SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİMİNE YÖNELİK GELİŞTİRİLEN BİLGİSAYAR YAZILIMININ AKADEMİK BAŞARI VE TUTUMA ETKİSİ

Yıl 2015, Cilt: 2015 Sayı: 5, 1 - 23, 31.10.2015

Erkan Yeşiltaş Refik Turan

Öz

 Sosyal Bilgiler öğretiminde, öğretim
amaçlı yazılımların öğrencilerin problem çözme, bilgiye erişim, bilgiyi işleme,
iletişim ve karar verme becerilerini geliştirmeye yardımcı olduğu
bilinmektedir. Ancak ilgili literatür tarandığında Sosyal Bilgiler öğretiminde
bilgisayar yazılımları, bu yazılımların kullanım yeri ve önemine yönelik çalışmaların
azlığı göze çarpmaktadır. Ayrıca Sosyal Bilgiler öğretimine yönelik olarak geliştirilen
bilgisayar yazılımlarının azlığı ve yetersizliği de dikkat çekicidir. Bu bağlamda
araştırmanın amacı, ilköğretim 7. sınıf Sosyal Bilgiler dersine yönelik olarak
geliştirilecek bir bilgisayar yazılımının geliştirme sürecini ve geliştirilen
yazılımla yapılacak öğretim faaliyetinin öğrencilerin akademik başarılarına ve
derse karşı tutumlarına etkisini ortaya koymaktır. Araştırmada deneysel yöntemden
yararlanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda öntest–sontest kontrol gruplu
deneysel desen kullanılmıştır. Deneysel kısım Ankara ili Elmadağ ilçesi Dr. Kazım
Ahmet Mıhçıoğlu İlköğretim Okulu 7. sınıfında öğrenim gören deney grubunda 24,
kontrol grubunda ise 24 öğrenci olmak üzere toplam 48 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir.
Çalışma sürecinde deney grubuna, araştırmacı tarafından geliştirilen Sosyal
Bilgiler Öğretim Yazılımı kullanılarak bilgisayar destekli öğretim yöntemi ile
kontrol grubuna ise Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Seti kullanılarak ders yapılmıştır.
Araştırmada veri toplama araçları olarak akademik başarı testi ve Sosyal
Bilgiler tutum ölçeğinden yararlanılmıştır. Araştırmada toplanan verilerin
analizinde SPSS 15.0 paket programı kullanılmıştır. Bu çerçevede veriler,
Spearman – Brown korelasyon katsayısı, tekrarlı ölçümler için çift yönlü
varyans analizi ve bağımsız örneklemler için t testi aracılığıyla çözümlenmiştir.
Araştırmanın bulgularından hareketle, Sosyal Bilgiler öğretimine yönelik geliştirilen
bir bilgisayar yazılımı kullanımının öğrencilerin akademik başarısını arttırdığı
sonucuna ulaşılmıştır. Buna ilaveten kullanılan bilgisayar yazılımının öğrencilerin
Sosyal Bilgiler dersine karşı tutumlarını olumlu yönde etkilediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler öğretimi, bilgisayar destekli öğretim, yazılım geliştirme, eğitim yazılımı, ders yazılımı, akademik başarı, tutum

The Effect of Computer Software, Designed for Social Studies Teaching, To Academic Achievement and Attitude

Öz

 For Social Studies education, it is
well known that instructional software programs help students to develop their
skills such as problem solving, information accessing, information producing,
communication and decision making. However, the same literature shows that
there are few studies about the place and importance of using instructional
software programs in Social Studies education. Furthermore, there are not
enough software programs to teach Social Studies. In this case, the aim of this
study is to show the developing process of an instructional software program
for Social Studies and examine the effect of using a software program in 7th
grade Social Studies course on students’ academic achievement and attitudes
toward the course. Experimental methodology was used in this study. In this
framework, pre-test post-test randomized control-group design (2x2) was
employed. Participants were 48 seventh graders (24 in experimental and 24 in
control group) from Dr. Kazım Ahmet Mıhçıoğlu primary school located in the
school district of Elmadağ in Ankara. During the research period, the course
was taught by using Social Studies instructional software program designed by researcher
in the experimental group and it was taught by using teaching methods advised
in Social Studies curriculum and textbooks in the control group. Academic
achievement test and Social Studies attitude scale were used as data sources.
SPSS 15.0 statistical package was used to analyze the data. The data were
submitted to, Spearman – Brown correlation coefficient, two-way ANOVA for
repeated measures and independent-sample t-test. Results based on the findings
showed that using Social Studies software program in Social Studies courses
increases students’ academic achievement. Additionally, results revealed that
using software program in Social Studies courses affect students’ attitude
toward the course in positive manner.

