Social Studies Teachers’ Beliefs on Citizenship and Citizenship Education

Yıl 2017, Cilt: 2017 Sayı: 8, 18 - 41, 30.04.2017

Zafer Kuş Aysun Aksu

Öz

Social studies are one of the most important courses in Turkey regarding citizenship education. The objectives of citizenship education in the social studies curriculum have been clearly expressed. However, teachers' beliefs affect teaching processes and student behaviors in the classroom. This study explores secondary social studies teachers’ beliefs about the concept of citizenship and citizenship education. Qualitative research method has beem used in the research and twelve different social studies teachers have been interviewed. Phipps (2010)’s work has been used to prepare the interview questions developed by the researchers. The data obtained by the semi-structured interview has been analyzed by content analysis. The results show that social studies teachers believe that the main purpose of social studies education is citizenship education, value transfer and teaching of social sciences. Social studies teachers are proud of the activities related to Turkish History and national holidays. All social studies teachers believe that there is a direct relationship between social studies and effective citizen training, however there are some problems with active citizen definitions.

Anahtar Kelimeler

Citizenship and Citizenship Education, Teacher, Belief, Social Studies

Vatandaşlık ve Vatandaşlık Eğitimi Hakkında Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin İnançları

Öz

Vatandaşlık eğitimi ile ilgili Türkiye’de en önemli derslerin başında sosyal bilgiler gelmektedir. Sosyal bilgiler öğretim programında vatandaşlık eğitimi ile ilgili hedefler açık bir şekilde ifade edilmiştir. Ancak öğretmenin sahip oldukları inançlar, sınıf içindeki öğretim süreçlerini ve öğrenci davranışlarını etkileyebilmektedir. Bu çalışmada vatandaşlık ve vatandaşlık eğitimi hakkında sosyal bilgiler öğretmenlerinin inançlarının ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış, 12 farklı sosyal bilgiler öğretmeniyle görüşmeler yapılmıştır. Araştırmacılar tarafından geliştirilen görüşme sorularının hazırlanmasında Phipps (2010) ‘in çalışmasından faydalanılmıştır. Araştırma sürecinde yarı yapılandırılmış görüşme ile elde edilen veriler, yazılı doküman haline getirilmiş ve ardından içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonuçları göstermektedir ki sosyal bilgiler öğretmenlerinin tamamı sosyal bilgiler öğretiminin temel amacının vatandaşlık eğitimi, değer aktarımı ve sosyal bilimlerin öğretimi olduğuna inanmaktadır. Sosyal bilgiler öğretmenleri Türk Tarihi ve milli günler ile ilgili yapılan etkinliklerden büyük gurur duymaktadır. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tamamı sosyal bilgiler ile etkili vatandaş yetiştirme arasında doğrudan bir ilişki olduğuna inanmaktadırlar, ancak aktif vatandaş tanımlarında bazı sorunlar bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Vatandaşlık, Vatandaşlık Eğitimi, Sosyal Bilgiler, Öğretmen, İnanç

