Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Investigation of the Dynamic Relationship Between Gold Prices and Exchange Rates: A VAR Analysis on the Turkish Economy

Yıl 2025, Cilt: 20 Sayı: 2, 526 - 541, 27.12.2025
https://doi.org/10.48145/gopsbad.1765784

Öz

The existence of a relation between gold prices and the exchange rate significantly influences investment decisions of investors. This study has investigated the relationship between gold price and exchange rate using time series analysis. VAR model, which is one of the dynamic time series models has been employed for this purpose. The data set covers the period from July 2011 to October 2023with monthly a frequency. Conventional unit root tests, ADF, PP, and unit root with structural break, ZA have been conducted to test the stationarity properties of the series. Because of that the unit root tests findings show different results, difference level of series have been used in the analysis. Diagnostic checks have revealed no autocorrelation and heteroscedasticity. Subsequently, impulse response functions and variance decomposition derived from the estimated VAR model have been used to interpret the results. The result obtained is tha; exchange rate changes strongly impact gold prices, while the reverse relationship is not observed.

Kaynakça

  • Apergis, N., & Papoulakos, D. (2013). The Australian dollar and gold prices. The Open Economics Journal, 6(1), 1-10.
  • Aygün Alıcı, V. & Köseoğlu, M. (2021). Türkiye’de altın fiyatlarını etkileyen faktörlerin ekonometrik analizi. Uluslararası Ekonomi İşletme ve Politika Dergisi, 5(2), 254-273.
  • Barışık, S. & Dursun, E. (2020). Türkiye’de ekonomik güven endeksi ile altın fiyatları ve döviz kuru arasındaki ilişkinin analizi. İksad Journal, 6(23), 370-384.
  • Beckmann, J., Berger, T., & Czudaj, R. (2015). Does gold act as a hedge or a safe haven for stocks? A smooth transition approach. Economic Modelling, 48, 16-24.
  • Bhunia, A., & Pakira, S. (2014). Investigating the impact of gold price and exchange rates on sensex: an evidence of India. European journal of accounting, finance and business, 2(1), 1-11.
  • Cingöz, F. ve Kendirli, S. (2019). Altın fiyatları, döviz kuru ve Borsa İstanbul arasındaki ilişki. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 545-554.
  • Dickey, D. A. & Fuller, W. A. (1979) Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root, Journal of the American Statistical Association, 74, 427-431.
  • Dickey, D. A. and Fuller, W. A. (1981) Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root, Econometrica, 49, 1057-1072.
  • Elmastaş Gültekin, Ö. & Aktürk Hayat, E. (2016). Altın Fiyatını Etkileyen Faktörlerin Var Modeli ile Analizi: 2005-2015 Dönemi. Ege Academic Review, 16(4).
  • Enders, W. (2004). Applied econometric time series. Wiley&Suns.
  • Erdoğdu, A. (2017). The most significant factors influencing the price of gold: An empirical analysis of the US market. Economics, 5(5), 399-406.
  • Gujarati, D.N. (2003) Basic Econometrics. 4th Edition, McGraw-Hill, New York.
  • Güriş, B., & Kiran, B. (2014). The price of gold and the exchange rate: Evidence from threshold cointegration and threshold granger causality analyses for Turkey. Acta Oeconomica, 64(1), 91-101.
  • Kan, E. (2021). Türkiye'de altın fiyatları, döviz kuru, faiz oranı, BİST100 endeksi ve enflasyon arasındaki ilişkinin incelenmesi: Yapısal kırılmalar altında eşbütünleşme ve nedensellik analizi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi: Gaziantep.
  • Kan, E., & Serin, Z. V. (2022). Analysis of cointegration and causality relations between gold prices and selected financial indicators: Empirical evidence from Turkey. International Journal of Advanced and Applied Sciences, 9(3), 1-9.
  • Lütkepohl, H. (2009). Econometric Analysis with Vector Autoregressive Models. In Handbook of Computational Econometrics (eds D.A. Belsley and E.J. Kontoghiorghes).
  • Öztürk, F., & Acikalin, S. (2008). Is gold a hedge against Turkish Lira?. South East European Journal of Economics and Business, 3(1), 35-40.
  • Pal, M., Rao, P. M., & Manimaran, P. (2014). Multifractal detrended cross-correlation analysis on gold, crude oil and foreign exchange rate time series. Physica A: statistical mechanics and its applications, 416, 452-460.
  • Philips, P.C. B. & Perron, P. (1988). Testing for unit root in time series regressions. Biometrica, 75, 335-346.
  • Raza, S.A., Shah, N., Ali, M., & Shahbaz, M. (2021). Do exchange rates fluctuations influence gold price in G7 countries? New insights from a nonparametric causality-in-quantiles test. Zagreb International Review of Economics & Business, 24(2), 37-57.
  • Saraç, M., & Zeren, F. (2014). Is gold investment an effective hedge against inflation and US Dollar? Evidence from Turkey. Journal of Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 48(4), 669-679.
  • Schwert, G. W. (1989). Tests for unit roots: a monte carlo investigation. Journal of Business and Economic Statistics, 7(2), 147-159.
  • Sims, C. A. (1980). Macroeconomics and reality. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 1-48.
  • Sjaastad, L. A. (2008). The price of gold and the exchange rates: Once again. Resources Policy, 33(2), 118-124.
  • Söylemez, Y. (2021). Altın ve gümüş fiyatları ile döviz kuru ve faiz oranı arasındaki nedensellik ilişkisinin tespiti: ARDL sınır testi yaklaşımı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(112), 76-89.
  • Tanin, T. I., Sarker, A., & Brooks, R. (2021). Do currency exchange rates impact gold prices? New evidence from the ongoing COVID-19 period. International Review of Financial Analysis, 77, 101868.
  • Tsen, W. H. (2014). Exchange rate and gold price: Evidence from Malaysia. Labuan Bulletin of International Business and Finance (LBIBF), 12, 1-18.
  • Yang, L., & Hamori, S. (2014). Gold prices and exchange rates: a time-varying copula analysis. Applied Financial Economics, 24(1), 41-50.
  • Zivot, E. & Andrews, D. (1992). Further evidence of great crash, the oil price shock and unit root hypothesis, Journal of Business and Economic Statistics, 10, 251-270.

