A Historical Overlook on Conception of Financial Decentralization in Turkey

Yıl 2011, Cilt: 6 Sayı: 2, 1 - 14, 01.06.2011

Elvan Cenikli

Öz

The liberalization policies in Turkey after 1980 have opened the new management policies to question. In this process, the concepts of decentralization that means the devolution of power and responsibilities to lower levels of administration, and financial decentralization as the most important part of decentralization have become much debated. Also the debates related with the applicability of financial decentralization process in Turkey that refers to the devolution of power of public spending and driving revenue to local governments necessitate to be undertaken the historical development of financial administrative culture in Turkey. Because of the fact that the experiences related with the financial decentralization in Turkish administrative culture which qualified as the continuation of the Ottoman administrative tradition, are attributed to light the way for contemporary discussions. In terms of the evaluation of tradition relating to financial decentralization in Turkey, two different periods as before and after the Republic could be argued out. Also Tanzimat Reforms in which the modern administrative conception had begun to be shaped is accepted for the beginning of the period before the Republic.

Anahtar Kelimeler

Centralization, Decentralization, Financial Decentralization

Türkiye’de Mali Yerelleşme Anlayışına Tarihsel Bir Bakış

Öz

Türkiye’de 1980 sonrası yaşanan liberalleşme politikaları yeni yönetim politikalarını tartışılır hale getirmiştir. Yetki ve sorumlulukların yönetimin alt kademelerine devri anlamına gelen yerelleşme ve yerelleşmenin en önemli bileşeni olan mali yerelleşme kavramları da bu süreçte en çok tartışılan kavramlar olmuştur. Kamusal harcama yapma ve gelir elde etme yetkilerinin yerel yönetimlere bırakılmasını ifade eden mali yerelleşme sürecinin Türkiye’de uygulanabilirliğine ilişkin tartışmalar ise Türkiye’de mali yönetim kültürünün tarihsel gelişiminin ele alınmasını gerekli kılmıştır. Zira Osmanlı yönetim geleneğinin devamı niteliğinde bulunan Türk yönetim kültüründe mali yerelleşme ile ilgili tecrübeler günümüzdeki tartışmalara ışık tutacak niteliktedir. Türkiye’de mali yerelleşmeye ilişkin geleneğin değerlendirilmesi bakımından cumhuriyet öncesi ve sonrası olmak üzere iki ayrı dönem ele alınabilir. Cumhuriyet öncesi dönemin de miladı olarak modern yönetim anlayışının şekillenmeye başladığı Tanzimat Fermanı kabul edilmektedir

Anahtar Kelimeler

Merkeziyetçilik, Adem-i Merkeziyetçilik, Mali Yerelleşme

Kaynakça

• Akçura, Y. (1988), Üç Tarz-ı Siyaset, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi
• Çadırcı, M. (1993), “Osmanlı Döneminde Yerel Meclisler”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Eylül S.5
• Çağan, N. (1982), Vergilendirme Yetkisi. İstanbul: Kazancı Hukuk Yayınları
• Davut, D. (1998), “Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Doğuşu ve Siyasî-İdarî Gelişme”, Türkiye’de Yönetim Geleneği, (Ed. D.Dursun) İstanbul:İlke Yayını, s.99
• Durukan, H. (2000), Prens Sabahattin'in Görüşleri, http://yenisafak.com.tr/arsiv/2000/temmuz/16/hdurukan.html, Erişim Tarihi: 17/08/2009
• Erkul, A. (1972). “Prens Sabahattin”, Emre Kongar (der.), Türk Toplumbilimcileri I, İstanbul
• Eryılmaz, B. (1992), Tanzimat ve Yönetimde Modernleşme, Ocak, İstanbul: İşaret Yayınları
• Güler, A. B. (2005), Devlette Reform Yazıları, Ankara: Paragraf Yayınevi
• Kalabalık, H. (2005) Avrupa Birliği Ülkeleri ile Karşılaştırmalı Yerel Yönetim Hukuku: Teori-Uygulama, Ankara: Seçkin Yayınları.
• Keleş, R. (2006), Yerinden Yönetim ve Siyaset, İstanbul:Cem Yayınları
• Kılıç, S. (2005), “1864 Vilayet Nizamnamesinin Tuna Vilayetinde Uygulanması ve Mithat Paşa” Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, S.24, s.99
• Kumrulu, A. (1979), “Vergi Hukukunun Bir Kısım Anayasal Temelleri”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: XXXVI, Sayı 1-4, Yıl s. 147- 162
• Kurt, N. (2002), Türkiye’de Yönetim Kültürü ve Mahalli İdarelerin Gelişimine Katkısı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya: Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Ortaylı, İ. (1985), Tanzimat’tan Cumhuriyete Yerel Yönetim Geleneği, İstanbul: İstanbul Hil Yayını
• Ökmen, M. (2003), “Ekonomik Dönüşüm Sürecinde Yönetim, Kent ve Kentleşme İlişkileri Üzerine Bir Tartışma”, Küresel Sistemde Siyaset, Yönetim, Ekonomi, (Der. M. Akif Çukurçayır), Ocak, Konya: Çizgi Kitapevi
• Özbudun, E. (1990), “Türkiye’de Siyasal Kültür ve Demokrasi” Türkiye’de Demokrasi ve Demokrasi Kültürünün Gelişmesi (Ed). Hüsnü Erkan, İzmir: Türk Demokrasi Vakfı
• Reyhan, C. (2007), Osmanlı'da İki Tarz-ı İdare: Merkeziyetçilik - Adem-i Merkeziyetçilik, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları
• Teşkilatı Esasiye Kanunu, (1921), 85 S.K.
• Seyitdanlıoğlu, M. (1999), “Tanzimat Devrinde Meclis-i Vala (1831-1868)”, Tanzimat’ın 150. Yıldönümü Uluslararası Sempozyumu, Ankara:Türk Tarih Kurumu, ss. 55-63