Sosyo-Ekonomik Kalkınmada Kadın Girişimciler ve İşletmeleri

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 2, 76 - 90, 31.12.2021

Dr. Seda Sağlamyürek Taşdemir

Öz

Girişimcilik, birçok alanla doğrudan veya dolaylı etkileşim içinde olan oldukça geniş bir sahayla ilişkilidir. Bu alanın etkili bir şekilde yönetilebilmesi için en önemli kriter ulusal ve bölgesel aktörler arasındaki etkileşim ve tamamlayıcılığın koordineli biçimde yönetilmesidir.
Gerek gelişmiş gerekse gelişmekte olan ülkeler girişimcilik üzerine yürüttüğü politikalarda özellikle çalışma hayatında ağırlıklı olarak yer alan kadınların ekonomiye kazandırılması konusunda hassas davranmaktadır. Bu konuda atılan adımlarda gelişmiş ülkelerde kadın girişimcilerle ilgili yapılan araştırmalar ve yürütülen politikalar, gelişmekte olan ekonomilere yol gösterici nitelik taşımaktadır. Ele alınan çalışmada da gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki kadın girişimcilerin durumu analiz edilerek Türkiye’deki kadın girişimciler KOSGEB üzerinden değerlendirilmiştir. 2012-2020 yıllarını kapsayan süreçte KOSGEB ‘ten destek alan kadın girişimcileri destekleyen kurum ve kuruluşlar, işletmelerin türleri, teknoloji grupları, destek aldıkları programlar, NACE kodlarına göre faaliyet gösterdikleri sektörler, kadın/erkek girişimci potansiyeli ve desteklerden yararlanma oranları belirlenmiştir. Çalışmada kullanılan veriler Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bağlı olan T.C. Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığına (KOSGEB) aittir. Elde edilen veriler ışığında her ne kadar kadın girişimcilik alanında gelişmiş ülkelere göre geride kalınsa da KOSGEB tarafından kadın girişimcilere erkek girişimcilere yakın bir düzeyde teşvik verildiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gelişmiş Ülkeler, Gelişmekte Olan Ekonomiler, Kadın Girişimciler, KOSGEB, Gelişmiş Ülkeler, Gelişmekte Olan Ekonomiler, Kadın Girişimciler, KOSGEB