Altın Fiyatları ile Döviz Kuru Arasındaki Dinamik İlişkinin Araştırılması: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir VAR Analizi

Yıl 2025, Cilt: 20 Sayı: 2, 526 - 541, 27.12.2025
https://doi.org/10.48145/gopsbad.1765784

Öz

Altın fiyatları ile döviz kuru arasındaki ilişkinin varlığı, yatırımcıların yatırım kararlarını önemli ölçüde etkilemektedir. Bu çalışmada, altın fiyatı ile döviz kuru arasındaki ilişki zaman serisi analizi kullanılarak araştırılmıştır. Bu amaçla, dinamik zaman serisi modellerinden biri olan VAR modeli kullanılmıştır. Veri seti, aylık frekansta Temmuz 2011 ile Ekim 2023 arasını kapsamaktadır. Serilerin durağanlık özelliklerini test etmek için geleneksel birim kök testleri ADF, PP ve yapısal kırılmalı birim kök, ZA kullanılmıştır. Birim kök test sonuçlarının farklı bulgular göstermesi nedeniyle analizde serilerin fark düzeyleri kullanılmıştır. Tanısal kontroller, otokorelasyon ve değişen varyans olmadığını göstermiştir. Daha sonra sonuçların yorumlanmasında, tahmin edilen VAR modelinden elde edilen etki tepki fonksiyonları ve varyans ayrıştırması kullanılmıştır. Elde edilen sonuç, döviz kuru değişimleri altın fiyatlarını güçlü bir şekilde etkilerken, tam tersi bir ilişki gözlenmediği yönündedir.