Kaynakça

• Ata, B. (2006). Sosyal bilgiler öğretim programı. İçinde C. Öztürk (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi: Yapılandırmacı Bir Yaklaşım (s. 71-83). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Avery, P. G. (2004). Social studies teacher education in an era of globalization. In S. Adler (Ed.), Critical issues in social studies teacher education, (pp. 37-57). Greenwich, CT: Information Age Publishing
• Barr, D., Barth, j. L., & Shermıs, S. S. (1977). Defining the social studies. VA: National Council for the Social Studies.
• Boyle-Baise, L., & Goodman, J. (2009). The influence of Harold O. Rugg: Conceptual and pedagogical considerations. The Social Studies, 100, 31-40. http://dx.doi.org/10.3200/TSSS.100.1.31-40
• Calderhead, J., & Robson, M. (1991). Images of teaching: student teachers' early conceptions of classroom practice. Teaching and Teacher Education, 7, 1-8.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education. New York: Routledge.
• Conover, P. J.; Crewe, I. M. & Searing, D. D. (1991). The nature of citizenship in United States and Great Britain. Journal of Politics, 53(3), 800-832.
• Çengelci, T. (2013). Social Studies Teachers’ Views on Learning Outside the Classroom. Educational Sciences: Theory & Practice-13(3) 1836-1841.
• Doğanay, A. ve Sarı, M. (2004). Sosyal bilgiler ve sınıf öğretmenleriyle sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sosyal bilgilerin doğasına ilişkin yaklaşımlarının değerlendirilmesi. İçinde, I. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi Tebliğler Kitabı (s. 153-165). Ankara: MEB. Yay.
• Durgun, Ş. (2010). Cumhuriyetçi ve Liberal Anlayış Çerçevesinde Türkiye’de Vatandaşlık Sorunsalı. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1(2010): 65‐92
• Gömleksiz, M. N., Cüro, E. (2011). Sosyal Bilgiler dersinde yer alan değerlere ilişkin öğrenci tutumlarının değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi.. 8:1.
• Hablemitoğlu, Ş. ve Özmete, E. (2012). Etkili Vatandaşlık Eğitimi İçin Bir Öneri. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 3, ss. 39-54.
• Karatekin, K., Gençtürk, E. Ve Kılıçoğlu, G. (2013). Öğrenci, Sosyal Bilgiler Öğretmen Adayi Ve Öğretmenlerinin Değer Hiyerarşisi. Adiyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yil : 6 sayi : 14.
• Kaşyaka, A. (2013). Okul ve öğretmen içerikli sinema filmlerinin öğretmen adaylarının pedagojik inançları ve eleştirel yansıtma becerileri üzerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitütüs. Ankara.
• Kaymakçı, S. ve Ata, B. (2012). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Sosyal Bilgilerin Doğasıyla İlgili Görüşleri. Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi.3(1), 35-64
• Keskin, Y. (2009). Türkiye’de ilkokul programlarında yer alan Sosyal bilgiler içerikli derslere ait öğretim Programlarının gelişimine tarihsel bir bakış. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. Yıl: 13, S: 2, Ağustos 2009.
• Kozan, E. (2002). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Eğitimi Geleneklerine Yaklaşımları ve Bu Yaklaşımların Tarih Öğretimiyle İlişkisi: Ankara-Aksaray Örnekleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kuş, Z. (2014) What kind of Citizen? Analysis of Social Studies Curriculum in Turkey. Citizenship, Social and Economics Education. Volume 13 Number 2. DOI:http://dx.doi.org/10.2304/csee.2014.13.2.142
• Kuş, Z., Merey, Z. and Karatekin, K. (2015) The Value Preferences of the Parents in Turkey towards Their Children. Journal of Social Science Education. Volume 14, Number 1. DOI: 10.2390/jsse-v14-i1-1302..
• Kuş, Z., Merey, Z. ve Karatekin, K. (2013) İlköğretim 4. ve 5. Sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi. Cilt / Volume XI - Sayı/Number 25. 183-214.
• MEB (2005). İlköğretim 1–5. Sınıflar Programları Tanıtım El Kitabı, MEB Yay., Ankara.
• Miles, M. B. veHuberman, A. M. (2014). Qualitativedataanalysis: An expandedsourcebook. ThousandOaks, CA: SAGE.
• NCSS, National Council for the Social Studies. (1994). Expectations of excellence: Curriculum standards for the social studies. Washington, DC: NCSS.
• Ochoa-Becker, A. S. (2007) Democratic education for social studies: an issue-centred decision making curriculum (Greenwich, Information Age Publishing).
• Öztürk, C. (2009). Sosyal bilgiler: Toplumsal yaşama disiplinlerarası bir bakış. In C. Öztürk (Ed., pp. 1-31). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Pajares, F. (1992). Teachers’ and beliefs educational research: Cleaning up messy construct. Review of Educational Research, 62 (3), 307-332.
• Patton, M. Q. (1987) How to Use Qualitative Methods in Evaluation. California: Sage Publications, Inc.
• Phipps, B. S. (2010). High School Social Studies Teachers’ Beliefs And Education For Democratic Citizenship.. The University Of Missouri. Unpublished Doctorol Thesis.
• Ritchie, J., & Lewis, J. (2003). Qualitative research practice. London: SAGE Publications
• Rokeach, M. (1968). Beliefs attitudes and values: A theory of organization and change. San Francisco: Jossey Bass.
• Ross, E. W. (2001) The social studies curriculum: purposes, problems, and possibilities (Albany, State University of New York Press).
• Sönmez, Ö.F., Merey, Z. ve Kaymakçı, S. (2009). Vatandaşlık ve insan hakları eğitimi alanında yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin değerlendirilmesi. I. Uluslararası Avrupa Birliği, Demokrasi, Vatandaşlık Ve Vatandaşlık Eğitimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde. Uşak.
• Tay, B. ve Yıldırım, K. (2009). Sosyal bilgiler dersinde kazandırılması amaçlanan değerlere ilişkin veli görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 1499-1527.
• Türk Smith, S. 2006. Türk genci iyi insani nasıl tanımlıyor? İyi insan prototipinin kültürlerarası araştırmasında Türk kültürünün konumu. Paper presented at the Turkish Psychological Association Convention in Hacettepe University, Ankara, Turkey.
• Üstel, F. (2005). Makbul Vatandaş”ın Peşinde II. Meşrutiyet’ten Bugüne Vatandaşlık Eğitimi. 5. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yazıcı, S. ve Yazıcı, F. (2010). Yurtseverlik Eğitimi: Tarih ve Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Algı Tutum ve Eğitimsel Uygulamalarına Yönelik Bir Araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(10), 649–660.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yiğittir, S. (2010). İlköğretim öğrenci velilerinin okullarda kazandırılmasını arzuladığı değerler. Değerler Eğitimi Dergisi. Cilt 8, No. 19, 207-223, Haziran 2010.