Hazır Beton Üretimi Yapan İşletmelerin Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 10 - 24, 10.02.2018

Kasım Can Işık , Selahattin Koç

https://doi.org/10.30855/gjeb.2018.4.1.002

Öz

Bu
çalışmada Sivas ilinde hazır beton üretimi yapan işletmelerin veri zarflama
analizi (VZA)  yöntemiyle etkinlik
düzeyleri hesaplanmıştır. Etkin olmayan işletmelerin etkin hale gelebilmeleri
için girdi-çıktı miktarlarında etkin durumda olan işletmelere göre ne kadar
iyileştirme yapmaları gerektiği belirlenmiştir. Çalışmada etkinlikler, girdi ve
çıktı odaklı CCR ve BCC modelleri kullanılarak hesaplanıp incelenmiştir. Ayrıca
süper etkinlik modeli yardımıyla işletmelerin etkinlik sıralamaları da
belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

VZA, Etkinlik, Verimlilik, Hazır Beton

Determination of Effectiveness of Companies with Ready-Concrete Production by Data Envelopment Analysis Method

Öz

In this study, efficiency levels of ready mixed concrete producers in Sivas were calculated by data envelopment analysis method (DEA).  In order for inefficient businesses to become effective, it has been determined how much improvement in input-output quantities should be made in relation to efficient businesses. In the study, efficiencies were calculated and evaluated using input and output focus CCR and BCC models. Furthermore efficiency ranking of producers determined in help of superefficiency model.

Anahtar Kelimeler

DEA, Efficiency, Productivity, Ready-mixed Concrete

Kaynakça

• Anson , M., Tang, S.L. & Ying, K.C.. (2002). Measurement of the Performance of Ready Mixed Concreting Resources As Data For System Simulation. Construction Management and Economics, 20, 237-250. 
• Balkan, M. & Arıkan, M. (2010). Sivas İlindeki Ortaöğretim Kurumlarının Etkinliklerinin Öğrenci Başına Düşen Öğretmen ve Derslik Sayısı Bakımından Veri Zarflama Analizi İle Ölçülmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2, 133-154.
• Başkaya, Z. & Akar, C. (2005). Sigorta Şirketlerinin Satış Performanslarının Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Belirlenmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 37-51.
• Charnes A., Cooper W.W., & Rhodes E. (1978). Measuring the Efficiency of Decision Making Units. Europenan Journal of Operational Research, 2, 429-444.
• Cooper, W.W., Seiford, L.M. ve Tone, K.. (2000). Data envelopment analysis a comprehensive text with models, Appications, References and DEA Solver Software. USA: Kluwar Academic Publishers.
• Cooper,W.W.,Seiford, L.M., ve Tone, K.. (2006). Introduction to data envelopment analysis and its uses with DEA-Solver software and references. USA: Springer.
• Erciş. M.S. (2009). Halk Eğitim Merkezlerinde Veri Zarflama Analiz Yöntemiyle Pazarlama Odaklı Hizmet Performans Ölçümü ve Doğu Anadolu Bölgesinde Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 321-329.
• Farrell, M.J. (1957). The Measurement of Productivite Efficiency. Journal of Royal Statistical Society, 3, 253-290.
• Güncan, A.E. (1994). Hazır Beton Tesislerinin Verimlilik Araştırması. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Güner, E. (2003). Kalite, Kalite Maliyetleri ve Hazır Beton, Çimento Sanayiinde Bir Uygulama. (Yüksek Lisans Tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Hatay.
• Karakaya, A.,Kurtaran, A. & Dağlı, H. (2014). Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Veri Zarflama Analizi ile Etkinlik Ölçümü: Türkiye Örneği. Yönetim ve Ekonomi Araştırma Dergisi, 22, 1-23. http://dx.doi.org/10.11611/JMER213.
• Kayalıdere, K. & Kargın, S. (2004). Çimento ve Tekstil Sektörlerinde Etkinlik Çalışması ve Veri Zarflama Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 196-219.
• Komşuoğlu Yılmaz, N. & Karakadılar İ.S. (2010). Türk Otomobil Pazarında Yerli Üretim ve İthal Araçların Verimliliklerinin Veri Zarflama Analizi İle Değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 1, 499-521.
• Min, W. & Pheng, L.S. (2005). Re‐modelling EOQ and JIT Purchasing for Performance Enhancement in the Ready Mixed Concrete Industries of Chongqing. China and Singapore : Emerald Group Publishing. http://dx.doi.org/10.1108/17410400510593811
• Odabaşı, M.. (1997). Verimlilik Diye Diye Söyleşiler. Ankara: MPM.
• Özdemir, A. & Demireli, E. (2013). Ağırlık Kısıtlı Veri Zarflama Analizi İle Mevduat Bankalarının Etkinlik Ölçümüne Yönelik Bir Uygulama. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9, 215-238. http://dx.doi.org/10.11122/ijmeb.2013.9.19.473
• Özden, Ü.H. (2008). Veri Zarflama Analizi ile Türkiye’deki Vakıf Üniversitelerinin Etkinliğinin Ölçülmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 2, 167-185.
• Ramanathan, R.. (2003). An introduction to data envelopment analysis a tool for performance measurement. New Delhi: Sage Publications.
• Şentürk, E. (2000). Bir Hazır Beton Tesisi Performansının İstatistiksel Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Tetik, S. (2003). İşletme Performansını Belirlemede Veri Zarflama Analizi. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 2, 221-229.
• Ulutaş, B.B. (2006). Türkiye'deki Havaalanı Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi ile Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Yeşilyurt, C. & Alan, M.A. (2003) “Fen Liselerinin 2002 Yılı Göreceli Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi (VZA) Yöntemi İle Ölçülmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2, 91-104.
• Yolalan, R..(1993). İşletmelerarası Göreli Etkinlik Ölçümü. Ankara: MPM.