Kaynakça

  • Apergis, N., & Papoulakos, D. (2013). The Australian dollar and gold prices. The Open Economics Journal, 6(1), 1-10.
  • Aygün Alıcı, V. & Köseoğlu, M. (2021). Türkiye’de altın fiyatlarını etkileyen faktörlerin ekonometrik analizi. Uluslararası Ekonomi İşletme ve Politika Dergisi, 5(2), 254-273.
  • Barışık, S. & Dursun, E. (2020). Türkiye’de ekonomik güven endeksi ile altın fiyatları ve döviz kuru arasındaki ilişkinin analizi. İksad Journal, 6(23), 370-384.
  • Beckmann, J., Berger, T., & Czudaj, R. (2015). Does gold act as a hedge or a safe haven for stocks? A smooth transition approach. Economic Modelling, 48, 16-24.
  • Bhunia, A., & Pakira, S. (2014). Investigating the impact of gold price and exchange rates on sensex: an evidence of India. European journal of accounting, finance and business, 2(1), 1-11.
  • Cingöz, F. ve Kendirli, S. (2019). Altın fiyatları, döviz kuru ve Borsa İstanbul arasındaki ilişki. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 545-554.
  • Dickey, D. A. & Fuller, W. A. (1979) Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root, Journal of the American Statistical Association, 74, 427-431.
  • Dickey, D. A. and Fuller, W. A. (1981) Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root, Econometrica, 49, 1057-1072.
  • Elmastaş Gültekin, Ö. & Aktürk Hayat, E. (2016). Altın Fiyatını Etkileyen Faktörlerin Var Modeli ile Analizi: 2005-2015 Dönemi. Ege Academic Review, 16(4).
  • Enders, W. (2004). Applied econometric time series. Wiley&Suns.
  • Erdoğdu, A. (2017). The most significant factors influencing the price of gold: An empirical analysis of the US market. Economics, 5(5), 399-406.
  • Gujarati, D.N. (2003) Basic Econometrics. 4th Edition, McGraw-Hill, New York.
  • Güriş, B., & Kiran, B. (2014). The price of gold and the exchange rate: Evidence from threshold cointegration and threshold granger causality analyses for Turkey. Acta Oeconomica, 64(1), 91-101.
  • Kan, E. (2021). Türkiye'de altın fiyatları, döviz kuru, faiz oranı, BİST100 endeksi ve enflasyon arasındaki ilişkinin incelenmesi: Yapısal kırılmalar altında eşbütünleşme ve nedensellik analizi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi: Gaziantep.
  • Kan, E., & Serin, Z. V. (2022). Analysis of cointegration and causality relations between gold prices and selected financial indicators: Empirical evidence from Turkey. International Journal of Advanced and Applied Sciences, 9(3), 1-9.
  • Lütkepohl, H. (2009). Econometric Analysis with Vector Autoregressive Models. In Handbook of Computational Econometrics (eds D.A. Belsley and E.J. Kontoghiorghes).
  • Öztürk, F., & Acikalin, S. (2008). Is gold a hedge against Turkish Lira?. South East European Journal of Economics and Business, 3(1), 35-40.
  • Pal, M., Rao, P. M., & Manimaran, P. (2014). Multifractal detrended cross-correlation analysis on gold, crude oil and foreign exchange rate time series. Physica A: statistical mechanics and its applications, 416, 452-460.
  • Philips, P.C. B. & Perron, P. (1988). Testing for unit root in time series regressions. Biometrica, 75, 335-346.
  • Raza, S.A., Shah, N., Ali, M., & Shahbaz, M. (2021). Do exchange rates fluctuations influence gold price in G7 countries? New insights from a nonparametric causality-in-quantiles test. Zagreb International Review of Economics & Business, 24(2), 37-57.
  • Saraç, M., & Zeren, F. (2014). Is gold investment an effective hedge against inflation and US Dollar? Evidence from Turkey. Journal of Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 48(4), 669-679.
  • Schwert, G. W. (1989). Tests for unit roots: a monte carlo investigation. Journal of Business and Economic Statistics, 7(2), 147-159.
  • Sims, C. A. (1980). Macroeconomics and reality. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 1-48.
  • Sjaastad, L. A. (2008). The price of gold and the exchange rates: Once again. Resources Policy, 33(2), 118-124.
  • Söylemez, Y. (2021). Altın ve gümüş fiyatları ile döviz kuru ve faiz oranı arasındaki nedensellik ilişkisinin tespiti: ARDL sınır testi yaklaşımı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(112), 76-89.
  • Tanin, T. I., Sarker, A., & Brooks, R. (2021). Do currency exchange rates impact gold prices? New evidence from the ongoing COVID-19 period. International Review of Financial Analysis, 77, 101868.
  • Tsen, W. H. (2014). Exchange rate and gold price: Evidence from Malaysia. Labuan Bulletin of International Business and Finance (LBIBF), 12, 1-18.
  • Yang, L., & Hamori, S. (2014). Gold prices and exchange rates: a time-varying copula analysis. Applied Financial Economics, 24(1), 41-50.
  • Zivot, E. & Andrews, D. (1992). Further evidence of great crash, the oil price shock and unit root hypothesis, Journal of Business and Economic Statistics, 10, 251-270.
Toplam 29 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Uygulamalı Makro Ekonometri, Kalkınma Ekonomisi - Makro
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

