BibTex RIS Kaynak Göster

-

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 2, 69 - 75, 02.08.2014

Derya Atik Arife Albayrak Coşar Sezgi Çınar

Öz

Purpose: This descriptive study was carried out to reveal the level of physical activity in patients who receive hemodialysis due to chronic kidney failure and to identify its relationship with the prevalence of metabolic syndrome (MetS). Material and method: The study was conducted with 55 patients at the hemodialysis units of Alanya State Hospital and Private Alanya Anadolu Hospital between 10 and 30 June 2013. The study data were collected using the National Cholesterol Education Program, the Adult Treatment Panel III (NCEP-ATP III), a data collection form containing Metabolic Syndrome Diagnosis Criteria, and the International Physical Activity Questionnaire (IPAQ). The data were analyzed using arithmetic mean ± standard deviation (SD), number and percentage distributions, independent sample t test, crosstabs, One Way Anova, and Pearson’s Correlation Analysis. Results: It was found that 41.8% of the patients were between 50 and 65 years of age, the majority of them were male (58.2%), hemodialysis had been administered to 69.1% of them for at least 36 months, and 50.9% of them met three and more of the MetS criteria. There was no statistically significant relationship between MetS and physical activity levels, but the length of physical activity was longer in those who did not meet the MetS diagnosis criteria (p>0.05). An increase in sedentary time raised the MetS criteria (p<0.05). Conclusion: Nearly 1/2 of the patients were at risk of MetS. Physical activity level being statistically ineffective on MetS can be associated with low physical activity level and longer sedentary time. It can be said that being completely sedentary increases BMI and therefore MetS. The study can be repeated on different samples and the results can be compared.

Anahtar Kelimeler

Hemodialysis Nursing Metabolic Syndrome Physical Activity.

