TÜRKİYE’DE GEÇİCİ KORUMA ALTINDAKİ SURİYELİLERİN VATAN ALGISINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 2, 253 - 266, 26.12.2018

Çağrı Öztürk Demirbaş Yurdal Dikmenli İbrahim Gafa

Öz

Dünyanın farklı yerlerindeki savaş ve çatışmalar
birçok insanı yurdunu terk edip daha güvenli alanlara gitmek için göçe
zorlamaktadır. Suriye’de yaşanan iç savaşta da benzer bir göç dalgası oluşmuş,
en uzun sınır komşusu olarak en çok etkilenen Türkiye olmuştur. Kalış
sürelerinin giderek uzamasıyla birlikte temel insani haklardan mahrum kalmaya
başlayan Suriyeliler hukuksal olarak mülteci ve sığınmacı statüsü
taşımadıklarından devlet tarafından “geçici koruma”
statüsüne alınmışlardır. Bu çalışmada geçici koruma statüsünde bulunan
Suriyelilerin vatan algısını ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Bu amaç kapsamında 2018 yılında Kırşehir’de yaşayan 22’si erkek ve 13’ü kadın
olmak üzere 35 yetişkin Suriyeli ile mülakat yapılmıştır. Veri toplama aracı
olarak yarı yapılandırılmış görüşme formunun kullanıldığı çalışmada iki
tercüman aracılığıyla görüşme gerçekleştirilmiştir. İçerik analizinin yapıldığı
çalışmada Suriyelilerin vatan kavramını mekânsal ve kökensel bakış olmak üzere
iki temada algıladıkları tespit edilmiştir. Katılımcıların vatanlarından uzak
olma hakkındaki düşüncelerine bakıldığında ise olumlu ve olumsuz olmak üzere
iki kategoride görüş bildirdikleri görülmüştür.Suriyelilerin Türkiye’ye
sığındıklarında beklentileri eş değer haklar, huzur ve güvenlik ile yüksek
maddi gelir olmak üzere üç kategoride toplanmıştır. Bu beklentilerin karşılanma
durumuna bakıldığında çoğunluk beklentilerinin karşılandığını ifade etmiştir.
Katılımcıların Türkiye’yi vatan olarak gördüklerini belirttikleri çalışmada
ileride yaşamak istedikleri yer konusunda ise Türkiye yanıtını vermişlerdir.
Katılımcılardan çok az bir kesim Suriye’deki şartlar düzelirse dönebileceğini
ifade etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Geçici koruma altındaki Suriyeliler, Suriyeli, vatan algısı

OPINIONS about THE HOMELAND PERCEPTION of SYRIANS UNDER TEMPORARY PROTECTION in TURKEY

Öz

The wars and conflicts in different places of the
world force lots of people to leave their homes and to migrate to safer areas.
Such wave of migration occurred due to the civil war in Syria, from which the
most affected country has been Turkey as its longest border is with Syria. The
Syrians, who began to be devoid of basic human rights as their duration of stay
grew longer, were given the status of “temporary protection” by the State,
since they did not legally bear the status of refugee and asylee. This study
aims to reveal the perception of homeland among the Syrians under temporary
protection. Within this scope, 35 (22 male and 13 female) adult Syrians living
in Kırşehir in 2018 were interviewed. The interviews were conducted via two
translators and a semi-structured interview form was used as the data
collection tool. Content analysis was done in the study and it was observed
that the Syrians perceived the notion of homeland in two themes, namely spatial
and original ones. Regarding the participants’ opinions about being far from
their homelands, it was seen that they expressed their opinions in two
categories as a positive and negative. What the Syrians expected when they took
sanctuary in Turkey is gathered under three categories as equivalent rights, peace
and security, and high financial income.As to what extent those expectations
were met, the majority of the participants said their expectations were met,
while the remaining said they were not met. The participants stated that they
see Turkey as homeland.When they were asked about where they would like to live
in the future, said they want to live in Turkey said.