Kaynakça

• Acs, Z.J., Desai, S. and Hessels, J. (2008), “Entrepreneurship, economic development and institutions”, Small Business Economics, Vol. 31 No. 3, pp. 219-234.
• Amorós, J. E., & Bosma, N. (2014). Global entrepreneurship monitor 2013 global report. Recovered on February, 28, 2014.
• Abacı, N. İ., Demiryürek, K., Yıldırım, Ç., & Emir, M. (2014). Samsun ilinde mikro kredinin kullanılmasını etkileyen faktörler. Proceedings of XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 337-345.
• Alcan, D. (2018). Türkiye'de işgücüne katılımın belirleyicileri ve işgücüne katılım oranı öngörüleri. TC Kalkınma Bakanlığı.
• Aslan, Ş ve A. Atabey (2009), “Küresel Rekabette Kadın Girişimcilerin Rolü ve Türk Kadın Girişimci Tipolojisi”, Journal of Azerbaijani Studies.
• Bakanlığı, K. (2018). Kadının Kalkınmadaki Rolü. Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
• Bakırcı, K. (2011). “Business, Women In”. Editors Zeiss Stange, M., K. Oyster, C. & Sloan, J.E((Eds.). Encyclopedia of Women in Today’s World, Volume 1, (p. 206-210.), Thousands Oaks: Sage Publications.
• Baltacı, Nediha Özgün (2011). “Kadınları Güçlendirme Mekanizması Olarak Mikro Kredi”, T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Tezi, Ankara.
• Berg, J., Hilal, A., El, S., & Horne, R. (2021). World employment and social outlook: Trends 2021. International Labour Organization.
• Can, Y., & Karataş, A. (2007). Yerel ekonomilerde kalkınmanın itici gücü olarak kadın girişimcilerin rolü ve mikro finansman: Muğla İli örneği.
• Durukan, L. Türkiye'de Kadın Girişimcilerin Desteklenmesinde KOSGEB’in Rolü. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 7(1), 17-37.
• Gazete, R. (2017). Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Kurulması Hakkında Kanun.
• Gül, H. (2013). “Türkiye’de Kadın Girişimciliği”Farklı Boyutlarıyla Kadın Girişimcilik. Veritas Akademi. Hisrich, R. D., & Öztürk, S. A. (1999). Women entrepreneurs in a developing economy. Journal of management development.
• İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV). (2019). AB katılım sürecindeki Türkiye’nin kadın istihdamı karnesi. Dünya Süper Veb Ofset AŞ, İstanbul.
• İraz, R. 2005. “Yaratıcılık ve Yenilik Bağlamında Girişimcilik ve Kobi’ler”, Konya, Çizgi Kitabevi.
• KAGİDER (2019). Türkiye Kadın Girişimcilik Endeksi. Erişim Tarihi: 09 Kasım 2021,https://bianet.org/system/uploads/1/files/attachments/000/002/758/original/kagider-t%C3%BCrk-tuborg-kad%C4%B1n_girisimcilik_endeksi_2019.pdf?1571052448
• KAKICI, H., Hamdi, E. M. E. Ç., & Üçdoğruk, Ş. (2007). TÜRKİYE’DE ÇALIŞAN KADINLARIN ÇOCUK BAKIM TERCİHLERİ. Istanbul University Econometrics and Statistics e-Journal, (5), 20-40.
• Karadal, H. & Çelik, C. (2014). “Kadın Girişimciliğini Destekleyen Başlıca Örgütlenmeler”, Kadın Girişimcilik: Farklı Boyutlarıyla. Veritas akademi.
• Karagöz, K. (2016). Girişimcilik-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye İçin Ekonometrik Bir Analiz.
• Kaygın, E., & Güven, B. (2014). KADIN GİRİŞİMCİLİK: Farklı Boyutlarıyla. Veritas akademi.
• Kelley, D. J., Brush, C. G., Greene, G. P., & Litovsky, Y. (2010). Report: Women entrepreneurs worldwide. Babson College and the Global Entrepreneurship Research Association (GERA): London, UK.
• Kutanis, R. Ö. (2003), “Girişimcilikte Cinsiyet Faktörü: Kadın Girişimciler”, 11. Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, C. 8, S. 2, 139-153.
• Lashgarara, Farhad, Nshim Roshani ve M. Omidi Najafabadi, (2011). “Influencing Factors on Entrepreneurial Skills of Rural Women in Ilam City, Iran”, African Journal of Business Management Vol. 5(14): pp. 5536-5540.
• Lee, W. J. (2015). Social capital as a source of business advantages for a woman entrepreneur in the context of small-size business. Asian Social Science, 11(12), 155.
• Gazete, R. (2017). Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Kurulması Hakkında Kanun.
• Müftüoğlu, T., & Durukan, T. (2004). Girişimcilik ve KOBİ'ler. Gazi.
• Mwangi S. Muchiri, (2012), “Psychosocial Challenges Facing Female Entrepreneurs in Rural Informal Sector and Their Coping Mechanisms: A Case Study of Gucha District, Kenya”, Research on Humanities and Social Sciences ISSN 2224-5766(Paper) ISSN 2225-0484(Online), Vol.2, No.2, 2012: 15-27.
• OECD, Economy, I. A. G. (2004). Women’s Entrepreneurship: Issues and Policies.
• ÖZKAYA, M. O. (2009). KADIN GİRİŞİMCİLERE YÖNELİK “STRATEJİ GELİŞTİRMEDE” YEREL YÖNETİMLERLE İŞBİRLİĞİ İÇİNDE OLMAK, MÜMKÜN MÜ?. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(11), 56-72.
• Solesvik, M., Iakovleva, T., & Trifilova, A. (2019). Motivation of female entrepreneurs: a cross-national study. Journal of Small Business and Enterprise Development.
• Stefan, D., Vasile, V., Oltean, A., Comes, C. A., Stefan, A. B., Ciucan-Rusu, L., ... & Timus, M. (2021). Women Entrepreneurship and Sustainable Business Development: Key Findings from a SWOT–AHP Analysis. Sustainability, 13(9), 5298. Stoyanovska, A. (2001). Jobs, gender and small enterprises in Bulgaria (No. 993510263402676). International Labour Organization.
• Strateji, T. C., & Başkanlığı, B. (2019). On birinci kalkınma planı (2019-2023). Erişim tarihi 09 Kasım 2021, http://www. sbb. gov. tr/wpcontent/uploads/2019/11/ON_BIRINCI_KALKINMA-PLANI_2019-2023. pdf.
• ŞEKER, A., & ÖZCAN, S. (2019). Yüksek Teknolojili Ürün İhracatı Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(3), 865-884.
• Tamer, G. (2013). Dünyaya Kıyasla Türkiye’de Kadın Girişimciliği. In Internatıonal Conference On Eurasıan Economıes, Beykent University.
• Uzkurt, C. (2020). KOSGEB Girişimcilik El Kitabı. Editör: B. Zafer Erdoğan). KOSGEB.
• Wennekers, S., Van Stel, A., Carree, M., & Thurik, R. (2010). The relationship between entrepreneurship and economic development: Is it U-shaped?. Now Publishers Inc.
• Yavuz Özgül, S. (2019). Kamu Desteklerinden Yararlanan Kadın Girişimciler: Ankara İli Örneği (Doctoral dissertation, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Zanjirchi, S.M., Jalilian, N. and Mehrjardi, M.S. (2019), “Open innovation: from technology exploitation to creation of superior performance”, Asia Pacific Journal of Innovation and Entrepreneurship, Vol. 13 No. 3, pp. 326-340.