Kaynakça

  • American Hearth Association. “Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults (Adult Treatment Panel III). Third Report of the National Cholesterol Education Program (NCEP) Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults (Adult Treatment Panel III) final report”. Circulation 2002;106(25): 3143-3421.
  • Meigs JB, Rutter MK, Sullivan LM, Fox CS, D’Agostino Sr RB, Wilson PW. Impcact of insülin resistance on risk of type 2 diabetes and cardiovascular disease in people with metabolic syndrome. Diabetes Care 2007;30: 1219-1225.
  • Ninomiya T, Kiyohara Y, Kubo M, Yonemoto K, Tanizaki Y, Doi Y, Hirakata H, Iida M. Metabolic syndrome and CKD in a general Japanese population: the Hisayama Study. Am J Kidney Dis 2006;48: 383-391.
  • Watanebe S, Yaginuma R, Ikejima K, Miyazaki A. Liver diseases and metabolic syndrome. J Gastroenterol 2008;43: 509-518.
  • Angelico F, Del Ben M, Conti R, Francioso S, Feole K, Fiorello S, Cavallo MG, Zalunardo B, Lirussi F, Alessandri C, Violi F. Insülin resistance, the metabolic syndrome and nonalcoholic fatty liver disease. J Clin Endocrinol Metab 2005;90:1578-1582.
  • Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği (TEMD). Metabolik Sendrom Kılavuzu. I. Baskı. Ankara: Tuna Matbaacılık San ve Tic. A.Ş, 2009.
  • Soysal A, Demiral Y, Soysal D, Uçku R, Köseoğlu M, Aksakoğlu G. The prevalence of metabolic syndrome among young adults in İzmir. Anadolu Kardiyol Derg 2005;5(3): 196-201.
  • Rasic-Milutinovic Z, Perunicic G, Pljesa S, Gluvic Z, Ilic M, Stokic E. Metabolic Syndrome in HD Patients: Association with Body Composition, Nutritional Status, Inflammation and Serum Iron. Intern Med 2007;46(13): 945-951.
  • Knap B, Buturoviæ-Ponikvar J, Ponikvar R, Bren AF. Regular exercise as a part of treatment for patients with end-stage renal disease. Ther Apher Dial 2005;9(3):211-213.
  • Deligiannis A, Kouidi E, Tassoulas E, Gigis P, Tourkantonis A, Coats A. Cardiac effects of exercise rehabilitation in hemodialysis patients. Int J Cardiol 1999;70(3):253-266.
  • Parsons TL, Toffelmire EB, King-VanVlack CE. The effect of an exercise program during hemodialysis on dialysis efficacy, blood pressure and quality of life in end-stage renal disease patients. Clin Nephrol 2004;61: 261-274.
  • Van Vilsteren MC, de Greef MH, Huisman RM. The effects of a low-to-moderate intensity pre-conditioning exercise programme linked with exercise counselling for sedentary haemodialysis patients in The Netherlands.results of a randomized clinical trial. Nephrol Dial Transplant 2005;20:141-146.
  • Suh MR, Jung HH, Kim SB, Park JS, Yang WS. Effects of regular exercise on anxiety, depression, and quality of life in maintenance hemodialysis patients. Ren Fail 2002;24: 337-345.
  • Deligiannis A. Cardiac adaptations following exercise training in hemodialysis patients. Clin Nephrol 2004;61: 39-45.
  • Öztürk M. Üniversitede eğitim-öğretim gören öğrencilerde Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketinin geçerliliği ve güvenirliği ve fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2005.
  • Craig CL, Mashall AL, Sjöström M, Bauman AE , Booth ML , Ainsworth BE , Pratt M , Ekelund U , Yngve A , Sallis JF , Oja P. International physical activity questionnaire: 12- country reliability and validity. Med Sci Sports Exerc 2003;35: 1381-1395.
  • Thomas G, Sehgal R, Kashyap S, Srinivas TR, Kirwan JP, Navaneethan SD. Metabolic Syndrome and Kidney Disease: A Systematic Review and Meta-analysis. Clin J Am Soc Nephrol 2011;6(10): 2364-2373.
  • Ünver S, Yıldırım M, Şahin Ö, Altınay M. Hemodiyaliz Hastalarında Metabolik Sendrom Sıklığı ve Risk Düzeyleri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2012;7(19):61-76.
  • Tsangalis G, Papaconstantinou S, Kosmadakis G, Valis D, Zerefos N. Prevalence of the metabolic syndrome in hemodialysis. The International Journal of Artificial Organs 2007;30(2): 118-123.
  • Borazan A, Binici DN, Öztürk Y. Periton diyalizi hastalarında NCEPATP III ve IDF’ye göre metabolik sendrom sıklığı. Genel Tıp Derg 2011;21(3): 89-94.
  • Johnson DW, Armstrong K, Campbell SB, Mudge DW, Hawley CM, Coombes JS, Prins JB, Isbel NM. Metabolic syndrome in severe chronic kidney disease: Prevalence, predictors, prognostic significance and effects of risk factor modification. Nephrology (Carlton) 2007;12:391–398.
  • Mollaoğlu M. Disability, activities of daily living and self efficacy in dialysis patients. TAF Prev Med Bull 2011;10(2):181-186.
  • Yurtsever S, Bedük T. Hemodiyaliz uygulanan bireylerde yorgunluğun değerlendirilmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2003;8(2):3-10.
  • Leinau L, Murphy TE, Bradley E, Fried T. Realtions between Conditions Addressed by Hemodialysis Guidelines and Non-ESRD-Specific Conditions Affecting Quality of Life. Clin J Am Soc Nephrol 2009:4(3):572-578.
  • Levendoğlu F, Altıntepe L, Uğurlu H. Yaşlı hemodiyaliz hastalarında disabilite, depresyon ve yaşam kalitesi. Turkish Journal of Geriatrics 2004;7(4):195-198.
  • Tander B, Durmuş D, Akyol Y, Cantürk F. Hemodiyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesi, Ağrı ve Depresyon. Rheumatism 2008;23: 72-76.
  • Acaray A, Pinar R. Quality of life in Turkish haemodialysis patients. Int Urol Nephrol 2005;37(3): 595-602.
  • Arslan Y. Hemodiyalize Giren Son Dönem Böbrek Yetmezliği Olan Hastalarda Beslenme ile İlişkili Kardiyovasküler Risk Faktörlerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans. Ankara: Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2008.

