An Investigation of Teachers’ and Students’ Value Perceptions Through Heroic Figures

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 2, 1085 - 1109, 30.07.2025

Fatma Budak , Süreyya Gürses

https://doi.org/10.46778/goputeb.1481007

Öz

This study aims to reveal the value perceptions of primary school students and their classroom teachers through the heroes they associate with core values. Within the framework of social learning theory, the influence of role model figures on children's value acquisition processes is emphasized. Conducted within the scope of a descriptive survey model, the research collected data from 236 students in the 3rd and 4th grades and 12 teachers working in these classes during the 2023–2024 academic year. Participants were asked to write the name of a hero they associate with each of the ten core values determined by the Ministry of National Education. The collected data were analyzed using the descriptive analysis method, and the findings were classified based on the heroes’ domains of activity, gender, grade level, and a comparison between teachers and students. The results indicate that students most frequently associated values with Atatürk, cartoon characters, and individuals from their close environment, whereas teachers placed greater emphasis on historical and religious figures. Notably, the prominent presence of media characters in children's value perception is striking. This finding suggests that values education must be reconsidered with new strategies suited to the digital age.

Anahtar Kelimeler

Values Education , Hero , Role Model , Social Learning Theory

Etik Beyan

As a result of the application made to Tokat Gaziosmanpaşa University Scientific Research and Publication Ethics Social and Human Sciences Board, it was decided that it was ethically appropriate to conduct the study in accordance with its letter dated 02.04.2024 and numbered 417995.

Kahramanlar Üzerinden Öğretmen ve Öğrencilerinin Değer Algılarının Belirlenmesi

Öz

Bu çalışma, ilkokul öğrencileri ve sınıf öğretmenlerinin kök değerler ile ilişkilendirdikleri kahramanlar aracılığıyla değer algılarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Sosyal öğrenme kuramı çerçevesinde, çocukların değer öğrenme süreçlerinde rol model figürlerin etkisi temel alınmıştır. Betimsel tarama modeli kapsamında yürütülen araştırmada, 2023–2024 eğitim-öğretim yılında 3. ve 4. sınıf düzeyinde öğrenim gören 236 öğrenci ile bu sınıflarda görev yapan 12 öğretmenden veri toplanmıştır. Katılımcılardan, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenen 10 kök değerin her biriyle özdeşleştirdikleri bir kahraman ismi yazmaları istenmiştir. Toplanan veriler betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiş; elde edilen bulgular kahramanların faaliyet alanlarına, cinsiyete, sınıf düzeyine ve öğretmen–öğrenci karşılaştırmasına göre sınıflandırılmıştır. Sonuçlar, öğrencilerin değerleri en çok Atatürk, çizgi film karakterleri ve yakın çevre bireyleriyle ilişkilendirdiğini; öğretmenlerin ise tarihî ve dini şahsiyetlere daha fazla vurgu yaptığını göstermektedir. Özellikle medya karakterlerinin çocukların değer dünyasındaki ağırlığı dikkat çekicidir. Bu durum, değerler eğitiminin dijital çağda yeni stratejilerle yeniden ele alınmasını gerekli kılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Değer Eğitimi , Kahraman , Rol Model , Sosyal Öğrenme Kuramı

Etik Beyan

Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Sosyal ve Beşeri Bilimler Kuruluna yapılan başvuru sonucunda 02.04.2024 tarih ve 417995 sayılı yazısı gereğince çalışmanın yapılmasına etik açıdan uygun olduğuna karar verilmiştir.

Kaynakça

• Akbaş, O. (2009). İlköğretim okullarında görevli branş öğretmenlerinin değer öğretimi yaparken kullandıkları etkinlikler 2004 ve 2007 yıllarına ilişkin bir karşılaştırma [A comparison of the activities used by subject teachers in primary schools for values education in 2004 and 2007]. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2).
• Akbaş, O. (2008). Değer eğitimi akımlarına genel bir bakış [An overview of value education movements]. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 9–27.
• Arthur, J., Harrison, T., & Taylor, E. (2015). Building character through youth social action: Research report. Project Report. Jubilee Centre for Character and Virtues, Birmingham. ISBN: 978-0-7044-2857-7
• Bandura, A., & Walters, R. H. (1977). Social learning theory (Vol. 1, pp. 141–154). Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Brownlee, J., Syu, J.-J., Mascadri, J., Cobb-Moore, C., Walker, S., Johansson, E., ... Ailwood, J. (2012). Teachers’ and children’s personal epistemologies for moral education: Case studies in early years elementary education. Teaching and Teacher Education, 28(3), 440–450.
• Buckingham, D. (2011). The material child: Growing up in consumer culture. Polity Press.
• Cesur, S., & Küyel, N. Ö. (2010). Ebeveyn tutumları ve gençlerin ahlaki muhakeme ve ahlaki yönelimleri arasındaki ilişkiler [The relationship between parenting attitudes and adolescents’ moral reasoning and orientations]. Psikoloji Çalışmaları, 29, 65–91.
• Danovitch, J. H., & Keil, F. C. (2007). Choosing between hearts and minds: Children’s understanding of moral advisors. Cognitive Development, 22(1), 110–123.
• Faiz, M., & Avcı, E. K. (2019). Tarihi kahramanların değerler eğitiminde rol model olarak kullanılmasına ilişkin ortaokul öğrencilerinin algıları [Secondary school students' perceptions regarding the use of historical heroes as role models in values education]. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 694–724.
• Halstead, J. M., & Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: A review of recent research. Cambridge Journal of Education, 30(2), 169–202.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler [Scientific research method: Concepts, principles, techniques] (26th ed.). Ankara: Nobel Akademik.
• Kellner, D. (2003). Media spectacle. Routledge.
• Kinsella, E. L., Ritchie, T. D., & Igou, E. R. (2015). Zeroing in on heroes: A prototype analysis of hero features. Journal of Personality and Social Psychology, 108(1), 114–127.
• Lapsley, D. K., & Narvaez, D. (2006). Character education. In W. Damon & R. M. Lerner (Eds.), Handbook of child psychology (6th ed., Vol. 4, pp. 248–296). John Wiley & Sons.
• Lickona, T. (1992). Educating for character: How our schools can teach respect and responsibility. Bantam Books.
• McAdams, D. P. (2001). The psychology of life stories. Review of General Psychology, 5(2), 100–122.
• Narvaez, D. (2002). Does reading moral stories build character?. Educational Psychology Review, 14(2), 155–171. https://doi.org/10.1023/A:1014674626643
• Nucci, L. P., Narvaez, D., & Krettenauer, T. (2014). Handbook of moral and character education (2nd ed.). Routledge.
• Veugelers, W., & Vedder, P. (2003). Values in teaching. Teachers and Teaching, 9(4), 377–389.
• Yazıcı, S., & Aslan, M. (2011). Değerler eğitiminde kahramanlardan yararlanma: Sosyal bilgiler ders kitapları ile öğretmen adaylarının kahraman tercihlerinin karşılaştırılması üzerine bir çalışma [Using heroes in values education: A study on comparing the preferences of teacher candidates and textbook heroes in social studies]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 2173–2188.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2009). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri [Qualitative research methods in social sciences] (11th ed.). Seçkin Yayıncılık.