The Commentary of Fuzuli’s Ghazel with the Rhyme of “Not be O Lord,” and Its Examination in Terms of Structuralism

Yıl 2014, Cilt: 9 Sayı: 1, 20 - 35, 01.01.2014

Ali Riza Özuygun Lokman Gözcü

Öz

The aim of this paper is to analyze Fuzuli’s ghazel entitled “olmasun ya Rab” “Dear God, let it not happen” in the context of constructivism after its commentary has been done. Constructivism can be considered as a field of philology rising with the contribution of Saussure by means of the developments in the field of philology during 20th century. Word-meaning relationship which creates the poet in Classic Turk Literature is a tool to be analyzed. In that respect, Fuzuli’s ghazel entitled “olmasun ya Rab” has been examined in terms of structure, meaning and constructivism; also the relationship between form, core and constructive features have been stated. As a result, aesthetic value of ghazel has been determined and its form, content, meaning, and artistic value have been revealed.

Anahtar Kelimeler

Fuzuli, Classic İnterpretation, Constructivism, Classic Turk Literature, Ghazel, Olmasun Ya Rab

Fuzûlî’nin “Olmasun Yâ Rab” Redifli Gazelinin Şerhi ve Yapısalcılık Açısından İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacını, Fuzûlî’nin “olmasun yâ Rab” redifli gazelinin klâsik şerhi yapıldıktan sonra yapısalcılık açısından incelemesi oluşturmaktadır. Yapısalcılık, 20. yüzyıl ile beraber dilbilim alanındaki gelişmelerle özellikle Saussure’ün katkılarıyla gün yüzüne çıkan ve modern tarzda metin çözümleme yöntemi diyebileceğimiz bir dilbilim alanıdır. Klâsik Türk Edebiyatında şiiri oluşturan kelime-mana ilişkileri de yapısal olarak incelemeye uygun birer malzemedir. Bu açıdan çalışmada, Fuzûlî’nin “olmasun yâ Rab” redifli gazelinin yapısal açıdan taşıdığı özellikler, biçimle öz arasında bulunan ilişkiler belirtilmiş; gazel şekil, anlam ve yapısalcılık açılarından incelenmiştir. Sonuç olarak yapılan bu işlemlerle gazelin şekil, içerik, anlam ve sanatsal değeri ortaya çıkarılmış ve estetik değeri saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Fuzûlî, Klâsik Şerh, Yapısalcılık, Klâsik Türk Edebiyatı, Gazel, Olmasun Yâ Rab

Kaynakça

• Birkiye, A. (1984), Yapısalcılığın Eleştirisine Doğru, İstanbul: Varlık Yayınları.
• Cevizli, A. (1999), Paradigma Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Devellioğlu, F. (2008), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara: Aydın Kitabevi.
• Dilçin, C. (2010), Fuzûlî‟nin Bir Gazeli’nin şerhi ve Yapısal Yönden İncelemesi, Türkoloji Dergisi, c. IX, sayı: 1.
• İpekten, H. (1999), Eski Türk Edebiyatı Nazım şekilleri ve Aruz, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• İpekten, H. (2008), Fuzûlî Hayatı Sanatı Eserleri, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Kıran, Z.; Kıran, A. (2010), Dilbilimine Giriş, Ankara: Seçkin Yayınlılık.
• Macit, M. (1996), Divan Şiirinde Âhenk Unsurları, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Moran, B. (1999), Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tarlan, A. N. (2009), Fuzûlî Divanı Şerhi, Ankara: Akçağ Yayınları