Piktes Öğretmenlerinin Hayat Bilgisi Dersinde Yaşadıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 2, 895 - 928, 30.07.2025

Canan Günay , Emrullah Akcan

https://doi.org/10.46778/goputeb.1636512

Öz

Tarihsel süreç dikkate alındığında Türkiye’de sığınma ve göç ile ilgili yaşanan olaylar sıklıkla karşılaşılan bir olgu durumundadır. Özellikle 20. yüzyıldan itibaren Türkiye’ye sığınma ve göç nedenleri ile yerleşenlerin sayısının azımsanamayacak düzeyde yüksek olduğu görülmektedir. Bunun en yakın örneklerinden birisi olarak da 2011 yılında Suriye’de başlayan iç savaş sonrası bölgeden yaşanan göç söylenebilmektedir. Yaşanan savaş, iç karışıklık ve terör gibi durumları yaşamış olan çocukların göç etmek durumunda kalmaları yetişkin bireylere göre yaşanan olaydan daha yıkıcı şekilde etkilenmelerine neden olmaktadır. 2016 yılında yürürlüğe giren Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonun Desteklenmesi Projesi (PIKTES) ile Suriyeli öğrencilerin Türk eğitim sistemine problemsiz bir şekilde entegre olabilmeleri için Türkçe öğrenmeleri ve sosyal uyum konusunda gerekli desteği görmeleri sağlanmaktadır. Bu çalışmada, Türk eğitim sisteminde çocuklar için kapsayıcı eğitimin desteklenmesi projesi (PIKTES)’nde görev yapan öğretmenlerin hayat bilgisi dersinde yaşadıkları problemlerin belirlenmesi ve problemlere ilişkin çözüm önerilerinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması yönteminin tercih edildiği bu çalışmada tipik durum örnekleme yöntemi ile birlikte 21 öğretmenin görüşleri alınmıştır. Elde edilen öğretmen görüşleri doğrultusunda PİKTES öğretmenlerinin hayat bilgisi dersinde karşılaştıkları sorunların temelinde öğrencilerin dil yetersizliğinin bulunduğu anlaşılmaktadır. Bununla birlikte öğrencilerin hayat bilgisi dersi kazanımlarını gerçek hayata uyarlamada zorluk yaşamalarında materyal eksikliğinin ve kültürel farklılıkların etkili olduğu anlaşılmaktadır. Aynı zamanda yabancı uyruklu öğrencilerin okula uyum problemlerinin bulunması da hayat bilgisi dersinde zorlanmalarını etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler

PIKTES , Göçmen öğrenciler , Hayat bilgisi dersi

Etik Beyan

Gaziantep Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulu, 04/03/2024, 451161 sayılı karar.

Problems Faced by PIKTES Teachers in Life Science Classes and Suggested Solutions

Öz

Considering the historical process, the events related to asylum and migration are frequently encountered in Türkiye. Since the 20th century, the number of people who settled in Türkiye for asylum and migration has been considerably high. One of the most recent examples of this is the migration from the region after the civil war that started in Syria in 2011. Children who are forced to migrate due to experiences such as war, civil unrest, and terrorism are often more severely affected than adults. With the 2016 Project on Promoting Integration of Syrian Kids into the Turkish Education System (PIKTES), it is ensured that Syrian students learn Turkish and receive the necessary support in social adaptation in order to integrate into the Turkish education system without any problems. The current study aims to identify the problems experienced by teachers working within the scope of PIKTES in the life science course and to propose potential solutions. In this study, which employed the case study method as a qualitative research design, the opinions of 21 teachers were obtained using the typical case sampling method. In line with their views, it was found that the main problem that PIKTES teachers face in the life science course is students’ lack of language proficiency. In addition, it was understood that a lack of materials and cultural differences contribute to students' difficulties in adapting course outcomes to real-life contexts. Furthermore, foreign students’ challenges in adapting to school also negatively impact their performance in the life science course.

