EKONOMİK FİNANSAL VE POLİTİK İSTİKRARIN İŞSİZLİK ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TÜRKİYE İÇİN ARDL SINIR TESTİ VE NEDENSELLİK ANALİZİ

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 2, 153 - 165, 31.12.2019

Mesut Yücesan Onur Yağiş

Öz

Bu
çalışma Türkiye Ekonomisi üzerinde ekonomik, finansal ve politik istikrarın
işsizlik üzerinde yarattığı etkileri ortaya koymak amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmada
Ocak 2007 ve Aralık 2016 zaman aralığında aylık veriler kullanılarak ARDL Sınır
Testi yaklaşımı kullanılmış ve değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisinin
tespiti için ise Hatemi-J (2012) Asimetrik nedensellik testi tercih edilmiştir.
ARDL sonuçlarına göre; Uzun dönemde, ekonomik istikrar ile işsizlik arasında
istatistiksel olarak anlamlı ve negatif bir ilişki tespit edilirken, işsizlik
ile enflasyon arasında ise istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönlü bir
ilişkin varlığı ortaya konulmuştur. Enflasyon ve işsizlik arasında tespit
edilen doğrusal ilişki Türkiye ekonomisinde yaşanan enflasyonist süreç ile
artan işsizlik oranlarına paralellik göstermektedir.  Model sonuçlarına göre işsizlik ile finansal
istikrar ve politik istikrar arasında negatif yönlü istatistiksel olarak
anlamsız bir ilişki tespit edilmiştir. Hatemi- J (2012) asimetrik nedensellik
testi sonuçlarına göre ise işsizlikten ekonomik istikrara doğru ve ekonomik
istikrardan işsizliğe doğru çift yönlü bir nedensellik ilişkisi tespit
edilirken, işsizlikteki pozitif şoklardan enflasyondaki pozitif şoklara doğru,
işsizlikteki pozitif şoklardan enflasyondaki negatif şoklara doğru ve
işsizlikteki negatif şoklardan enflasyondaki pozitif şoklara doğru tek yönlü
nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Ekonometrik uygulama sonucunda ortaya
çıkan ARDL sonuçları ile Hatemi-J (2012) Asimetrik nedensellik testi
sonuçlarının arasında tutarlılık bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik istikrar, Finansal istikrar, Politik istikrar, ARDL, Asimetrik Nedensellik

Kaynakça

• Ahmed, Moin Uddin ve Mohammad H. Pulok (2013). “The Role of Political Stability on Economic Performance: The Case of Bangladesh”. Journal of Economic Cooperation and Development 34 (3): 61-100.Arslan, A. (2011). Siyasi İstikrarsızlık ve Ekonomik Performans: Türkiye Örneği. Ege Akademik Bakış, 11(1), 73-80.Blanco, Luisa (2013). “Finance, Growth, and Institutions in Latin America: What are the Links?”. Latin American Journal of Economics 50 (2): 179–208. Çam, Alper Veli (2014). “Politik Riskin Firma Değeri İle İlişkisi: İMKB’ye Kayıtlı Firmalar Üzerinde Bir Uygulama”. Doğuş Üniversitesi Dergisi 15 (1): 109- 122. Çalışkan, D, Z. Ve Kurt, Ü. (2018). Türkiye Ekonomisinde Finansal İstikrar Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Social Science Development Journal, Vol: 3/2 414-423Çevik, Z. ve Zeren, F. (2014). Tarım Kredilerinin Finansal Gelişim Üzerindeki Etkisinin Asimetrik Nedensellik Testi ile İncelenmesi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 24, 197-208. Dickey, David A. ve Fuller, Wayne A., “Distrubtion of the Estimators for Autoregressive Series with a Unit Root”, Journal of the American Statiscal Association, No:49, 1979, 427-431.Emirkadı, Ö. (2005), “Gelişmekte Olan Ülkeler ve Parasal Kriz Teorileri Üzerine Bazı Değerlendirmeler”, Sosyo Ekonomi, 1(2), ss. 35-62. Esen, E.; Yıldırım, S. ve Kostakoğlu, F., “Felstein - Horioka Hipotezinin Türkiye Ekonomisi için Sınanması: ARDL Modeli Uygulaması”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt:7, Sayı:1, 2012, 251-267.Kara, Esen ve Lale Karabıyık (2015). “The Effect of Country Risk on Stock Prices: An Application in Borsa İstanbul”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 20 (1): 225-239.Kaya, Abdulkadir, Bener Güngör ve Suphi M. Özçomak (2014). “Politik Risk Yatırımcının Dikkate Alması Gereken Bir Risk Midir? Borsa İstanbul Örneği”. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 16 (1): 74-87.Kök, Recep, Ramazan Ekinci ve A. Elif Ay Yalçınkaya (2015). “Ülke Riski Bileşenlerinin Bankacılık ve Reel Sektör Üzerine Etkileri: Türkiye Örneği, 1993- 2015”. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi 19 (2): 151-171. Pata, U. K.; Yurtkuran, S. ve Kalça, A., “Türkiye’de Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 38 (2), 2016, 265-266.Phillips, P. C. B. ve Perron, P., “Test for a Unit Root in Time Series Reggression”, Biometrica, Cil:75, No:2, 1988, 335-346.PRS-ICRG group. Erişim Tarihi:15.03.2018Türkiye İstatistik kurumu (TÜİK) Erişim Tarihi:15.03.2018Kaplan, F., Yapraklı, S. (2014). The impacts of institutions, openness and macroeconomic stability on economic growth: a panel data analysis on middle income countries. Ekonometri ve İstatistik, 20, 104-123Kara, Esen ve Lale Karabıyık (2015). “The Effect of Country Risk on Stock Prices: An Application in Borsa İstanbul”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 20 (1): 225-239. Kurt, Ü., Kılıç, C., Özekici, H. (2019) “Doğrudan Yabancı Yatırımların Co2 Emisyonu Üzerindeki Etkisi: Türkiye İçin Ardl Sınır Testi Yaklaşımı”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi Cilt 22 Sayı 1 Nisan 2019 (e-ISSN: 2564-7458) SS.213-224 / Araştırma MakalesiRama, A. (2016). Investigating Financial Development- Economic Growth Nexus: A Southeastern Europe Perspective. Bank f Albania Working Paper. (Erişim: https://www.researchgate.net / publication/ 326719919_Investigating_financial_development 03.02.2018). Yalçınkaya, Ömer ve Kaya, Vedat (2017). “Politik İstikrarın/İstikrarsızlığın Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: Dünyanın En Büyük İlk Yirmi Ekonomisi Üzerinde Bir Uygulama (1996-2015)”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 13, Sayı 2, ss, 277-298. Yapraklı, Sevda ve Bener Güngör (2007). “Ülke Riskinin Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi: İMKB 100 İndeksi Üzerine Bir Araştırma”. Ankara SBF Dergisi 62 (2): 199-218.Sari, Ramazan, Mehmet Uzunkaya ve Shawkat M. Hammoudeh (2013). “The Relationship Between Disaggregated Country Risk Ratings and Stock Market’s Movements: An ARDL Approach”. Emerging Markets Finance and Trade 49 (1): 4-16.