KAPSAMLI OKUL PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK HİZMETLERİ YILLIK ÇERÇEVE PLANLARINDA SOSYAL VE DUYGUSAL ÖĞRENME BİLEŞENLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 2018 Sayı: 10, 18 - 29, 19.04.2018

Tarık Totan

Öz

Bu araştırmanın amacı okullarda
yürütülen kapsamlı psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin okul düzeyi
uygulamalarının sosyal ve duygusal öğrenme bileşenlerini temsil etme düzeyini
incelemektir. Nitel bir araştırma olan bu çalışmada doküman analizi
kullanılmıştır. Araştırmada 2016-2017 eğitim-öğretim yıllarında kullanılması
önerilen kapsamlı okul psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri çerçeve
planları kullanılmıştır. İlkokul, ortaokul ve lise düzeyindeki çerçeve
planlarındaki okul düzeyinde yer alan hizmetler sosyal ve duygusal öğrenmenin
beş temel bileşeni olan öz-farkındalık, sosyal farkındalık, öz-yönetim, ilişki
kurma becerileri ve sorumlu karar verme becerileri kullanılarak
sınıflandırılmıştır. Ulaşılan sonuçlara göre tüm okul düzeylerinde çerçeve
planlarda en fazla öz-yönetim becerileri yer alırken en az ilişki kurma
becerileri yer almaktadır. Okul düzeyi arttıkça öz-farkındalık becerilerine
yönelik hizmetlerde artmaktadır. Ayrıca kapsamlı okul psikolojik danışma ve
rehberlik yer alan okul düzeyi uygulamaların tümü sosyal ve duygusal öğrenme bileşenlerinden
herhangi biriyle uyumludur. 

Anahtar Kelimeler

Sosyal ve duygusal öğrenme, rehberlik ve psikolojik danışma, kapsamlı gelişimsel psikolojik danışma ve rehberlik programı

