COVID-19 Salgınının Türkiye’deki Girişimciler ve Faaliyetleri Üzerinde Etkileri: Nitel Bir Araştırma

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 2, 55 - 77, 31.12.2020

Kübra Sarıoğlu

Bu makale için 9 Ağustos 2023 tarihinde bir düzeltme yayımlandı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/girkal/issue/79344/1327419

Öz

Bu çalışmanın amacı, 2019 Aralık ayında Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve daha sonra dünya geneline yayılan yeni koronavirüs (COVID-19) olarak adlandırılan pandemi salgınının Türkiye’de faaliyet gösteren girişimciler üzerindeki etkilerinin neler olduğunu tespit etmektir. Belirtilen amaç doğrultusunda çalışmada, girişimcilerin yaşadıkları sorunlara, bu sorunlara nasıl çözüm ürettiklerine, salgının neden olduğu fiziksel ve ruhsal etkilere, hangi motivasyon faktörü ile ayakta durabildiklerine ve çalışanlarını nasıl motive edebildiklerine, son olarak girişimcilerin yeni normal kavramına bakış açılarına yer verilecektir. Araştırma, salgının devam ettiği üçüncü ayda (Mayıs 2020) gerçekleşmiştir. Araştırmada veriler, girişimcilerle yapılan online görüşmeler aracılığıyla elde edilmiştir. Rastgele örnekleme yöntemi ile sosyal ağlar üzerinden girişimcilere ulaşılmıştır. Gönüllülük esasına dayanarak araştırmaya katılan girişimciler ile önceden belirlenen tarih ve saatte, Zoom programı aracılığıyla mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın amacına uygun olarak hazırlanan 13 mülakat sorusu, girişimciler tarafından ortalama 25-35 dakika arasında cevaplandırılmıştır. Görüşmeler sonrası elde edilen veriler betimsel ve içerik analiz yöntemi ile analiz edilerek ana ve alt kategoriler oluşturulmuştur. Analiz sonuçlarına göre salgının özellikle dijitalleşmiş ve onlineda iş yapan girişimciler için avantaj; sahada hizmette bulunan girişimciler için dezavantaj yarattığı anlaşılmıştır. Girişimciler, dijitalleşmenin önemini kavramış ve iş yapış şekillerinde düzenlemelere gitmişlerdir. Girişimcilerin iş birlikleri ile olan anlaşmalarının iptal edildiği veya ertelendiği sonucuna ulaşılmıştır. Müşteriler ise, talep düşüşü şeklinde karşılık vermişlerdir. Girişimcileri olumsuz etkileyen faktörlerin en çok depresyon, iş süreçleri ile ilgili kaygı; olumlu etkileri ise kendine vakit ayırma şeklinde ortaya çıkmıştır. Girişimcileri en fazla motive eden faktörün aile olduğu anlaşılmıştır. Çalışma kapsamında girişimcilerin beraber çalıştığı çalışanlarının da salgından nasıl etkilendikleri merak edilmiştir. Çalışanları en çok etkileyen olumsuz faktörün depresyon; olumlu faktörlerin ise zamandan tasarruf ve kendilerine vakit ayırma olduğu ortaya çıkmıştır. Çalışanların çoğunlukla örgüt desteği ve açık iletişim yolu ile motivasyonlarını sağladıkları görülmüştür. Son olarak girişimciler yeni normal ile uzaktan çalışma, dijitalleşme ve sosyal mesafe kurallarına verilecek önemin artacağını ve toplumsal değişimlerin yaşanacağını düşünmektedir.