Anahtar Kelimeler

PIKTES , İmmigrant students , Life science course

Etik Beyan

Gaziantep University Social and Human Sciences Ethics Committee, 04/03/2024. Decision No. 451161

Kaynakça

• Ak, N. (2020). Yabancı uyruklu öğrencilerin okula uyumda karşılaştığı sorunlar [Problems of foreign students in adaptation to school]. [Unpublished master’s thesis]. Akdeniz University.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme [A conceptual review of sampling methods and sample size problems in qualitative research]. Bitlis Eren University Social Science Journal, 7(1), 231–274. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/497090
• Baştuğ, E. (2022). Suriyeli öğrencilere matematik eğitimi veren öğretmenlerin karşılaştıkları zorluklar. [Challenges faced by teachers who teach mathematics to Syrian students]. [Unpublished master’s thesis]. Gaziantep University.
• Bilgen, Ö. & Doğan, N. (2017). Puanlayıcılar arası güvenirlik belirleme tekniklerinin karşılaştırılması [The comparison of ınterrater reliability estimating techniques]. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 8(1), 63-78. https://doi.org/10.21031/epod.294847
• Çiftçi, E. (2019). Türkçenin ikinci dil olarak öğretiminde kullanılan “yabancı uyruklu öğrenciler için Türkçe” kitabında kültür aktarımı [Culture transfer in the textbook “Turkish for foreign students” used in teaching Turkish as a second language]. XI. International World Language Turkish Symposium (16-18 July 2019), 1-9. https://l24.im/5gtE
• Creswell, J. W. (2013). Research Design: Qualitative, Quantitative, And Mixed Methods Approaches. New York: Sage.
• DGLL. (2022). 2021-2022 eğitim öğretim yılı yabancı uyruklu öğrenci verileri [Data on foreign students for the 2021-2022 academic year]. http://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_01 /26165737_goc2022sunu.pdf
• Dilmaç, B. & Şimşir, Z. (2018). Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim gördüğü okullarda öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri [Problems teachers' face and solution proposals in the schools where the foreign students are educated]. Elementary Education Online, 17(2), 1116- 1134. https://10.17051/ilkonline.2018.419647
• Erdem, C. (2017). Sınıfında mülteci öğrenci bulunan sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları öğretimsel sorunlar ve çözüme dair önerileri [Instructional problems experienced by primary school teachers who have refugee students in their classes and their solutions for problems]. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 26-42. 319194
• Erdoğan, M. (2020). Suriyeliler barometresi 2019: Suriyelilerle uyum içinde yaşamın çerçevesi [Syrians barometer 2019: Framework for living in harmony with Syrians]. Orion Kitabevi.
• Esen, S. (2020). Suriyeli çocukların Türk eğitim sistemine entegrasyonu (uyumu) ve yaşanan sorunlar [The integration (adaptation) of Syrian children into the Turkish education system and the problems experienced (Konya province case)]. [Unpublished master’s thesis]. Necmettin Erbakan University.
• Hüseyin, E. (2020). PIKTES projesinde görev alan Türkçe öğreticilerinin görüşlerine göre uyum sınıflarındaki öğrencilere Türkçe öğretiminin incelenmesi [Examining Turkish language teaching to students in adaptation classes according to the opinions of Turkish language teachers who took part in the PIKTES project]. [Unpublished master’s thesis]. Erciyes University.
• Kapat, S. & Şahin, S. (2021). Türkçe öğreticileri ve okul yöneticilerinin Suriyeli öğrenciler için açılan uyum sınıfı uygulamasına ilişkin görüşleri [Opinions of Turkish language teachers and school administrators on the application of the integration class for Syrian students]. RumeliDE Journal of Language and Literature Studies, (25), 169-194. https://doi.org/10.29000/rumelide.1032424