Hemodiyaliz Hastalarında Metabolik Sendrom ve Fiziksel Aktivite

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 2, 69 - 75, 02.08.2014

Derya Atik Arife Albayrak Coşar Sezgi Çınar

Öz

Amaç: Çalışma, kronik böbrek yetmezliği nedeniyle hemodiyalize giren hastaların fiziksel aktivite düzeylerini belirlemek ve metabolik sendrom (MetS) sıklığı ile ilişkisini saptamak amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı.

 

Gereç ve yöntem: Çalışma; 10-30 Haziran 2013 tarihleri arasında, Alanya Devlet hastanesi ve Özel Alanya Anadolu Hastanesi hemodiyaliz merkezinde 55 hasta ile yapıldı. Araştırma verilerinin toplanmasında, Ulusal Kolesterol Eğitim Programı (National Cholesterol Education Program) Erişkin Tedavi Paneli III (Adult Treatment Panel III) (NCEP-ATP III) Metabolik Sendrom Tanı Kriterlerini içeren veri toplama formu, Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (IPAQ) kullanıldı. Verilerin analizinde; aritmetik ortalama ± standart sapma (SS), sayı ve yüzde dağılımı, bağımsız örneklem t testi, çapraz tablo, One Way Anova ve Pearson Korelasyon Analizi kullanıldı.

 

Bulgular: Hastaların %41.8’inin 50-65 yaş arasında, çoğunluğunun erkek (%58.2), %69.1’ine en az 36 aydır hemodiyaliz uygulandığı, %50.9’unun  MetS kriterlerinin üç ve üçten fazlasını taşıdığı belirlendi. MetS ve fiziksel aktivite düzeyleri arasında istatistiksel olarak ilişki olmadığı ancak MetS tanı kriteri taşımayanlarda fiziksel aktivite sürelerinin daha fazla olduğu belirlendi (p˃0.05). Oturma süresindeki artmanın MetS kriterlerini artırdığı görüldü (p<0.05).

 

Sonuç ve öneriler: Hastaların yaklaşık 1/2’si MetS riski altındaydı. Fiziksel aktivite düzeyinin MetS üzerinde istatistiksel olarak etkisiz olması fiziksel aktivite düzeylerinin oldukça az, oturma süresinin fazla olmasına bağlanabilir. Tamamen hareketsiz kalmanın BKİ’yi dolayısıyla MetS görülmesini artırdığı söylenebilir. Çalışma farklı örneklemlerde tekrarlanarak sonuçlar karşılaştırılabilir.

 

