Türkiye İçin İşsizlik Histerisinin Karşılaştırılmalı Bir Analizi

Yıl 2022, Cilt: 17 Sayı: 1, 27 - 36, 25.07.2022

Hasan Azazi , Serhat Ateş

Öz

Ülke ekonomisinde yaşanan kriz ile oluşan şok etkisinin kriz sonrasında da devam etmesi durumu işsizlik histerisi olarak tanımlanmaktadır. Başka bir deyişle ekonomide oluşan kötü gidişat sonucu artan işsizlik oranının bir daha eski düzeyine dönmemesi durumu olarak ifade edilir. Günümüz dünyasında ekonomik açıdan iyi durumda olan gelişmiş ülkelerde, ekonomik olumsuzluklardan çok fazla etkilenmedikleri için histeri etkisi görülmezken, gelişmişlik düzeyi düştükçe histeri yoğunluğunda artmış görülmektedir. Histeri etkisinin yoğunluğu ile ülkenin gelişmişlik düzeyi ters orantılıdır. Çalışmada genel mevsimsellikten arındırılmış toplam genel işsizlik ile mevsimsellikten arındırılmış toplam genç işsizlik histerisi etkisi incelenmiştir. 2014 Ocak-2022 Şubat yılları arası aylık veriler ile Philips Perron birim kök testleri kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada kullanılan değişkenler, birim kök testinin üç denkleminde de sınanmıştır. Hiçbirinde histeri etkisi olmadığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İşsizlik Histerisi, Birim Kök Testi, Genç İşsizlik, Toplam İşsizlik

Teşekkür

çalışmanın tam metni yazar isimleri olmadan eklenmiştir. Editör kuruluna ve yayın ekibine İyi bayramlar dileriz.

