RUS EDEBİYATINDA TARİHÎ ROMAN ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 1, 285 - 298, 02.07.2019

Badegül Can Emir

Öz

Tarihî
roman, tarihî gerçekliğin köklerine uzanarak geçmişi yeniden inşa eden temel
kaynaklar arasındadır. Tarihî roman yazarı hayal dünyasının yardımıyla tarihî
gerçekliği yeniden üretir, böylece tarihî roman yaşandığı kabul edilen
olaylarla, yazarın hayal gücünün birleşimi sonucunda meydana gelir. Rusya’da Rus
halkının belleğinde Dekabrist hareketin nedenleri etrafında halk hareketinin
bir yansıması olarak şekillenen tarihî roman, bu mücadelenin ideolojik içeriği
ve Rus tarihinin çeşitli olaylarıyla tarihî romanı şekillendirir.

Bu
çalışmada Rus edebiyatında tarihî olayların bir yansıması olarak tarihî romanın
ortaya çıkış öyküsü, kaynakları, nasıl gelişme gösterdiği ve bu alanda yapılan
araştırmaların tarihî akışı verilmeye çalışılmış, tarihî roman yazarlarının ilk
adresleri Walter Scott’a ve onun Rusya’daki etkisine işaret edilmiştir. Bu
çalışma, Rus devletinin ve ulusunun millet ve tarih bilincini oluşturan
değerlerin oluşum sürecine de tanıklık edecektir. 