Anahtar Kelimeler

Hemodiyaliz hemşirelik; metabolik sendrom; fiziksel aktivite

Kaynakça

  • American Hearth Association. “Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults (Adult Treatment Panel III). Third Report of the National Cholesterol Education Program (NCEP) Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults (Adult Treatment Panel III) final report”. Circulation 2002;106(25): 3143-3421.
  • Meigs JB, Rutter MK, Sullivan LM, Fox CS, D’Agostino Sr RB, Wilson PW. Impcact of insülin resistance on risk of type 2 diabetes and cardiovascular disease in people with metabolic syndrome. Diabetes Care 2007;30: 1219-1225.
  • Ninomiya T, Kiyohara Y, Kubo M, Yonemoto K, Tanizaki Y, Doi Y, Hirakata H, Iida M. Metabolic syndrome and CKD in a general Japanese population: the Hisayama Study. Am J Kidney Dis 2006;48: 383-391.
  • Watanebe S, Yaginuma R, Ikejima K, Miyazaki A. Liver diseases and metabolic syndrome. J Gastroenterol 2008;43: 509-518.
  • Angelico F, Del Ben M, Conti R, Francioso S, Feole K, Fiorello S, Cavallo MG, Zalunardo B, Lirussi F, Alessandri C, Violi F. Insülin resistance, the metabolic syndrome and nonalcoholic fatty liver disease. J Clin Endocrinol Metab 2005;90:1578-1582.
  • Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği (TEMD). Metabolik Sendrom Kılavuzu. I. Baskı. Ankara: Tuna Matbaacılık San ve Tic. A.Ş, 2009.
  • Soysal A, Demiral Y, Soysal D, Uçku R, Köseoğlu M, Aksakoğlu G. The prevalence of metabolic syndrome among young adults in İzmir. Anadolu Kardiyol Derg 2005;5(3): 196-201.
  • Rasic-Milutinovic Z, Perunicic G, Pljesa S, Gluvic Z, Ilic M, Stokic E. Metabolic Syndrome in HD Patients: Association with Body Composition, Nutritional Status, Inflammation and Serum Iron. Intern Med 2007;46(13): 945-951.
  • Knap B, Buturoviæ-Ponikvar J, Ponikvar R, Bren AF. Regular exercise as a part of treatment for patients with end-stage renal disease. Ther Apher Dial 2005;9(3):211-213.
  • Deligiannis A, Kouidi E, Tassoulas E, Gigis P, Tourkantonis A, Coats A. Cardiac effects of exercise rehabilitation in hemodialysis patients. Int J Cardiol 1999;70(3):253-266.
  • Parsons TL, Toffelmire EB, King-VanVlack CE. The effect of an exercise program during hemodialysis on dialysis efficacy, blood pressure and quality of life in end-stage renal disease patients. Clin Nephrol 2004;61: 261-274.
  • Van Vilsteren MC, de Greef MH, Huisman RM. The effects of a low-to-moderate intensity pre-conditioning exercise programme linked with exercise counselling for sedentary haemodialysis patients in The Netherlands.results of a randomized clinical trial. Nephrol Dial Transplant 2005;20:141-146.
  • Suh MR, Jung HH, Kim SB, Park JS, Yang WS. Effects of regular exercise on anxiety, depression, and quality of life in maintenance hemodialysis patients. Ren Fail 2002;24: 337-345.
  • Deligiannis A. Cardiac adaptations following exercise training in hemodialysis patients. Clin Nephrol 2004;61: 39-45.
  • Öztürk M. Üniversitede eğitim-öğretim gören öğrencilerde Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketinin geçerliliği ve güvenirliği ve fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2005.
  • Craig CL, Mashall AL, Sjöström M, Bauman AE , Booth ML , Ainsworth BE , Pratt M , Ekelund U , Yngve A , Sallis JF , Oja P. International physical activity questionnaire: 12- country reliability and validity. Med Sci Sports Exerc 2003;35: 1381-1395.
  • Thomas G, Sehgal R, Kashyap S, Srinivas TR, Kirwan JP, Navaneethan SD. Metabolic Syndrome and Kidney Disease: A Systematic Review and Meta-analysis. Clin J Am Soc Nephrol 2011;6(10): 2364-2373.
  • Ünver S, Yıldırım M, Şahin Ö, Altınay M. Hemodiyaliz Hastalarında Metabolik Sendrom Sıklığı ve Risk Düzeyleri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2012;7(19):61-76.
  • Tsangalis G, Papaconstantinou S, Kosmadakis G, Valis D, Zerefos N. Prevalence of the metabolic syndrome in hemodialysis. The International Journal of Artificial Organs 2007;30(2): 118-123.
  • Borazan A, Binici DN, Öztürk Y. Periton diyalizi hastalarında NCEPATP III ve IDF’ye göre metabolik sendrom sıklığı. Genel Tıp Derg 2011;21(3): 89-94.
  • Johnson DW, Armstrong K, Campbell SB, Mudge DW, Hawley CM, Coombes JS, Prins JB, Isbel NM. Metabolic syndrome in severe chronic kidney disease: Prevalence, predictors, prognostic significance and effects of risk factor modification. Nephrology (Carlton) 2007;12:391–398.
  • Mollaoğlu M. Disability, activities of daily living and self efficacy in dialysis patients. TAF Prev Med Bull 2011;10(2):181-186.
  • Yurtsever S, Bedük T. Hemodiyaliz uygulanan bireylerde yorgunluğun değerlendirilmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2003;8(2):3-10.
  • Leinau L, Murphy TE, Bradley E, Fried T. Realtions between Conditions Addressed by Hemodialysis Guidelines and Non-ESRD-Specific Conditions Affecting Quality of Life. Clin J Am Soc Nephrol 2009:4(3):572-578.
  • Levendoğlu F, Altıntepe L, Uğurlu H. Yaşlı hemodiyaliz hastalarında disabilite, depresyon ve yaşam kalitesi. Turkish Journal of Geriatrics 2004;7(4):195-198.
  • Tander B, Durmuş D, Akyol Y, Cantürk F. Hemodiyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesi, Ağrı ve Depresyon. Rheumatism 2008;23: 72-76.
  • Acaray A, Pinar R. Quality of life in Turkish haemodialysis patients. Int Urol Nephrol 2005;37(3): 595-602.
  • Arslan Y. Hemodiyalize Giren Son Dönem Böbrek Yetmezliği Olan Hastalarda Beslenme ile İlişkili Kardiyovasküler Risk Faktörlerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans. Ankara: Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2008.
Toplam 28 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Orjinal Çalışma
Yazarlar