Kaynakça

• AĞAZADE, S. (2016). Türkiye İçin İşsizlik Histerisine Karşın Doğal Oran Hipotezinin Doğrusal Dışı Yöntemlerle Sınanması. Sosyal Güvenlik Dergisi, 6: 28-46.
• AKCAN, A. T. (2018). Tarım ve Tarım Dışı Sektörlerde İşsizlik Histerisi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 24(1): 21-31.
• AKCAN, A. T. (2019). Türkiye’de Gençlerin İşsizlik Histerisi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1): 31-47.
• ARESTIS, P. and IRIS B. (2000). OECD Unemployment: Structural Breaks and Stationary, Applied Economics 32: 399–403.
• ARI, A., ZEREN F. ve ÖZCAN, B. (2013). Doğu Asya ve Pasifik Ülkelerinde İşsizlik Histerisi: Panel Veri Yaklaşımı, Marmara Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 35(2): 105-122.
• AYALA, A., JUNCAL, C. and LUIS, A. (2012). Unemployment Hysteresis: Empirical Evidence for Latin America, Journal of Applied Economics, 15 (2): 213-233.
• BİLDİRİCİ, M., ERSİN, Ö., TÜRKMEN, C. ve YALÇINKAYA, Y. (2012). The Persistence Effect of Unemployment İn Turkey: An Analysis of the 1980-2010 Period Journal of Business Economics & Finance, 1(3): 22-32.
• BLANCHARD, O. and LAWRENCE S. (1986). Hysteresis and the European Unemployment Problem, NBER Working Paper Series, Working Paper No: 1950: 1-78.
• ÇABUK, A. ve BALCILAR M. (1998). “What Does A Unit Root Mean? The Statistical and Economic Interpretation Of Unit Root Processes With A Survey Of Unit Root Test”, Journal of the Faculty of Economics and Administrative Sciences, Cukurova University, Special Issue on Econometrics, 8: 289-332.
• CHANG, T., CHIEN-CHUNG N. and CHIEN-CHUNG W. (2005). An Empirical Note on Testing Hysteresis in Unemployment for Ten European Countries: Panel SURADF Approach, Applied Economics Letters 12: 881–886.
• ÇİÇEK, H., GÖZEGİR, S. ve ÇEVİK, E. (2010) Bir Maliye Politikası Aracı Olarak Borçlanma ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 11(1): 141-155.
• ÇORAKÇI, A., Umay, T. ve Hasanov, M. (2022). Hysteresis and Stochastic Convergence in Eurozone Unemployment Rates: Evidence From Panel Unit Roots with Smooth Breaks and Asymmetric Dynamics, Oeconomia Copernicana,13(1): 11-54.
• COŞKUN, N. (2021). Genç nüfusta işsizlik histerisinin sınanması: Türkiye örneği. Bulletin of Economic Theory and Analysis, 6(1): 97-112.
• DEDEOĞLU M. (2021). OECD Ülkelerinde İşsizliğin Histeri ve Doğal Oran Çerçevesinde İncelenmesi: Alternatif Panel Birim Kök Testlerinden Kanıtlar, Ekoist: Journal of Econometrics and Statistics, 35: 129-145.
• DOĞRU, B. (2014). Euro Bölgesinde İşsizlik Histerisinin İkinci Nesil Panel Birim Kök Testleri ile Analizi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 14(3): 77-86.
• DRITSAKI, C. and MELINA D. (2013). Hysteresis in Unemployment: An Empirical Research for Three Member States of The European Union, Theoretical and Applied Economics 20(4): 35-46.
• ENER, M. ve ARICA, F. (2011). Unemployment Hysteresis in Turkey And 15 EU Countries: A Panel Approach. Research Journal of Economics, Business and ICT, 1: 65-71. FRİEDMAN, M. (1968), The Role of Monetary Policy, American Economic Review, 58: 1-17.
• GÜRİŞ, B., TİFLİKÇİGİL, B. ve TIRAŞOĞLU, M. (2015). Testing for Unemployment Hysteresis in Turkey: Evidence from Nonlinear Unit Root Tests. Quality & Quantity, 1-12.
• KAHYAOĞLU H., TÜZÜN O., CEYLAN F. ve EKİNCİ R. (2016). İşsizlik Histerisinin Geçerliliği: Türkiye ve Seçilmiş AB Ülkeleri Üzerine Bir Uygulama, MCBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 14(4): 103-128.
• KARAKUŞ, M. ve ÖZEN ATABEY, A. (2021). " Genç İşsizlik, İhracat ve Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Ampirik Bir Analiz" Alanya Akademik Bakış Dergisi 5(2): 865-882. KOÇYİĞİT, A., BAYAT, T. ve TÜFEKÇİ, A. (2011). "Türkiye'de İşsizlik Histerisi ve Star Modelleri Uygulaması" Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 31(2): 45-60.
• KONAKLI, D. N., (2020). Birim Kök Testlerinin Makroekonomik Değişkenler Üzerine Uygulamaları, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• KULA, F. ve ASLAN, A. (2014). Unemployment Hysteresis in Turkey: Does Education Matter? International Journal of Economics and Financial Issues, 4(1), 35-39.
• LEE, C. (2010). Testing For Unemployment Hysteresis in Nonlinear Heterogeneous Panels: International Evidence, Economic Modelling, 27:1097-1102.