Anahtar Kelimeler

COVID-19 salgını, girişimcilik, motivasyon, yeni normal

Kaynakça

• Al-Atabi, M., & DeBoer, J. (2014). “Teaching entrepreneurship using Massive Open Online Course (MOOC)”, Technovation, 34 (4), 261–264.
• Alman-Türk Sanayi ve Ticaret Odası, https://www.dtr-ihk.de/tr/koronavirus/oenlemler 10.06.2020
• Alvord, S.H. , Brown, L.D. and Letts, C.W. (2004). “Social Entrepreneurship And Societal Transformation An Exploratory Study, The Journal of Applied Behavioral Science”, 40 (3), 260-282.
• Amit, Raphael Lawrence Glosten, Eitan Muller (1992). “Challenges To Theory Development In Entrepreneurship”, Research. Journal of Management studies, 30 (5), 815-834.
• Autor, David H. (2003). “Outsourcing at Will: The Contribution of Unjust Dismissal Doctrine to the Growth of Employment Outsourcing”, Journal of Labor Economics, 21(1), 1-42.
• Baldwin Richard, Weder di Mauro Beatrice (2020). “Economics in the Time of COVID-19”, A CEPR Press VoxEU.org eBook. 1-133.
• Baltacı, Ali (2019). “Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır?”, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED), 5 (2), 368-388.
• BBC News Türkçe (2020). “Koronavirüs (COVID-19): Salgına Karşı Hangi Ülke, Ne Tür Önlemler Aldı?”, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-51864424 10 Haziran 2020.
• Carsrud, Alan. (2017). “Revisiting the Entrepreneurial Mind: Motivations: The Entrepreneurial Mind and Behavior”, Malin Brännback, Alan L. Carsrud (Ed.), Springer International Publishing, Switzerland.
• Devece, Carlos, Marta Peris-Ortiz, Carlos Rueda-Armengot (2016). “Entrepreneurship During Economic Crisis: Success Factors And Paths Failure”, Journal of Business Research, 69 (11), 5366-5370.
• Dirani, Khalil M., Mehrangiz Abadi, Amin Alizadeh, Bhagyashree Barhate, Rosemary Capuchino Garza, Noeline Gunasekara, Ghassan Ibrahim & Zachery Majzun (2020). “Leadership Competencies and The Essential Role Of Human Resource Development İn Times Of Crisis: A Response To Covid-19 Pandemic”, Human Resource Development International, 23 (4), 380–394.
• Doern, R., Williams, N., Vorley, T., (2019). “Special İssue On Entrepreneurship And Crises: Business As Usual? An İntroduction And Review Of The Literature, Enterpren”, Reg. Dev. 31, 400–412.
• Erturgut, Ramazan, Serhat Soyşekerci (2010), “Sürdürülebilir Girişimciliğin Önündeki Engeller: Kriz ve Öğrenilmiş Çaresizlik Sarmalında Girişimci-Yöneticiler”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (2), 35-46.
• Eisenberger Robert, Robin Huntington, Steven Hutchison, Debora Sowa (1986). “Perceived Organizational Support”, Journal of Applied Psychology Association Inc., 71(3), 1986, 500-507.
• Eryiğit, Ali Kutay (2020). “Uluslararası Markalar için Dört Adımda Yeni Normale Geçiş”, Harvard Business Review, https://hbrturkiye.com/blog/uluslararasi-markalar-icin-dort-adimda-yeni-normale-gecis 17 Haziran 2020.
• Evans, D. S., & Jovanovic, B. (1989). “An Estimated Model Of Entrepreneurial Choice Underliquidity”, Journal of Political Economy, 97(4), 808–827.
• Getz, Faye Marie (1991). “Black Death and The Silver Lining: Meaning, Continuity, And Revolutionary Change In Histories Of Medieval Plague”, Journal of the History of Biology, 24, 265–289.
• Gümüş, Sefer, Beşir Sezgin (2012). “Motivasyonun Örgütsel Bağlılığa ve Performansa Etkisi”, Hiperlink Yayınları, İstanbul.
• Ian, Hunter (2005). “Risk, Persistence And Focus: A Life Cycle of The Entrepreneur”, Australian Economic History Review, 45 (3), 244-272.
• Lee, Ayoung & Joonmo Cho (2016). “The Impact Of Epidemics On Labor Market: Identifying Victims Of The Middle East Respiratory Syndrome In The Korean Labor Market”, International Journal for Equity in Health, 15: 196, 1-15.