Derya Atik Bu kişi benim

Arife Albayrak Coşar Bu kişi benim

Sezgi Çınar Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 2 Ağustos 2014
Yayımlandığı Sayı Yıl 2014 Cilt: 4 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Atik, D., Albayrak Coşar, A., & Çınar, S. (2014). Hemodiyaliz Hastalarında Metabolik Sendrom ve Fiziksel Aktivite. Çağdaş Tıp Dergisi, 4(2), 69-75.
AMA Atik D, Albayrak Coşar A, Çınar S. Hemodiyaliz Hastalarında Metabolik Sendrom ve Fiziksel Aktivite. J Contemp Med. Ağustos 2014;4(2):69-75.
Chicago Atik, Derya, Arife Albayrak Coşar, ve Sezgi Çınar. “Hemodiyaliz Hastalarında Metabolik Sendrom Ve Fiziksel Aktivite”. Çağdaş Tıp Dergisi 4, sy. 2 (Ağustos 2014): 69-75.
EndNote Atik D, Albayrak Coşar A, Çınar S (01 Ağustos 2014) Hemodiyaliz Hastalarında Metabolik Sendrom ve Fiziksel Aktivite. Çağdaş Tıp Dergisi 4 2 69–75.
IEEE D. Atik, A. Albayrak Coşar, ve S. Çınar, “Hemodiyaliz Hastalarında Metabolik Sendrom ve Fiziksel Aktivite”, J Contemp Med, c. 4, sy. 2, ss. 69–75, 2014.
ISNAD Atik, Derya vd. “Hemodiyaliz Hastalarında Metabolik Sendrom Ve Fiziksel Aktivite”. Çağdaş Tıp Dergisi 4/2 (Ağustos 2014), 69-75.
JAMA Atik D, Albayrak Coşar A, Çınar S. Hemodiyaliz Hastalarında Metabolik Sendrom ve Fiziksel Aktivite. J Contemp Med. 2014;4:69–75.
MLA Atik, Derya vd. “Hemodiyaliz Hastalarında Metabolik Sendrom Ve Fiziksel Aktivite”. Çağdaş Tıp Dergisi, c. 4, sy. 2, 2014, ss. 69-75.
Vancouver Atik D, Albayrak Coşar A, Çınar S. Hemodiyaliz Hastalarında Metabolik Sendrom ve Fiziksel Aktivite. J Contemp Med. 2014;4(2):69-75.