân Mesajı Tefsirlerinden Mukayesesi

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 24, 691 - 722, 15.07.2023

Mustafa Kayhan

Öz

Yirmi birinci yüzyıldan evvel dünyamızda çok büyük ve farklı değişimler yaşanmıştır. Zira evvelki asırlarda görülmeyen bireysel ve toplumsal meseleler, çevresel sorunlar ve etik problemler de bu asırda uç vermiştir. Kurân Mesajı’nın yazarı Muhammed Esed’in ve Kurân Yolu’nun müelliflerinin, bu asrın sorunlarına tanık oldukları ve onların çözümü için fikir ürettikleri düşünülmüştür. Bu iki eser hem insanlık için iyi gelişmelerin hem de değişik alanlardaki bozulmaların yaşandığı yirminci yüzyılda yazılmıştır. Bu yüzyıla tanıklıklarının izleri, eserlerinde yer almıştır. Bu açıdan ulema, ontolojik bir varlık olarak melekleri, tasnifte ikinci sıraya yerleştirmiştir. Bu dönemde üzerinde çokça söz söylenen konulardan biri de Kurân’ın da fazlaca yer verdiği melekler olmuştur. Mesela meleklerin, insanın içine yerleştirilmiş güçler olduğu belirtilmiştir. Çünkü melekler, bir iman nesnesi olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle meleklerin, elçilerle ilgili vazifelerini anlatan ayetlerin açıklama, yorum ve tefsirlerinde iki tarz-ı tefsirin açıklamaları, mana vermeleri ve yorumlamaları karşılaştırılmıştır. Böylece iki tefsirde ilgili ayetlere yapılan açıklamalardaki farklılık veya benzerlikler, görece tespit edilmiştir. Diğer taraftan Kurân Mesajı’nda meleklerle ilgili değişik açıklamalar da dikkatlere sunulmuştur. Kurân Mesajı’nın bu yönüyle bir başka tefsirle kıyaslanarak araştırılmadığı anlaşılmıştır. Böylece açıklamaların mahiyetleri ve farklılıkları ortaya çıkarılmış ve bazı gerekçelerle doğru olana işaret edilmiştir. Bu araştırmada tümevarım, tümdengelim, analiz, sentez ve mukayese metot ve tekniklerinden yararlanılmıştır. Ayrıca yer yer betimleyici ve tasvir edici yöntemlerden de faydalanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kurân, Melek, Nebi, Kurân Yolu, Kurân Mesajı

Comparison of Verses Mentioning Angels in Context of Their Relationship with Prophets from Commentaries of Quranic Way and Quranic Message

Öz

Before the twenty-first century, our world has experienced great and different changes. Because individual and social issues, environmental problems and ethical problems that were not seen in previous centuries have emerged in this century. Muhammad Asad, the author of The Message of the Quran and the authors of The Way of the Quran witnessed the problems of this century and came up with ideas for their solution. These two works were written in the twentieth century, a time of both good developments for humanity and degradation in various fields. The traces of their witness to this century are in their works. In this respect, the ulema placed angels, as an ontological entity, in the second place in the classification. In this period, one of the most talked about subjects was the angels, which the Quran also mentions a lot. Angels, for example, are said to be powers embedded in human beings. Because angels are recognized as an object of faith. For this reason, in the explanations and exegesis of the verses describing the duties of the angels in relation to the messengers, the explanations, meanings and interpretations of the two styles of exegesis were compared. Thus, the differences or similarities in the explanations of the relevant verses in the two commentaries were relatively identified. On the other hand, the Quranic Message also offers various explanations about angels. It is understood that The Message of the Quran has not been studied in comparison with any other tafsir in this respect. Thus, the nature and differences of the explanations are revealed and the correct one is pointed out with some justifications. In this research, induction, deduction, analysis, synthesis and comparison methods and techniques were used. In addition, descriptive and descriptive methods were also used from time to time.

Anahtar Kelimeler

Quran, Angel, Prophet, Way of the Quran, Message of the Quran

Kaynakça

• Alper, Hülya. “Rûhulemîn”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 35/216. İstanbul: TDV Yayınları, 2008.
• Aşkar, Ömer Abdullah. Âlemü’l-melâiketi’l-ebrâr. Kuveyt: Mektebetü’l-Felah, 3. Basım, 1983.
• Buhârî, Muhammed b. İsmail. el-Câmiu’s-sahîh. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 2. Basım, 2006.
• Duman, M. Zeki. Beyânu’l-Hak (Kurân-ı Kerim’in Nüzul Sırasına Göre Tefsiri). 3 Cilt. Fecr Yayınları, 4. Basım, 2020.
• Erbaş, Ali. “Melek Düşüncesinin Farklı Dinlerdeki Tezahürleri”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. Yıl : 1996, Sayı: 1, 107-128.
• Esed, Muhammed. Kurân Mesajı / Meal-Tefsir. çev. Cahit Koytak-Ahmet Ertürk. İstanbul: İşaret Yayınları, 5. Basım, 2002.
• Harman, Ömer Faruk. “Rûhulkudüs”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 35/216-217. İstanbul: TDV Yayınları, 2008.
• Kara, Mustafa. Bireysel ve Toplumsal Açıdan Kurân Kkıssaları. Samsun: On Dokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi. 2011.
• Meydânî, Abdurrahman H. Habenneke. Meâricü’t-tefekkür ve dekâiku’t-tedebbür. 15 Cilt. Dımeşk: Dâru’l-Kalem, 2000.
• Karaman, Hayreddin vd. Kurân Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir. 5 Cilt. Ankara: DİB Yayınları, 5. Basım, 2014.
• Özsoy, Ömer-Güler, İlhami. Konularına Göre Kurân Fihristi / Sistematik Kurân Fihristi. Ankara: Fecr Yayınları, 18. Basım, 2015.
• Pak, Zekeriya. Tefsir Usûlü. Ankara: Bilay Yayınları, 2020.
• Râzî, Muhammed b. Ömer. Mefâtîhu’l-gayb. 32 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1981.
• Tunçer, Mustafa. Kurân’da Cin ve Şeytan. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2. Basım, 2015.
• Tunçer, Mustafa. Beşerî Düşüncenin Vahiyle Örtüşmesi Muvâfakât-ı Sahabe. İstanbul: Ensar Yayınları, 2021.
• Taberî, Muhammed b. Cerîr. Câmiu'l-beyân an tevîli âyi’l-Kurân. 24 Cilt. thk. Abdullah b. A. et-Türkî. Kahire: Dâru Hicr, 2001.
• Yardım, Ali. “Dihye b. Halîfe”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 9/2294. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
• Yakut, M. Süleyman. İrabu'l-Kurâni’l-Kerîm. 10 Cilt. İskenderiyye: Dâru'l-Ma’rifeti’l-Câmi‘iyye. ts.
• Yazır, Muhammed Hamdi. Hak Dini Kurân Dili. İstanbul: Eser Neşriyat ve Dağıtım, 3. Basım, 1979 . Yavuz, Yusuf Şevki - Ünal, Zeki. “Cebrâil”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 7/202-204. İstanbul: TDV Yayınları, 1993. Zemahşerî, M. b. Ömer. el-Keşşâf an hakâikı ğavâmızi’-tenzîl ve uyûni’l-ekâvîl fî vücûhi’t-tenzîl. thk. Âdil A. Abdülmevcûd - Ali M. Muavviz. 6 Cilt. Riyâd: Mektebetü Ubeykân, 1998.