M. Can Yardımcı 0000-0002-2317-2249

Meryem Yımaz 0009-0001-8871-2760

Gönderilme Tarihi 16 Ağustos 2025
Kabul Tarihi 21 Ekim 2025
Yayımlanma Tarihi 27 Aralık 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 20 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Yardımcı, M. C., & Yımaz, M. (2025). Altın Fiyatları ile Döviz Kuru Arasındaki Dinamik İlişkinin Araştırılması: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir VAR Analizi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 20(2), 526-541. https://doi.org/10.48145/gopsbad.1765784
AMA Yardımcı MC, Yımaz M. Altın Fiyatları ile Döviz Kuru Arasındaki Dinamik İlişkinin Araştırılması: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir VAR Analizi. SBAD. Aralık 2025;20(2):526-541. doi:10.48145/gopsbad.1765784
Chicago Yardımcı, M. Can, ve Meryem Yımaz. “Altın Fiyatları ile Döviz Kuru Arasındaki Dinamik İlişkinin Araştırılması: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir VAR Analizi”. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 20, sy. 2 (Aralık 2025): 526-41. https://doi.org/10.48145/gopsbad.1765784.
EndNote Yardımcı MC, Yımaz M (01 Aralık 2025) Altın Fiyatları ile Döviz Kuru Arasındaki Dinamik İlişkinin Araştırılması: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir VAR Analizi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 20 2 526–541.
IEEE M. C. Yardımcı ve M. Yımaz, “Altın Fiyatları ile Döviz Kuru Arasındaki Dinamik İlişkinin Araştırılması: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir VAR Analizi”, SBAD, c. 20, sy. 2, ss. 526–541, 2025, doi: 10.48145/gopsbad.1765784.
ISNAD Yardımcı, M. Can - Yımaz, Meryem. “Altın Fiyatları ile Döviz Kuru Arasındaki Dinamik İlişkinin Araştırılması: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir VAR Analizi”. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 20/2 (Aralık2025), 526-541. https://doi.org/10.48145/gopsbad.1765784.
JAMA Yardımcı MC, Yımaz M. Altın Fiyatları ile Döviz Kuru Arasındaki Dinamik İlişkinin Araştırılması: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir VAR Analizi. SBAD. 2025;20:526–541.
MLA Yardımcı, M. Can ve Meryem Yımaz. “Altın Fiyatları ile Döviz Kuru Arasındaki Dinamik İlişkinin Araştırılması: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir VAR Analizi”. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, c. 20, sy. 2, 2025, ss. 526-41, doi:10.48145/gopsbad.1765784.
Vancouver Yardımcı MC, Yımaz M. Altın Fiyatları ile Döviz Kuru Arasındaki Dinamik İlişkinin Araştırılması: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir VAR Analizi. SBAD. 2025;20(2):526-41.


Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.