Anahtar Kelimeler

Syrians under temporary protection, Syrians, perception of homeland

Kaynakça

• Aksoy Z. (2012). Uluslararası göç ve kültürlerarası iletişim. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(20),292-303.
• Altıntaş, S. (2014). Davetsiz misafirler: Türkiye’deki mültecilerin maduniyet görünümleri. İdeal Kent-Kent Araştırmaları Dergisi, 14, 252-276.
• Ankaralı, H., Pasin, Ö., Karacan, B., Tokar, M., Künüroğlu, M., Çaça, M., Özislam, M. E. & Şahingöz, N. B. (2017). Üniversite öğrencilerinin Türkiye’deki suriyeli sığınmacılara bakış açısı. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 7(3), 122-132.
• Bakewell, O. (2015). Göç kuramında yapı ve fail kavramları üzerine bazı görüşler. Göç Araştırmaları Dergisi. 1(2), 188-218.
• Canyurt, D. (2015). Suriye gelişmeleri sonrası suriyeli mülteciler: Türkiye de riskler. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (48), 127-146.
• Cerev, G. & Yenihan, B. (2016). Göçün işgücü piyasalarına etkisi üzerine bir inceleme: elazığ ili örneği. 2nd Internatıonal Congress on Applıed Scıences: “Mıgratıon, Poverty and Employment” Proceedings, Konya/Turkey, 135-141.
• Creswell, J. (1998). W.(1998). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five traditions, Thousand Oaks: Sage Publishers.
• Çakırer Özservet, Y. (2015). Zeytinburnu'nda Doğu Türkistan Türklerinin ulus ötesi bellek eklemlenmesi. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 3(1),59-80.DOI: 10.14782/SBD.2015112078.
• Çalışkan, B. (2014). 1953 Göçü sonrası yücelcilerin memleket/yugoslavya ve anavatan/Türkiye algıları. İnsan & Toplum Dergisi, 4(8), 137-162.
• Çifçi, T. & Dikmenli, Y. (2016).Üniversite öğrencilerinin vatan algısı ve geçmişe dönük değişimi. Electronic Turkish Studies, 11(3), 847-860.
• Elban, M. (2015). Tarih eğitimi ve vatanseverlik üzerine bazı düşünceler. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi Sayı, 4(3), 1302-1319.
• Erdal, İ. (2009). Rumeli ve Anadolu Muhacirlerinde Kimlik ve Vatan Algısı. Millî Folklor, 21(81), 78-82.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. & Hyun, H. H. (2011). How to design and evaluate research in education (5th ed.). New York: McGraw-Hill.
• Gömleksiz, M. N. & Öner, Ü. (2016).Ortaokul öğrencilerinin vatan kavramına ilişkin metaforik algılar. Electronic Turkish Studies, 11(2), 1409-1420.
• Harunoğulları, M. & Cengiz, D. (2014). Suriyeli göçmenlerin mekânsal analizi: Hatay (Antakya) Örneği. TÜCAUM-VIII. Coğrafya Sempozyumu, 23-24 Ekim: Ankara, 309-318.
• İzbırak, R. (1992). Coğrafya Terimleri Sözlüğü. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları: Öğretmen Kitapları Dizisi:157. İstanbul.
• Kaçmaz, E. (2012). Türkçe Sözlük. Gönül Yayıncılık, Ankara
• Karataş, M., Yürüdür, E., Çakaloğlu, C. & Çakır, A. (2015).Yemen’de bir türk köyü olan beyt-el türkî’de yaşayanların türkiye algısı. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (4), 106-115.
• Koçak, Y.& Terzi, E. (2012). Türkiye’de göç olgusu, göç edenlerin kentlere olan etkileri ve çözüm önerileri. Kafkas Üniversitesi.İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(3), 163-184.
• Marshall, G. (1999).Sosyoloji sözlüğü, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. sage.
• Mutluer, M. (2003). Uluslararası göçler ve türkiye: kurumsal ve ampirik bir alan araştırması. İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Öner, N. (2008). Millî zihniyet ve millî birlik. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Özgüzel, S. & Çetintürk V. E. (2016). Türkiye’deki göçmen çocuklarının topluma kazandırılması için Hollanda’nın deneyimlerinden alınabilecek dersler. 2nd Internatıonal Congress on Applıed Scıences: “Mıgratıon, Poverty and Employment” Proceedings, Konya/Turkey, 555-565.
• Özkan, R., & Taşkın, M. A. (2014).İlköğretim öğrencilerinin vatan olgusuna ilişkin algılarının belirlenmesi. Tarih Okulu Dergisi, 7(XVII), 889-906.
• Özkiraz, A. & Acungil.Y.(2016). Göç Olgusu Ve Göçün Kentlerin Toplumsal, Ekonomik, Kültürel gelişmesine ve Kalkınmasına Etkileri. 2nd Internatıonal Congress on Applıed Scıences: “Mıgratıon, Poverty and Employment” Proceedings, Konya/Turkey, 332-338.
• Paksoy, A. F. & Şentöregil, M. (2018).Türk basınında Suriyeli sığınmacılar: ilk beş yılın analizi (2011-2015). Selçuk İletişim Dergisi, 2018, 11 (1), 237-256.
• Sönmez, Ö. F. & Tatan, M. (2017). Sosyal bilgiler dersinin yabancı uyruklu öğrencilerin vatandaşlık algılarına etkisi: tokat ili örneği.Electronic Turkish Studies. 12(6), 393-410.
• Şencan, H. (2005).Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tavşancıl, E. & Aslan, E. (2001).Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri.İstanbul:Epsilon Yayınevi.
• Tunç, A. Ş. (2015). Mülteci davranışı ve toplumsal etkileri: türkiye’deki suriyelilere ilişkin bir değerlendirme. Tesam Akademi Dergisi, 2(2), 29-63.
• Tümertekin, E. & Özgüç, N. (2004). Beşeri Coğrafya: İnsan, Kültür, Mekân. İstanbul: Çankaya Kitabevi.
• Türküresin, H. (2018). Ortaokul öğrencilerinin vatan kavramına ilişkin algılarının metafor yoluyla belirlenmesi.Uluslar arası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10, 30-41.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitim bilimleri araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 24, 54-559.
• Ulusoy, K. & Erkuş, B. (2015).Sosyal bilgiler dördüncü sınıf ders programındaki tarih konuları ile ilgili kavramlara ilişkin öğrenci algıları. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2015(5), 147-158.
• Url:http://www.goc.gov.tr/icerik6/gecici-koruma_363_378_4713_icerik 09.03.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008).Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7.Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yıldız, Ö. (2013). Türkiye kamplarında Suriyeli sığınmacılar: sorunlar, beklentiler, türkiye ve gelecek algisi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 16(1), 141-163.
• Yurdigül, Y., Ayhan, N. & Kala, C. (2017). Kosova genç nüfusunda vatan algısı üzerine bir araştırma. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi: Türkistan Forumu III “Küreselleşme Sürecinde Türk Dünyasının Geleceği” Bildiri Kitabı 194-213.