Kaynakça

• Altheide, D.L., Coyle, M., DeVriese, K., Schneider, C. (2008) Emergent qualitative document analysis. İçinde S. N. Hesse-Biber & P. Leavy (Eds) Handbook of Emergent Themes (syf. 127-154). New York, NY: Guilford Press. Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2007). Research methods in education. (6. Baskı). Abingdon, Oxon:Routledge. Corcoran, R. P. & Slavin, R. E. (2016). Effective programs for social and emotional learning (SEL): A systematic review. The Campbell Collaboration. İnternetten 20.11.2017 tarihinde file:///C:/Users/tarik/Downloads/Corcoran_SEL_Title.pdf adresinden alınmıştır. Coryn, C. L. S., Spybrook, J. K., Evergreen, S. D. H. ve Blinkiewicz, M. V. (2009). Development and evaluation of the Social-emotional Learning Scale. Journal of Psychoeducational Assessment, 27(3), 283-295. Elias, M. J., Zins, J. E., Weissberg, R. P., Frey, K. S., Greenberg, M. T., Haynes, N. M., … Shriver, T. P. (1997). Promoting Social and Emotional Learning: Guidelines for Educators. Alexandria, VA USA: Association for Supervision and Curriculum Development. Erkan, S. (2011). Okul psikolojik danışma ve rehberlik programlarının hazırlanması. (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. Erkan, S. (2017). Psikolojik danışma ve rehberlikte program geliştirme. Ankara: Pegem Akademi. Gladding, S. T. (2013). Psikolojik danışma. Kapsamlı bir meslek. (Çev. Ed. N. Voltan Acar). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Gibson, R. L. & Mitchell, M. H. (2016). Psikolojik danışma ve rehberlik. (Çev. Ed. S. Doğan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Gregory, A. & Fergus, E. (2017). Social and emotional learning and equity in school discipline. The Future of Children, 27(1), 117-138. Jones, S. M., & Doolittle, E. J. (2017). Social and emotional learning: Introducing the issue. The Future of Children, 27(1), 3-11. Külahoğlu, Ş. (2015). MEB kapsamlı gelişimsel rehberlik programı uygulamaları: Ne kadar işlevsel? F. Korkut-Owen, R. Özyürek ve D. W. Owen (Ed.), Gelişen psikolojik danışma ve rehberlik. Meslekleşme sürecindeki ilerlemeler. Cilt 3 içinde (s. 113-150). Ankara: Nobel Yayıncılık. Merrell, K. W., & Gueldner, B. A. (2010). Social and emotional learning in the classroom: Promoting mental health and academic success. New York, NY: Guilford Press. Myrick, R. D. (1997). Developmental guidance and counseling: A practical approach. Minneapolis, MN: Educational Media Corp. Nazlı, S. (2011). Kapsamlı gelişimsel rehberlik programı. (4. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık. Oberle, E., Domitrovich, C. E., Meyers, D. C., & Weissberg, R. P. (2016). Establishing systemic social and emotional learning approaches in schools: A framework for schoolwide implementation. Cambridge Journal of Education, 46(3), 277-297. Okul Temelli Sosyal Duygusal Eğitim Programı [OTSDEP]. (2005). Okul Temelli Sosyal Duygusal Eğitim Programı. Ankara: Özel Tevfik Okulları Yayınları. Osher, D., Sprague, J., Weissberg, R. P., Axelrod, J., Keenan, S., Kendziora, K., & Zins, J. E. (2008). A comprehensive approach to promoting social, emotional, and academic growth in contemporary schools. In A. Thomas & J. Grimes (Eds.) Best practices in school psychology V, Cilt 4 (syf. 1263– 1278). Bethesda, MD: National Association of School Psychologists. Taylor, R. D., Oberle, E., Durlak, J. A., & Weissberg, R. P. (2017). Promoting Positive Youth Development Through School‐Based Social and Emotional Learning Interventions: A Meta‐Analysis of Follow‐Up Effects. Child Development, 88(4), 1156-1171. Terzi, Ş., Tekinalp, B. E., & Leuwerke, W. (2011). Psikolojik danışmanların okul psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri modeline dayalı olarak geliştirilen kapsamlı psikolojik danışma ve rehberlik programını değerlendirmeleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(1), 51-60. Totan, T. (2011). Problem çözme becerileri eğitim programının ilköğretim 6. Sınıf öğrencilerinin sosyal duygusal öğrenme becerileri üzerine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Totan, T. (2014). Okul psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri kapsamında sosyal ve duygusal öğrenmenin değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 57-70. Schmidt, J. J. (2017). Okullarda psikolojik danışma ve rehberlik. Öğrenciler için kapsamlı psikolojik danışma ve rehberlik programları. (Çev. Ed. S. Doğan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Schonert-Reichl, K. & Hymel, S. (2007). Educating the heart as well as the mind: Social and emotional learning for school and life success. Education Canada, 47(2), 20-25. Şensoy Briddick, H. ve Briddick, W. C. (2015). A national comprehensive school counseling program: A rationale and theoretical analysis of its importance for Turkey. F. Korkut-Owen, R. Özyürek ve D. W. Owen (Ed.), Gelişen psikolojik danışma ve rehberlik. Meslekleşme sürecindeki ilerlemeler. Cilt 3 içinde (s. 95-111). Ankara: Nobel Yayıncılık. Yeager, D. S. (2017). Social and Emotional Learning Programs for Adolescents. The Future of Children, 27(1), 73-94. Yeşilyaprak, B. (2013). 21. Yüzyılda rehberlik hizmetleri. Gelişimsel yaklaşım. (21. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yılmaz, M. T. (2017). Okullarda rehberlik servileri-hizmetleri. M. E. Deniz ve A. Erözkan (Ed.), Psikolojik danışma ve rehberlik. İçinde (syf. 70-109). Ankara: Pegem Akademi. Zins, J. E., Bloodworth, M. R., Weissberg, R. P., & Walberg, H. J. (2007). The scientific base linking social and emotional learning to school success. Journal of Educational and Psychological Consultation, 17(2-3), 191-210.