Anahtar Kelimeler

Social studies education, computer assisted instruction, software development, educational software, courseware, academic achievement, attitude

Kaynakça

• Acevedo, G. H. (2000). Using Computer Assisted Instruction to Improve Learning of Social Studies Concepts. Unpublished Master Dissertation, The Faculty of California State University Dominguez Hills.
• Akdağ, M. &Tok, H. (2008). Geleneksel Öğretim ile PowerPoint Sunum Destekli Öğretimin Öğrenci Erişisine Etkisi. Eğitim ve Bilim Dergisi, Cilt 33, Sayı 147 , 26 - 34.
• Aksin, A. (2006). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersinin Öğretiminde Bilgisayar Destekli Öğretimin Erişiye Etkisi. Eğitim Araştırmaları - Eurasian Journal of Educational Research , Sayı: 25. s. 11 - 22.
• Alkan, S. (2009). İlköğretim 8. Sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersinde Bilgisayar Destekli Öğretimin Öğrencilerin Akademik Başarısına Etkisi.Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Manisa: Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Al-Mujaini, E. Y. (2006). The Integratıon Of Computer Technology In An Eighth-Grade Male Social Studies Classroom In The United Arab Emirates. Unpublished Doctoral Dissertation, Ohio: The College of Education of Ohio University.
• Balcı, A. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Baloğlu Uğurlu, N. (2009). Sosyal Bilgiler Eğitiminde Teknoloji Araçlarının Kullanımı. (Ed. M. Safran), Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: PegemA Yayıncılık. s. 243 - 265.
• Bass, R., Rosenzweig, R.&Mason, G. (1999). Rewiring the history and social studies classroom: Needs, frameworks, dangers, and proposals. Journal of Education , 41 - 62.
• Berson, M. J. (1996). Effectiveness of Computer Technology in Social Studies: A Review of the Literature. Journal of Research on Computing in Education , 486 - 498.
• Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel Desenler - Öntest - Sontest Kontrol Grubu Desen ve Veri Analizi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2004). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, İstatistik,Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• DeWitt, S. W. (2004). Computer Use in High School Social Studies Classrooms: A Comparative Case Study Within Social Class Context. Unpublished Doctoral thesis, Madison: University of Wisconsin.
• Dils, K. (1999). The Use of Technology to Reach the Various Learning Styles of Middle School History and Social Studies Students. Journal of the Association for History and Computing .
• Hücüptan, M. L. (2006). Bilgisayar Destekli Öğretimin 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Öğrenci Başarısına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Jerome, A. (2003). The Effect of Active Student Responding in Computer-Assisted Instruction on Social-Studies Learning by Students With Learning Disabilities. Unpublished Doctoral Dissertation, Miami: Florida International University.
• Johnson, T. (2002). Computers in Social Studies: How and Why Computers are Used as an Instructional Tool. Unpublised Doctoral Dissertation, Minnesota: The Faculty of The Graduate School of The University of Minnesota.
• Güzeller, C.&Korkmaz, Ö. (2007, Mart). Bilgisayar Destekli Öğretimde Bir Ders Yazılımı Değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi , s. 155 - 168.
• Karaman, E. (2002). Bilgisayar Destekli Öğretim Yönteminin Sosyal Bilgiler Dersinde, İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Bilişsel Gelişimleri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kibar, Z. (2006). İlköğretim Düzeyi Fen Bilgisi Öğretiminde Yüksek Etkileşimli BDÖ Yazılımlarının Ögrenci Başarısına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Kuş, Z. (2006). İlköğretim 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Karadeniz Bölgesi ve İç Anadolu Bölgesi Konularının Bilgisayar Destekli Öğretiminin Öğrencilerin Akademik Başarısına Etkisinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• MEGEP. (2006). Araştırma Teknikleri. Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü: http://cygm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kursprogramlari/meslekigelisim/moduller/arastirma_teknikleri.pdf (02.05.2010)
• Odabaşı, F. (1998). Bilgisayar Destekli Eğitim. B. Özer içinde, Çağdaş Eğitimde Yeni Teknolojiler. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. s. 133 - 147.
• Oğuz, S. (2008). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Bilgisayar Destekli Öğretim Yöntemi ile Turizm Konularının Öğretimi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Rowe, S. (2007). Symbols And Landmarks: Software To Teach Social Studies Content To Third Grade Students A Field Test Of CAI Software. Unpublished Master's thesis, California State University.
• Seyidoğlu, H. (2003). Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı. İstanbul: Güzem Can Yayınları.
• Swan, K. O. &Hofer, M. (2008). Technology and social studies. L. S. Levstik and C. A. Tyson (Eds.), Handbook of research in social studies education (pp. 307 – 326). New York: Routledge.
• Şimşek, N. (1995). Bilgisayar Destekli Öğretimin Yazılım Boyutu ve Yazılımlarda Standart Sorunu. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt: 28, Sayı: 2 , 313 - 327.
• Teyfur, E. (2009). 9. Sınıf Coğrafya Dersinde Bilgisayar Destekli Öğretimin Öğrenci Başarısı ve Tutumuna Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Uşun, S. (2000). Dünyada ve Türkiye’de Bilgisayar Destekli Öğretim. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Yanpar Şahin, T., Çakır, Ö. S.&Şahin, B. (2000). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Fen Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Derslerine Karşı Tutumları, Akademik Benlik Kavramları ve Bilişsel Öğrenme Düzeyleri. MEB EARGED Projesi.
• Yazıcı, K. (2006). Sosyal Bilgilerde Kullanılan Görsel Araçlar: Haritalar-Küreler, Resimler, Tablolar ve Grafikler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 15 , s. 651 - 662.
• Yeşiltaş, E. (2010). II. Dünya Savaşı Sonrasında Dünya'da Bilim, Teknoloji ve Sosyal Değişme. (Ed. B. Ata), Bilim, Teknoloji ve Sosyal Değişme. Ankara: PegemA Yayınları.
• Yüksel, G., Yıldırım, Z.&Yıldırım, S. (2008). Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Eğitim Fakültelerindeki Durumu: Dekanların Görüşleri. Eğitim ve Bilim Dergisi, Cilt 33, Sayı 149 , s. 30 - 50.