TÜRKİYE’DE PREKARYA KONUSUNDA YAZILAN LİSANSÜSTÜ TEZLERİN İÇERİK ANALİZİ

Yıl 2024, Cilt: 19 Sayı: 2, 1 - 11, 31.12.2024

Fulya Kıroğlu , Rüya Ataklı Yavuz

Öz

Prekarya sınıfının yaşadığı sorunların belirlenmesi, çözüm önerilerinin geliştirilmesi ve literatürdeki boşlukların tespit edilebilmesi açısından, Türkiye'deki lisansüstü tezlerin incelenmesi önem taşımaktadır. Bu bağlamda, prekarya konusunda ulusal yazındaki lisansüstü tezlerin içerik analizi bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu doğrultuda, YÖK Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı'ndan 59 lisansüstü teze erişilmiştir. Erişim kısıtlaması nedeniyle 1 tez analiz dışında bırakılmış, erişilebilir durumda olan 58 tez ise incelemeye dahil edilmiştir. Araştırma, nitel bir yöntemle kurgulanmış ve verilerin analizi, doküman incelemesi tekniği ve içerik analizi yöntemiyle MAXQDA 2022 Analytics Pro programında yapılmıştır. Lisansüstü tezler tür, yayın yılı, dil, üniversite, enstitü, anabilim dalı, danışman unvanı, araştırma yöntemi, veri toplama araçları ve anahtar kelimeler açısından tematik olarak gruplandırılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre, 2013-2024 yılları arasında yazılan tezlerin %21'i doktora, %79'u yüksek lisans düzeyindedir. İstanbul Üniversitesi %10,34 ile konu üzerine en fazla tezin yazıldığı üniversitedir. Enstitü bazında %74 ile Sosyal Bilimler, anabilim dalı açısından %26 ile Sosyoloji öne çıkmaktadır. Tezlerin %84'ünde nitel, %10'unda karma ve %6'sında nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Görüşme tekniği %73 ile en yaygın kullanılan veri toplama aracı olarak öne çıkmıştır. En sık kullanılan anahtar kelimeler sırasıyla prekarya, güvencesizlik ve neoliberalizm olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Prekarya, Emek Piyasası, Güvencesizlik, İçerik Analizi

Kaynakça

• AKKUŞ-GÜVENDİ, M. (2019). “Prekarya Tartışmaları Kavram, Tanım ve Durum”. İnsan ve Toplum, 9 (4), 133-150.
• CZUBA, M. and MUSTER, R. (2024). “Is the Young Precariat a Problem of Modern Democracy? A Case Study of Poland”. Politics and Governance, 12, 1-16.
• DEMİR, Z. (2023). “Postmodern Kapitalizmin Tutunamayanları ya da Müstear Adıyla Prekarya”. A. Kınsün ve S. Kinsun (ed.). içinde Küresel Kapitalizmin Tutunamayanları Prekarya. (s.67-106). İlahiyat Kitap: Ankara.
• GEZER-AYDIN, G. (2021). “İşgücünün Prekerleşmesi Sürecinde Beyaz Yakalılar: AVM’de Çalışanlar Üzerine Bir Alan Araştırması”. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (40), 197-219.
• GÜLER, A., HALICIOĞLU, M. B. ve TAŞĞIN, A. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma: Teorik Çerçeve-Pratik Öneriler-7 Farklı Nitel Araştırma Yaklaşımı-Kalite ve Etik Hususlar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• KARAÖZ, Ç. ve TANDAÇGÜNEŞ KAHRAMAN, N. (2020). “Sınıf Olgusu Kapsamında Sınıf Bilinci ve Ağ Toplumunda Prekarya Sınıfının Katılımcı Kültürde Temsili: ‘Ofissizler’ Platformu Özelinde Freelance Çalışanlar Üzerine Bir Araştırma”. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, 14, 88-115.
• KAYADUVAR, M. (2022). “Prekarya”. Y. Özkaya, V. Savut ve Y. Demirkanoğlu (ed.). içinde Siyaset Bilimi Ansiklopedisi. (s.403-404). Nobel Akademik Yayıncılık: Ankara.
• KUTLU, D. (2015). Kitap İncelemesi: "Prekarya" Üzerine Eleştirel Notlar ve Düşünceler. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 70 (1), 223-236.
• MUNCK, R. (2013). “The Precariat: A View from the South”. Third World Quarterly, 34 (5), 747-762.
• ODABAŞ, Y. (2020). “Göçmen Karşıtlığı ve Prekarya”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 49, 531- 566.
• OĞUZ, Ş. (2011). “Tekel Direnişinin Işığında Güvencesiz Çalışma/Yaşama: Proletaryadan ‘Prekarya’ ya mı?”. Mülkiye Dergisi, 35 (271), 7-24.
• SAVAGE, M., DEVINE, F., CUNNINGHAM, N., TAYLOR, M., LI, Y., HJELLBREKKE, J., LE ROUX, B., FRIEDMAN, S. and MILES, A. (2013). “A New Model of Social Class? Findings from the BBC’s Great British Class Survey Experiment”. Sociology, 47 (2), 219-250.
• STANDING, G. (2014). “The Precariat”. Contexts, 13 (4), 10-12.
• STANDING, G. (2018). “The Precariat: Today’s Transformative Class?”. Development, 61, 115-121.
• VATANSEVER, A. (2013). “Prekarya Geceleri: 21. Yüzyıl Dünyasında Geleceği Olmayan Beyaz Yakalıların Rüyası”. LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (2), 1-20.
• VIJ, R. (2019). “The Global Subject Of Precarity”. Globalizations, 16 (4), 506-524.
• WACQUANT, L. (2016). “Revisiting Territories of Relegation: Class, Ethnicity and State in the Making of Advanced Marginality”. Urban Studies, 53 (6), 1077-1088.
• WRIGHT, E. O. (2016). “Is the Precariat a Class?”. Global Labour Journal, 7 (2), 123-135.
• YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.