EĞRİ SEFERİNDE BİR ŞEYH: ŞEMSEDDİN SİVÂSÎ

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 1, 331 - 341, 02.07.2019

Özden Aydın

Öz

Osmanlı tarihine ait çalışmalarda “Uzun Harp Dönemi” veya “On Beş Yıl Savaşları” olarak
adlandırılan 1593-1606 yılları arasındaki savaşların dönüm noktası, 1596
yılında Sultan III. Mehmet’in (1595-1603) ordunun başında sefere çıkması ve istikametini
Eğri Kalesi’ne yöneltmesi ile olmuştur.

Bu çalışmada Sultan III. Mehmet’in
Eğri seferine gitmeden önce Sivas ve çevresinde şöhret bulan Şemseddin Sivâsî’yi
de yanına alarak sefere katılması hadisesi, bir şeyhin gözüyle canlandırılmaya
çalışılacaktır.

Çalışmaya Şemseddin Sivâsî’nin
hayatı hakkında kısaca bilgi verildikten sonra O’nun Eğri seferine iştikakı,
öncesinde yapılan sefer hazırlıkları, İstanbul’da konaklaması ve sefer
esnasında yaşanan hadiseler kronolojik olarak ele alınacaktır. Bu bilgiler Şeyh
Şemseddin Sivâsî’nin damadı ve aynı zamanda talebesi olan Şeyh Receb Sivâsî’nin,
sefer esnasında dervişandan duyduklarını naklettiği Necmü’l-Hüdâ fi Menakıbı’ş-Şeyh Şemseddîn Ebû’-Senâ (Güneren, 2010)
adlı eserinden istifade edilerek anlatılmaya çalışılacak ve Osmanlı tarih
yazarlarının eserleriyle karşılaştırmalı olarak verilecektir. 

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, III. Mehmed, Eğri Kalesi

Kaynakça

• 1. Arşiv Vesikaları BOA. BEO. 1650. 123748; 7 Muharrem 1319/26 Nisan 1901. 2. Kitap ve Makaleler Akdoğan (Millik), N. (2005), Dâ’i-İ Fakir: Tarih-i Engürüs Ve Feth-İ Eğri (Tahkikli Neşir), Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Afyon. David, G. (1994), “Eğri”, DVİA, Cilt 10, İstanbul, s. 489-491. Emecen, F. (1994), “Haçova Meydan Savaşı”, DVİA, Cilt 14, İstanbul, 546-547. Evliyâ Çelebi. (2006), Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi, Haz. Seyit Ali Kahraman-Yücel Dağlı, Cilt 3, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul. Gökbilgin, M. T. (1975), “Eğri”, MEB İslam Ansiklopedisi, Cilt IV, Eskişehir, s. 196-198. _______________(1975), “Mehmet III”, MEB İslam Ansiklopedisi, Cilt VII, Eskişehir, s. 535-547. Hulvî, M. C. (1996), Lemezât-I Hulviyye Ez-Lemezât-ı Ulviyye, Halveti Büyüklerinin Tatlı Sohbetleri, Haz. Mehmet Serhan Tayşi, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İstanbul. Hocazâde, A. H. (1320), Ziyaret-i, Evliya, Maarif Matbaası, İstanbul. İlgürel, M. (1989), “III. Murad”, Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, Cilt 10, İstanbul, s. 400. Naîmâ (2007), Târih-i Na‘Îma (Ravzatü’l-Hüseyn Fî Hulasati Anbâri’l-Hafîkayn), Cilt I, Haz. Mehmet İpşirli, TTK Yayınları, Ankara. Peçevi (1992), Peçevi Tarihi II, Haz. Bekir Sıtkı Baykal, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1992. Güneren, M. F. (2010), Hidayet Yıldızı (Şems-ed-dîn-i Sıvasî Hazretlerinin Menkıbeleri), Seçil Ofset, İstanbul. Shaw, S. J. (2008), Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, Cilt I, E Yayınları, İstanbul. Uzunçarşılı, İ. H. (2011), Osmanlı Tarihi, Cilt III/II, TTK Yayınları, Ankara 2011. Üçer, M. (2010), Güldeste-i Sivas I, Sivas Şehrengizi-10, Kalkan Matbaacılık, İstanbul. ______. (1987), “Tokat ve Efsâneleri İnanışları”, Türk Tarihinde ve Kültüründe Tokat Sempozyumu (2-6 Temmuz 1986),Tokat Valiliği Şeyhülislâm İbn Kemal Araştırma Merkezi, Ankara. Turabi, A. H. (2010), Sivâsî İlâhileri, Asitan Yayınları, İstanbul. Türer, O. (2010), Osmanlılarda Tasavvufî Hayat -Halvetilik Örneği- Mustafa Nazmî Efendi’nin Hediyyetü’l-İhvân’ı, İnsan Yayınları, İstanbul. Vassâf, H. O. (2006), Sefîne-i Evliyâ-yı Ebrâr-ı Şerh-i Esmâr-ı Esrâr, Cilt III, Kitabevi Yayınları, İstanbul. Vicdânî, S. (1995), Tarikatler ve Silsileleri (Tomâr-ı Turûk-ı ‘Aliyye) Melâmiyye Kadiriyye Halvetiyye Sofi ve Tasavvuf, Haz. İrfan Gündüz, Enderun Kitabevi, İstanbul. Yılmaz, Necdet, Osmanlı Toplumunda Tasavvuf Sufiler Devlet Ulemâ, Osmanlı Araştırmaları Vakfı, İstanbul 2007. Yüksel, H. (1990), “Bir Şeyh Ailesinin Ortaya Çıkışı”, Revak, 1:1, Sivas, s. 38-53.