Italo-Abyssinnian War, Vehip Pasha and Turkey

Yıl 2011, Cilt: 6 Sayı: 2, 270 - 289, 01.06.2011

Yüksel Nizamoğlu

Öz

Second Italo-Abyssinian War between 1935 and 1936 was followed with great interest by the Turkish public. The tensions between Italy and Ethiopia had an important place in Turkish newspapers since May in 1935. This is because it happened in a period when relations between Turkey and Italy got worse and Vehip Pasha, one of the leading commanders of World War I, served in Ethiopian army. Turkish diplomats, starting from pre-war, tried to inform the prime minister’s office and presidency both with reports and by translating the news in foreign press. The fact that a Turkish commander served in Ethiopian army made a tremendous impact on world opinion and news about Vehip Pasha had a wide foreign press coverage. Turkish government closely followed the tensions and later war between Italy and Ethiopia. The fact that Vehip Pasha served in Ethiopian army increased this interest and the Turkish press continuously reported the news about the war

Anahtar Kelimeler

Turkey, Italy, Abyssinia, Vehip Pasha, Haile Selassie.

İtalya-Habeşistan Savaşı, Vehip Paşa ve Türkiye

Öz

1935-1936 yıllarında yaşanan İtalya-Habeşistan Savaşı, Türk kamuoyunda büyük bir ilgiyle izlenmiştir. Habeş-İtalyan gerilimi 1935 yılı Mayıs ayından itibaren Türkiye’de yayınlanan gazetelerde önemli bir yer tutmuş, bunda; bir taraftan Türkiyeİtalya ilişkilerinin iyice gerginleştiği bir dönemde meydana gelmesi, diğer taraftan da 1. Dünya Savaşı’nın önde gelen komutanlarından Vehip Paşa’nın Habeş ordusunda görev alması etkili olmuştur. Türk Dışişleri görevlileri de savaş öncesinden başlayarak gerek raporlarla, gerekse yabancı gazetelerdeki haberleri tercüme ederek Başbakanlık ve Cumhurbaşkanlığı makamlarını bilgilendirmeye çalışmışlardır. Bir Türk komutanın Habeş ordusunda görev alması dünya kamuoyunda ses getirmiş, Vehip Paşa ile ilgili haberler Time başta olmak üzere çeşitli yabancı süreli yayınlarda yer bulmuştur. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Habeşistan ile İtalya arasındaki gerginliği ve daha sonra da yaşanan savaşı yakından izlemiş, Vehip Paşa’nın da Habeş ordusunda görev alması bu ilgiyi daha da artırmış, Türk basını da savaşla ilgili haberleri sürekli olarak gündeme taşımıştır

Anahtar Kelimeler

Türkiye, İtalya, Habeşistan, Vehip Paşa, Haile Selasiye

Kaynakça

• 1-Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi(BCA)
• 2-Cumhurbaşkanlığı Arşivi(CA)
• 1-Ayın Tarihi
• 2-Cumhuriyet
• 3-Tarih Konuşuyor
• 4-The Times
• 5-Time
• 6-Yeni Sabah
• Aslan, N.; Toker, H. (2009), Birinci Dünya Savaşı’na Katılan Albay ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, C.II.
• Erenbilge, M. N. (1936), Habeş Eli ve İtalya-Habeş Harbi, Aydınlık Basımevi
• Karabekir, K. (1935), İngiltere İtalya ve Habeş Harbi, Tecelli Basımevi
• Kutay, C. (1973), Çerkez Ethem Dosyası, Boğaziçi Yayınları, C. II
• Nizamoğlu, Y. (2010), Vehip Paşa’nın Hayatı ve Askeri Faaliyetleri, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, 2010
• Perk, K. (1940), İtalya-Habeş Harbi, İstanbul, Askeri Matbaa Gnkur 10. Şube
• Arar, İ. (1987), ”Macera Dolu Bir Hayat: Vehib Paşa”, Tarih ve Toplum, 48: 41- 48
• Kandemir, (1939), “Vehib Paşa ile Bir Mülakat”, Yeni Sabah, 533: 5
• Kandemir, “Vehip Paşa”, Yakın Tarihimiz, C. IV: 152-153
• Kutay, C. (1965), “Vehib Paşa Adis Ababa’yı Nasıl Savundu?”, Tarih Konuşuyor, 16: 1302-134
• Nadi, Y. (1935), “Zecri Tedbirler Kamutaydan Geçerken”, Cumhuriyet, 4133: 1
• (http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,755121,00.html#ixzz0qYP B5f80, 13.7.2010)
• (http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,755119-3,00.html #ixzz0q YOkE1qY,13.7.2010)
• (http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,882619,00.html, 1.6.2010)
• (http://www.time.com/ time/ magazine/ article / 0, 9171,,00.html17.7.2010).