Republican Character Of Educayion Policy During The Atatürk Period

Yıl 2007, Cilt: 2 Sayı: 1, 120 - 135, 01.01.2007

İsa Tak

Öz

By evaluating the general features of Atatürk period in Turkey, this study suggests that the most obvious characteristic of that period in education was republican education. For this purpose, we explore the general educational characteristic of Ottoman Empire and then identify the most striking characters of Turkish National Struggle for Independence and the early Republic in terms of educational developments. A close look at educational developments and the institutions established in the early Republic shows that the educational policy of that period was a republican nation-building understanding of education. It is clear that Mustafa Kemal and his collogues were thinking that such an educational policy is necessary to establish the new republic on a solid foundation and to bring up a new generation loyal to it. This conception of education can be clearly seen in educational texts of the early Republic. We analyze the educational understanding of this period based on some textual evidence belongs to that period.

Atatürk Dönemi Eğitim Politikasının Cumhuriyetçi Karakteri

Öz

Bu çalışmada, Atatürk dönemi eğitim politikasının genel özellikleri değerlendirilerek bu dönemin eğitim anlayışının en belirgin özelliğinin Cumhuriyet Eğitimi olduğu gösterilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla Osmanlı Devleti dönemindeki eğitim sisteminin yapısı genel olarak izah edilmiş, Millî Mücadele döneminde ve Cumhuriyetin ilk yıllarındaki eğitim anlayışının genel özellikleri belirtilerek bu dönemde eğitim alanında yapılan önemli reformlar anlatılmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında eğitimle ilgili kurulan kurumlar ve gerçekleştirilen yenilikler dikkatle incelendiğinde, benimsenen eğitim anlayışının ulus devlet karakterine uygun bir Cumhuriyet Eğitimi olduğu görülür. Mustafa Kemal ve arkadaşlarının, yeni kurulan cumhuriyeti sağlam temeller üzerine oturtmak ve ona sahip çıkan kuşaklar yetiştirmek için bunu gerekli gördükleri açıktır. Bu özellik, cumhuriyetin ilk resmi belgelerinde de açıkça görülmektedir. Bu çalışmada bir kısmına yer verdiğimiz bu metinler incelenerek cumhuriyetin ilk yıllarındaki eğitim anlayışı tahlil edilmiştir.

Kaynakça

• AFETİNAN, A.,Medeni Bilgiler ve M. Kemal Atatürk’ün El Yazıları, Ankara 2000.
• AKYÜZ, Yahya, Türk Eğitim Tarihi, İstanbul 1997.
• ALTUĞ, Yılmaz, Türk İnkılâp Tarihi, İstanbul 1992.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Ankara 2006. kk
• ÇAPA, Mesut, Çiçek, Rahmi, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, Trabzon 1995.
• DOĞRAMACI, İhsan, “Atatürk ve Eğitim”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 1, S.3, Temmuz, 1985.
• EROĞLU, Hamza, Türk İnkılâp Tarihi, Ankara 1990.
• GÖKSEL, Burhan, “Atatürk’ün Eğitim Konusunda Görüşleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, I, S. 3, Temmuz 1985.
• İNAN, M. Rauf “1920’lerde Türk Millî Eğitimi”, Cumhuriyet Döneminde Eğitim, İstanbul 1983.
• İZGİ, Özkan, “Atatürk’ün Eğitim Politikası ve Yabancı Okullar Sorunu”, Üçüncü Uluslararası Atatürk Sempozyumu, I. Ankara 1998.
• KARAGÖZOĞLU, Galip, “Atatürk’ün Eğitim Savaşı”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, II, S.4, Kasım, 1985.
• KARAL, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, C.VI, Ankara 1995.
• KILIÇ, Selami, II. Meşrutiyetten Cumhuriyet Türkiye’sine Türk İnkılâbının Fikir Temelleri, Erzurum 1998.
• KİLİ, Suna, Türk Devrim Tarihi, Ankara 1982.
• LEWIS, Bernard, Modern Türkiye’nin Doğuşu, Ankara 1996.
• Mahmud Cevad İbnü’ş-Şeyh Nafi, Maârif-i Umûmiye Nezâreti Tarihçe-i Teşkilat ve İcraatı, (Yayına Hazırlayan: Mustafa Ergün, Tayyip Duman, Sabahattin Arbaş, Hüseyin Dilaver), Ankara 2002.
• ONAT, Nuri, Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın Sonbahar Gezileri, İstanbul 1984
• PERİN, Cevdet, Atatürk Kültür Devrimi, İstanbul 1987.
• SAKAOĞLU, Necdet, Osmanlı Eğitim Tarihi, İstanbul 1993.
• SAKAOĞLU, Necdet, Osmanlı’dan Günümüze Eğitim Tarihi, İstanbul 2003.
• TAŞDEMİRCİ, Ersoy, “Türklerde Eğitim”, Türk Düşünce Tarihi. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara 2001.
• TEZCAN, Mahmut, Atatürk ve Eğitim, Ankara 2000.