• LEON-LEDESMA, M. and PETER M. (2004). Unemployment, Hysteresis and Transition. Scottish Journal of Political Economy 51 (3): 377–401.
• MERCAN, M., YURTTANÇIKMAZ Z. ve ÇAKMAK F. (2015). İşsizlik Histerisi Hipotezinin Türkiye, AB-15, AB- 27, OECD ve G-8 Ülkeleri İçin Yatay Kesit Bağımlılığı ve Yapısal Kırılmalar Altında Testi: Dinamik Panel Veri Analizi, TİSK Akademi, 10(19): 44-65.
• MOHAN, R., KEMEGUE, F. and SJUIB, F. (2008). “Hysteresis In Unemployment: Panel Unit Roots Tests Using State Level Data”, Journal of Business & Economics Research 6(2): 53-60.
• MONDIGLIANI, F. and PAPADEMOS, L. (1975), Targets For Manetary Policy in The Coming Year, Brookings Papers on Economic Activity, 6, (1), 141-166.
• ONUR, S. (2012). İşsizlik Histerisi Üzerine: Türkiye Deneyimi (1992-2009), Akademik Bakış Dergisi, 30 ,1-17.
• ÖZCAN, B. (2013). İşsizlik Histerisi Hipotezi OECD Ülkeleri İçin Geçerli Mi? Yapısal Kırılmalı Birim Kök Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 95-117.
• ÖZEN ATABEY A. ve KILINÇ SAVRUL B. (2019). " Youth Unemployment Impact Of R&D Expendıtures: Panel Data Analysis For Turkey And EU Countries, Eurasian Academy of Sciences Eurasian Business and Economics Journal, 19: 10-34.
• ÖZEN ATABEY A. ve KILINÇ SAVRUL B. (2019). " Genç İşsizliği Sorununun Avrupa Birliği ve Türkiye’deki Boyutları, International Social Sciences Studies Journal, 5(50): 6771-6776.
• ÖZEN ATABEY, A. ve ATEŞ, N. B. (2019)." Kadın İstihdamını Arttırmaya Yönelik Sosyal Sorumluluk Projelerinde Sivil Toplum Kuruluşlarının Rolü, Uluslararası Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırma Dergisi. 6(44): 3761-3772.
• ÖZEN ATABEY, A. (2020). "Türkiye’deki Kadın İstihdamı, Erkek İstihdamı Ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Toda-Yamamoto Nedensellik Testi", Academic Social Resources Journal, 5(19): 823-834.
• ÖZEN ATABEY, A. ve KARAKUŞ M. (2020). " Türkiye’deki Genç Kadın-Erkek İşsizlik ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi, International Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 6(34): 2029-2039.
• ÖZTÜRK, M. (2020). Türkiye’de İşsizlik Histerisi Hipotezinin Geçerliliği: Çok Boyutlu ve Asimetrik Yaklaşım. OPUS (Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi), 15(10): 4482-4900.
• ÖZTÜRK, S. ve SAYGIN, S. (2017). 1973 Petrol Krizinin Ekonomiye Etkileri. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 1-11.
• PAPELL, D.H. C.J. MURRAY and H. GHIBLAWI (2000), “The Structure of Unemployment”, The Review of Economics and Statistics, 82, 309-315.
• PAZARLIOĞLU, V. ve ÇEVİK, E. (2007). Ratchet Model: 1939-2005 Dönemi Türkiye Uygulaması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1): 17-34.
• PHEPLS, E. S. (1967), Phillips Curves, Expectations of Inflation and Optimal Employment over Time, Economica New Series, 34: 254-281.
• SAMIRKAŞ KOMŞU M. ve KOMŞU U. C., (2020). İşsizlik Histerisi: Brıcs-T Ülkeleri Üzerine Bir İnceleme, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2): 74-85.
• SARAÇ, T. (2014). İşsizlikte Histeri Etkisi: Türkiye Örneği, Ege Akademik Bakış, 14(3): 335-344.
• SİGEZE Ç., COŞKUN N. ve BALLI E., (2019). AB Ülkelerinde ve Türkiye'de İşsizlik Histerisinin Fourier-KPSS Birim Kök Testi ile İncelenmesi, İzmir İktisat Dergisi 35(1): 15-24.
• ŞAK, N. (2021). Türkiye'de İşsizlik Histerisi: Kadın ve Erkek İşsizliğine Bir Bakış. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 467-477.
• TAŞ, S. ve UĞUR, B. (2017). Türkiye İçin İşsizlik Histerisi Mi, Yoksa Doğal Oran Hipotezi Mi Geçerlidir? Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1): 25-45.
• YALÇINKAYA, Ö. ve KAYA, V. (2017). "Doğal İşsizlik Oranı Mı Yoksa; İşsizlik Histerisi Mi? OECD Ülkeleri İçin Yeni Nesil Panel Birim Kök Testlerinden Kanıtlar (1980-2015)", Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17(33): 1-18.
• YAVUZASLAN, K., DAMAR Ö., SÖNMEZ, B., ÖZDAŞ B., UYAR, N., ve AKILOTU, E. (2017). Türkiye’de genç işsizliğinin, işsizlik histerisi hipotezi çerçevesinde yapısal kırılmalar testi ile analizi. Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, 2(2), 21-32.
• YILANCI, V. (2009). Yapısal Kırılmalar Altında Türkiye İçin İşsizlik Histerisinin Sınanması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(2): 324-335.