• Lee, Jong-Wha, McKibbin Warwick J (2003). “Globalization and Disease: The Case of SARS, Australian National University”, Working Paper No. 2003/16.
• Luthans, F., Vogelgesang, G. R. & Lester, P. B. (2006). “Developing the Psychological Capital of Resiliency”, Human Resource Development Review, 5(1), 25-44.
• Macko, T. (2009). “Tyszka Entrepreneurship And Risk Taking”, Applied Psychology an International Review, 58, 469-487.
• Nambisan, Satish (2017). “Digital Entrepreneurship: Toward a Digital Technology Perspective of Entrepreneurship, Entrepreneurship Theory and Practice”, 41(6), 877-1085.
• Omorede, Adesuwa (2020). “Managing Crisis: A Qualitative Lens on The Aftermath of Entrepreneurial Failure”, International Entrepreneurship and Management Journal, 1-28.
• Palmer, M. (1971). “The Application of Psychological Testing to Entrepreneurial Potential. California Management Review”, 13(4), 32-38.
• Papaoikonomou, Eleni, Pere Segarra & Xiaoni Li (2012). “Entrepreneurship in the Context of Crisis: Identifying Barriers and Proposing Strategies, International Atlantic Economic Society”, 18(1), 111-119.
• Richter, C., Kraus, S., Brem, A., Durst, S., & Giselbrecht, C. (2017). “Digital Entrepreneurship: Innovative Business Models For The Sharing Economy”, Creativity and Innovation Management, 26 (3), 300–310.
• Ruscuklu, Tolga (2020), Kriz Yönetiminin İki Temel Taşı: Karar ve Eylem, Harvard Business Review, https://hbrturkiye.com/blog/kriz-yonetiminin-iki-temel-tasi-karar-ve-eylem 15 Haziran 2020.
• Sarasvathy, S.D., (2001). “Causation and Effectuation: Toward A Theoretical Shift From Economic Inevitability To Entrepreneurial Contingency”, Academy Management. Rev. 26, 243–263.
• Sexton, D.L., and Bowman, N. (1985). “The Entrepreneur: A Capable Executive And More”. Journal of Business Venturing, 1(1), 129-140.
• Smallbone, D., Deakins, D., Battisti, M., Kitching, J., (2012). “Small Business Responses To A Major Economic Downturn: Empirical Perspectives From New Zealand And The United Kingdom”, Int. Small Bus. J. 30, 754–777.
• Smith, C., Smith, J. B., & Shaw, E. (2017). “Embracing Digital Networks: Entrepreneurs’ Social Capital Online”, Journal of Business Venturing, 32(1), 18–34.
• Sussan, F., & Acs, Z. J. (2017). “The Digital Entrepreneurial Ecosystem”, Small Business Economics, 49(1), 55–73.
• The World Bank Group (2014). “The Economic Impact of the 2014 Ebola Epidemic: Short and Medium Term Estimates for West Africa”, Report number: 91219, 1-71.
• Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA), “Covid-19 Pandemi Değerlendirme Raporu”, http://www.tuba.gov.tr/files/images/2020/kovidraporu/Covid-19%20Raporu-Final+.pdf 10 Haziran 2020.
• Türk Tabipleri Birliği, “Covid-19 Pandemisi İki Aylık Değerlendirme Raporu”, https://www.ttb.org.tr/userfiles/files/covid19-rapor.pdf 10 Haziran 2020.
• Tyszka, Tadeusz, Jerzy Cieślik, Artur Domurat, Anna Macko (2011). “Motivation, Self-Efficacy, And Risk Attitudes Among Entrepreneurs During Transition To A Market Economy”, The Journal of Socio-Economics 40, 124–131.
• Yelkikalan, Nazan, (2007). “21.Yüzyılda Girişimcinin Yeni Özelliği: Duygusal Zeka”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 1(2), 39-51.
• World Health Organization (2020), “Coronavirus Disease (COVID-19)- Situation Report – 163”, https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200701-covid-19-sitrep-163.pdf?sfvrsn=c202f05b_2 1 Temmuz 2020.
• Zahra, S.A., Gedajlovic, E., Neubaum, D.O. and Shulman, J.M. (2009), “A Typology Of Social Entrepreneurs: Motives, Search Processes And Ethical Challenges, Journal of Business Venturing”, 24 ( (5), 519-532.