Anahtar Kelimeler

Tarihî Roman, Rus edebiyatı

Kaynakça

• Altşuller, Mark (1956), Epoha Valtera Scotta v Rossii: İstoriçeskiy roman 1830-h godov, Sankt-Peterburg: Akademiçeskiy proyekt.Argunşah, Hülya (2016), Tarih ve Roman, İstanbul: Kesit Yayınları.Balakin Yu. (2002), “İstoriçeskiy roman v sovremennom svoyem vırajenii”, Piligrim, Vıp 4, Omsk, 4-7. Belinski V. G. (1955), Polnoye sobraniye soçineniy, Stat’i i retsenzii,1842-1843, Tom 6, Moskva: Akademii nauk SSSR.Belinski V. G. (1978), Sobraniye soçineniy v devyati tomah, Tom 3, Moskva: Hudojestvennaya Literatura. Belinski V. G. (1979), Sobraniye soçineniy v devyati tomah, Tom çetvertiy: stat’i, retsenzii i zametki, Moskva: Hudojetvennaya literatura.Belinski V. G., Stat’ya, D. Blagoy (1925), “İstoriçeskiy roman”, Literaturnaya entsiklopediya: slovar’ literaturnıh terminov: v 2-h t., T.1. A-P, İzd. L.D. Frenkel, Moskva, S.335-342. URL: http://feb-web.ru/feb/slt/ abc/lt1/lt1-3351.htm (Erişim Tarihi: Ekim 2018).Belinski V. G. (1982), Sobraniye soçineniy v devyati tomah. Tom 8: stst’i, retsenzii i zametki sentyabr’1845-mart 1848, Moskva: Hudojestvennaya literatura. Demidova, N.A. (1971), Roman A.N. Tolstogo “Pyotr Pervıy” v Şkol’nom izuçenii, Moskva: Prosveşçeniye.Gogol N. (2009), Polnoye sobraniye soçineniy i pisem v semnadtsati tomah. Perepiska 1835-1841, Tom 12, Moskva-Kiev: Moskovskoy Patriarhi.Gogol, N. (2009), Polnoye sobraniye soçineniy i pisem v semnadtsati tomah, Tom 7, Moskva-Kiev: Moskovskoy Patriarhii.İstoriçeskiye povesti A. O. Korniloviça, https://dergunovang.files.Wordpress .com/2013/10/d0b8d181d182d0bed180d0b8d187d0b5d181d0bad0b8d0b5-d0bfd0bed0b2d0b5d181d182d0b8-d0b0-d0be-d0bad0bed180d0bdd0b8 d0bbd0bed0b2d0b8d187d0b0.doc (Erişim Tarihî Şubat 2019).Jaçemukova, Bela (2011), “Hudojestvennaya spetsifika janra istoriçeskogo romana”, Vestnik Adıgeyskogo gosudarstvennogo universiteta, Seriya 2: Filologiya i iskusstvovedeniye, № 2, , 1-6.Karamzin N. M. (1989), İstoriya gosudartsva rossiyskogo, (Otv. red. A.N. Saharov), Tom 1, Moskva: Nauka.Koynova Ye. G. (2009), Russkiy istoriçeskiy roman XIX veka. Çast’ 1, Epoha romantizma. Uçebno metodiçeskoye posobiye, Tolyatti: TGU.Lermantov Mihail (2014), Sobraniye soçineniy v çetıreh tomah, Tom 4: proza, pis’ma 1827-1841, Puşkinskogo doma, Sankt-Peterburg.Lukacs, György (2016), Tarihsel Roman, (çev. İsmail Doğan), Ankara: Epos Yayınları.Lukaç, Georg (2015), İstoriçeskiy roman, Moskva: Common place.Malkina V. Ya. (2001), Poetika istoriçeskogo romana: problema invarianta i tipologii janra: na materiala russkoy literaturı XIX- naçala XX veka, Neopub.dokt.dis.,Rossiyskiy gosudarstvennıy gumaniternıy universitet, Moskva. Orlov S. A. (1960), İstoriçeskiy roman Valtera Scotta, Gorkiy: Gorkovskiy gosudarstvennıy universitet.Petrov S. M. (1962), “İstoriçeskiy roman”, İstoriya russkogo romana v dvuh tomah 1 (Pod.red. G.M. Fridlender), Moskva-Leningrad: Akademii nauk SSSR.Priymakova, Natalya (2003), “Janrovo-sitilevoye bogastvo Adıgskogo romana ob istoriçeskom proşlom (poetika syujeta)”, Avtoreferat, Adıgeyskiy Gosudarstvennıy universitet, Maykop.Puşkin A. S. (1951), Sobreniye soçineniy v desyati tomah. Tom vosem: avtobiografiçeskaya i istoriçeskaya proza, Moskva-Leningrad: Akademi nauk SSSR.Puşkin A. S. (1965), Polnoye sobraniye soçineniy v desyati tomah. Pis’ma, Moskva: Nauka. Puşkin A. S. (1996), Polnoye sobraniye soçineniy v 19 tomah. Kritika i publitsistika 1819-1834 gg., Moskva: Voskresen’ye.Puşkin Aleksandr (1951), Polnoye sobraniye soçineniy v desyati tomah. Tom 7, Kritika i publitsistika, Moskva-Leningrad: Akademi nauk SSSR.Puşkinskaya entsiklopediya:proizvedeniya (2009), Vıp 1, A-D., SPb: Nestor-İstoriya.Rayneke, Yuliya (2002), “İstoriçeskiy roman postmodernizma i traditsii janra (velikobritaniya, germaniya, avstriya)”, Neopub. Dis. Kandidat filologiçeskiy nauk, Moskovskiy Gosudarstvennıy Otkrıtıy Pedagogigçeskiy Universitet imeni M.A.Şolohova, Moskva.Razgovorı, Puşkina (1929), Reprintnoye vosproizvedeniye izdaniya 1919 goda, Sob. Sergey Gessen-Lev Molzalevski, Moskva: Federatsiya. Russkiy istoriçeskiy roman XIX veka v kontekste kul’turnogo soznaniya (2015), http://historic-journal.ru/2015/russkij-istoricheskij-roman-xix-veka-v-kontekste-kulturnogo-soznaniya/ (Erişim Tarihi Eylül 2018).