• Kirmayer, L. J., Narasiah, L., Munoz, M., Rashid, M., Ryder, A. G., Guzder, J., Hassan, G., Rousseau, C., & Pottie, K. (2011). Common mental health problems in immigrants and refugees: General approach in primary care. Canadian Medical Association Journal, 183(12), 959-967. https://doi.org/10.1503/cmaj.090292
• Maltaş, N. B. (2022). Sınıfında Suriyeli öğrenci bulunan sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri (Mersin ili örneği) [Problems and solution recommendations of primary school teachers with Syrian students in their class example of Mersin city] [Unpublished master’s thesis]. Mersin University.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook (2nd ed.). Sage Publications.
• Ocak, G. & Beydoğan, Ö. (2003). İlköğretim okulları 3. Sınıf hayat bilgisi dersi içerik standartlarının öğretmen görüşlerine göre bazı değişkenler açısından yeterlilik düzeyi (Erzurum örneği) [The proficiency level of goals of consistency and to appropriatenes to the level of pupils for humanities course in 3rd year of primary schools standart definition- erzurum cıty sample]. Gazi University Journal of Kırşehir Faculty of Education, 6(1), 109-132. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1495977
• OI - The Ombudsman Institution of the Republic of Türkiye. (2018). Türkiye’deki Suriyeliler özel raporu [Special report on Syrians in Türkiye]. Türkiye Cumhuriyeti Kamu Denetçiliği Kurumu Yayınları. https://paylasim.ombudsman.gov.tr/dokuman/documentuploads/suriye_rapor/index.html
• Patton, M. Q. (2005). Qualitative Research. New York: John Wiley & Sons, Ltd.
• PIKTES (2020). Uyum sınıfları ile ilgili sıkça sorulan sorular [Frequently asked questions about integration classes]. http://PIKTES.gov.tr/izleme/Uploads/rehberlik/sss.pdf
• PMM. (2023). Yıllara göre geçici koruma altındaki Suriyeliler [Syrians under temporary protection by year]. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638
• Sarıahmetoğlu, H. & Kamer, S.T. (2021). Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitimi ve uyumu: Sorunlar ve çözüm önerileri [Education and Adaptation of Foreign Students: Problems and Suggestions]. MSKU Journal of Education, 8(2), 612-634. https://doi.org/10.21666/muefd.852569
• Sarıtaş, E., Şahin, Ü. & Çatalbaş, G. (2016). İlkokullarda yabancı uyruklu öğrencilerle yapılan çalışmalar [Problems faced with foreign students in primary schools]. Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute, 25(1), 208-229. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/411863
• Seydi, A. (2014). Türkiye’nin Suriyeli sığınmacıların eğitim sorununun çözümüne yönelik izlediği politikalar [Policies of Turkey Regarding the Solution of Educational Problems of Syrian Refugees]. Süleyman Demirel University Journal of Humanities and Social Sciences, (31), 267-305. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/117752
• Tosun, A., Yorulmaz, A., Tekin, İ. & Yıldız, K. (2018). Mülteci öğrencilerin eğitim sorunları, eğitim ve din eğitimin-den beklentileri: Eskişehir örneği [Problems and expectations of refugee students about education and religious education: Case of Eskişehir]. Eskisehir Osmangazi University Journal of Social Sciences, 19(1), 107-133. https://doi.org/10.17494/ogusbd.457087
• Uzunay, Ş. (2022). Suriyeli öğrencilerin fen kavramlarını anlamalarında karşılaştıkları sorunlara ilişkin fen bilimleri öğretmenlerinin görüşleri [Opinions of science teachers on the problems faced by Syrian students in understanding science concepts]. [Unpublished master’s thesis]. Adıyaman University.
• Yavuz, Ö. & Mızrak, S. (2016). Acil durumlarda okul çağındaki çocukların eğitimi: Türkiye’deki Suriyeli mültecilerin örneği [Education of school-age children in emergencies: The case of syrian refugees in Turkey]. Journal of Migration, 3(2), 175-199. https://doi.org/10.33182/gd.v3i2.578