Ülkelerin İnovasyon Performansının CRITIC Temelli WASPAS Yöntemiyle Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 2, 91 - 104, 31.12.2021

Sibel Satıcı

Öz

Günümüzde ülkelerin sahip oldukları rekabet gücünü arttırabilmeleri için üretkenliklerini arttırmaları gerekmektedir. İnovasyon, üretkenliğin arttırılmasında kritik öneme sahip unsurlardan birisidir. Çünkü ülkelerin yenilikçi teknolojiler kullanarak ürettikleri fikirler ya da ürünler sahip oldukları rekabet gücünün ve ekonomik yapısının güçlenmesini dolayısıyla da yaşam standartlarının ve refahın artmasını sağlamaktadır. Bu nedenle de ülkelerin inovasyon performanslarının değerlendirilmesi önem arz etmektedir.
Bu çalışmada 2021 yılına ait Avrupa İnovasyon Endeksi Puanlama Tablosu’nda bulunan veriler kullanılarak Avrupa Birliği üyesi 27 ülke ile Türkiye’nin de aralarında bulunduğu Avrupa Birliği’nde yer almayan 8 ülkenin inovasyon performansının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında Avrupa İnovasyon Endeksi Puanlama Tablosu kapsamında yer alan değerlendirme kriterlerinin ağırlıkları CRITIC yöntemi ile edilmiştir. Elde edilen ağırlıklar yardımıyla ülkelerin inovasyon performansını değerlendirmek için WASPAS yöntemi kullanılmıştır. İnovasyon performansı en yüksek olan ülkelerin İsviçre, İsveç ve Finlandiya olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Romanya, Bosna Hersek ve Makedonya’nın inovasyon performansı en düşük ülkeler olduğu görülmüştür. Ayrıca çalışmada λ değerinin sonuçlara etkisi de analiz edilmiştir. Farklı λ değerleri ile elde edilen sonuçların birbirine benzerlik gösterdiği ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

İnovasyon Performansı, CRITIC, WASPAS, ÇKKV

Destekleyen Kurum

Çalışmamızı destekleyen bir kurum bulunmamaktadır.

Proje Numarası

Çalışma herhangi bir proje kapsamında yapılan bir çalışma olmadığından proje numarası bulunmamaktadır.

Kaynakça

• ALTINTAŞ, F. F. (2020). "İnovasyon Performanslarının ENTROPİ Tabanlı Gri İlişkisel Analiz Yöntemi ile Değerlendirilmesi: G7 Grubu Ülkeleri Örneği", Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7: 2- 151-172.
• AYÇIN, E., ÇAKIN, E. (2019). "Ülkelerin İnovasyon Performanslarının Ölçümünde Entropi ve MABAC Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Bütünleşik Olarak Kullanılması", Akdeniz İİBF Dergisi, 19: 2- 326-351.
• BELGİN, Ö., APAYDIN AVŞAR, B. (2019). "Türkiye'de Bölgeler ve İller Düzeyinde Ar-Ge ve Yenilik Performansının Gri İlişkisel Analiz Yöntemi ile Ölçülmesi", Verimlilik Dergisi, 27-48.
• BROUWER, M. T. (2000). "Entrepreneurship and Uncertaintly: Innovation and Competition Among the Many", Small Business Economics, 15: 2- 149-160.
• ÇAKIN, E., ÖZDEMIR, A. (2020). "Ülkelerin İnovasyon Perfromansının Ölçülmesinde Yapay Sinir Ağları, Bulanık DEMATEL Tabanlı Analitik Ağ Süreci ve Ağırlık Kısıtlı Veri Zarflama Analizi Yaklaşımlarının Bütünleşik Olarak Kullanılması ve Bir Uygulaması", Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 21: 2- 287-314.
• ÇAKIR, S., PERÇİN, S. (2013). "AB Ülkeleri'nde Bütünleşik Entropi Ağırlık-TOPSIS Yöntemiyle Ar-Ge Performansının Ölçülmesi", Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 77-95.
• DIAKOULAKI, D., MAVROTAS, G., PAPAYANNAKIS, L. (1995). "Determining Objective Weigths in Multiple Criteria Problems: The CRITIC Method", Computers & Operations Research, 22: 7- 763-770.
• ELÇi, Ş. (2007). İnovasyon: Kalkınma ve Rekabetin Anahtarı. INOMER: İstanbul.
• İNEL, M. N., TÜRKER, M. V. (2016). "Ulusal İnovasyon Performansının Ölçümü için Çok Nitelikli Karar Verme Teknikleri ile Bir Model Denemesi", Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 38: 2- 147-166.
• KAYNAK, S., ALTUNTAŞ, S., DERELİ, T. (2017). "Comparing the innovation performance of EU candidate countries: an entropy-based TOPSIS approach", Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 30: 1- 31-54.
• MURAT, D. (2020). "The Measurmeent of Innıvation Perfromance in OECD Countries", Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18: 4- 209-226.
• OECD (2005). Oslo Klavuzu: Yenilik Verilerinin Toplanması ve Yorumlanması İçin İlkeler. Avrupa Komisyonu.
• ORALHAN, B., BÜYÜKTÜRK, M. A. (2019). "Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye’nin İnovasyon Performansının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Kıyaslanması", Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 471-484.
• ORHAN, M., AYTEKİN, M. (2020). "Türkiye ile AB'ye Son Katılan Ülkelerin Ar-Ge Performanslarının CRITIC Ağırlıklı MAUT ve SAW Yöntemleriyle Kıyaslanması", Business & Management Studies: An International Journal, 8: 1- 754-778.
• POLEDNÍKOVÁ, E., & KASHI, K. (2014). "Using MCDM methods: Evaluation of Regional Innovation Performance in the Czech Republic", Kidmore End: Academic Conferences International Limited. .
• ZAVADSKAS, E. K., TURKIS, Z., ANTUCHEVICIENE, J. (2012). "Optimization of Weigted Aggregated Sum Product Assesment", Electronics and Electrical Engineering, 122: 6.