• Argunşah, Hülya (2016), Tarih ve Roman, İstanbul: Kesit Yayınları
• Balakin Yu. (2002), “İstoriçeskiy roman v sovremennom svoyem vırajenii”, Piligrim, Vıp 4, Omsk, 4-7.
• Belinski V. G. (1955), Polnoye sobraniye soçineniy, Stat’i i retsenzii,1842-1843, Tom 6, Moskva: Akademii nauk SSSR.
• Belinski V. G. (1978), Sobraniye soçineniy v devyati tomah, Tom 3, Moskva: Hudojestvennaya Literatura.
• Belinski V. G. (1979), Sobraniye soçineniy v devyati tomah, Tom çetvertiy: stat’i, retsenzii i zametki, Moskva: Hudojetvennaya literatura.
• Belinski V. G., Stat’ya, D. Blagoy (1925), “İstoriçeskiy roman”, Literaturnaya entsiklopediya: slovar’ literaturnıh terminov: v 2-h t., T.1. A-P, İzd. L.D. Frenkel, Moskva, S.335-342. URL: http://feb-web.ru/feb/slt/ abc/lt1/lt1-3351.htm (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• Belinski V. G. (1982), Sobraniye soçineniy v devyati tomah. Tom 8: stst’i, retsenzii i zametki sentyabr’1845-mart 1848, Moskva: Hudojestvennaya literatura.
• Demidova, N.A. (1971), Roman A.N. Tolstogo “Pyotr Pervıy” v Şkol’nom izuçenii, Moskva: Prosveşçeniye.
• Gogol N. (2009), Polnoye sobraniye soçineniy i pisem v semnadtsati tomah. Perepiska 1835-1841, Tom 12, Moskva-Kiev: Moskovskoy Patriarhi.
• Gogol, N. (2009), Polnoye sobraniye soçineniy i pisem v semnadtsati tomah, Tom 7, Moskva-Kiev: Moskovskoy Patriarhii.
• İstoriçeskiye povesti A. O. Korniloviça, https://dergunovang.files.Wordpress .com/2013/10/d0b8d181d182d0bed180d0b8d187d0b5d181d0bad0b8d0b5-d0bfd0bed0b2d0b5d181d182d0b8-d0b0-d0be-d0bad0bed180d0bdd0b8 d0bbd0bed0b2d0b8d187d0b0.doc (Erişim Tarihî Şubat 2019).
• Jaçemukova, Bela (2011), “Hudojestvennaya spetsifika janra istoriçeskogo romana”, Vestnik Adıgeyskogo gosudarstvennogo universiteta, Seriya 2: Filologiya i iskusstvovedeniye, № 2, , 1-6.
• Karamzin N. M. (1989), İstoriya gosudartsva rossiyskogo, (Otv. red. A.N. Saharov), Tom 1, Moskva: Nauka.
• Koynova Ye. G. (2009), Russkiy istoriçeskiy roman XIX veka. Çast’ 1, Epoha romantizma. Uçebno metodiçeskoye posobiye, Tolyatti: TGU.
• Lermantov Mihail (2014), Sobraniye soçineniy v çetıreh tomah, Tom 4: proza, pis’ma 1827-1841, Puşkinskogo doma, Sankt-Peterburg.
• Lukacs, György (2016), Tarihsel Roman, (çev. İsmail Doğan), Ankara: Epos Yayınları.
• Lukaç, Georg (2015), İstoriçeskiy roman, Moskva: Common place.
• Malkina V. Ya. (2001), Poetika istoriçeskogo romana: problema invarianta i tipologii janra: na materiala russkoy literaturı XIX- naçala XX veka, Neopub.dokt.dis.,Rossiyskiy gosudarstvennıy gumaniternıy universitet, Moskva.
• Orlov S. A. (1960), İstoriçeskiy roman Valtera Scotta, Gorkiy: Gorkovskiy gosudarstvennıy universitet.
• Petrov S. M. (1962), “İstoriçeskiy roman”, İstoriya russkogo romana v dvuh tomah 1 (Pod.red. G.M. Fridlender), Moskva-Leningrad: Akademii nauk SSSR
• Priymakova, Natalya (2003), “Janrovo-sitilevoye bogastvo Adıgskogo romana ob istoriçeskom proşlom (poetika syujeta)”, Avtoreferat, Adıgeyskiy Gosudarstvennıy universitet, Maykop.
• Puşkin A. S. (1951), Sobreniye soçineniy v desyati tomah. Tom vosem: avtobiografiçeskaya i istoriçeskaya proza, Moskva-Leningrad: Akademi nauk SSSR.
• Puşkin A. S. (1965), Polnoye sobraniye soçineniy v desyati tomah. Pis’ma, Moskva: Nauka.
• Puşkin A. S. (1996), Polnoye sobraniye soçineniy v 19 tomah. Kritika i publitsistika 1819-1834 gg., Moskva: Voskresen’ye.
• Puşkin Aleksandr (1951), Polnoye sobraniye soçineniy v desyati tomah. Tom 7, Kritika i publitsistika, Moskva-Leningrad: Akademi nauk SSSR.
• Puşkinskaya entsiklopediya:proizvedeniya (2009), Vıp 1, A-D., SPb: Nestor-İstoriya.
• Rayneke, Yuliya (2002), “İstoriçeskiy roman postmodernizma i traditsii janra (velikobritaniya, germaniya, avstriya)”, Neopub. Dis. Kandidat filologiçeskiy nauk, Moskovskiy Gosudarstvennıy Otkrıtıy Pedagogigçeskiy Universitet imeni M.A.Şolohova, Moskva.
• Razgovorı, Puşkina (1929), Reprintnoye vosproizvedeniye izdaniya 1919 goda, Sob. Sergey Gessen-Lev Molzalevski, Moskva: Federatsiya.
• Russkiy istoriçeskiy roman XIX veka v kontekste kul’turnogo soznaniya (2015), http://historic-journal.ru/2015/russkij-istoricheskij-roman-xix-veka-v-kontekste-kulturnogo-soznaniya/ (Erişim Tarihi Eylül 2018).