Sarı Alıç (Crataegus azarolus L.) Genotipinin Morfolojik, Biyolojik ve Meyve Kalite Özelliklerinin İncelenmesi

Yıl 2018, , 69 - 74, 01.10.2018

Oğuzhan Çalışkan Kazım Gündüz Safder Bayazıt

https://doi.org/10.13002/jafag4504

Cited By: 10

Öz

Bu çalışma, Hatay’da yaygın olarak yetiştiriciliği yapılan Sarı Alıç genotipinin morfolojik, biyolojik ve meyve kalite özelliklerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada morfolojik özelliklerden ağaç şekli, büyüme gücü, sürgün uzunluğu (cm), sürgün kalınlığı (mm), yaprak uzunluğu (cm), yaprak genişliği (cm), yaprak alanı (cm2); biyolojik özelliklerden çiçek durumu, çiçek tipi, çiçekteki taç ve çanak yaprak sayısı (adet), çiçek pozisyonu, erkek organ sayısı (adet), dişi organ sayısı (adet), meyve tutma oranı (%), çiçek tozu canlılığı (%), çimlenme oranı (%), anterdeki ve çiçekteki çiçek tozu üretim miktarı (adet); meyve kalite özelliklerinden meyve ağırlığı (g), meyve eni (mm), meyve boyu (mm), çekirdek sayısı (adet), çekirdek ağırlığı (g), yenilebilir meyve oranı (%), suda çözünebilir kuru madde içeriği (SÇKM %), pH ve titre edilebilir asit içeriği (TEA %) değerlendirilmiştir. Beş yıllık ortalama verilere göre, Sarı Alıç genotipinin ortalama meyve ağırlığı 15.03 g, meyve eni 32.03 mm, meyve boyu, 26.88 mm olarak ölçülmüştür. Ayrıca, her meyvede ortalama 2.4 adet çekirdek bulunduğu ve bu çekirdeğin ağırlığının ortalama 0.7 g olduğu belirlenmiştir. SÇKM içeriği %15.0, pH 3.2 ve TEA içeriği %1.4 olarak saptanmıştır. Sonuç olarak, Sarı Alıç genotipinin sahip olduğu meyve kalite özellikleri ile taze tüketim için oldukça uygun olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sarı Alıç, bitkisel özellikler, çiçek yapısı, meyve kalitesi

Kaynakça

• Balta MF, Karakaya O ve Kaptan Ekici G (2015). Çorum’da yetişen alıçların (Crataegus spp.) fiziksel özellikleri. Ordu Univ. Bil. Tek. Derg. 5:35-41.
• Baytop T (1997). Türkçe Bitki Adları Sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yayınları 578, Ankara.
• Çalışkan O, Gündüz K, Serçe S, Toplu C, Kamiloğlu Ö, Şengül M ve Ercişli S (2012). Phytochemical characterization of several hawthorn (Crataegus spp.) species sampled from the Eastern Mediterranean region of Turkey. Phcog Mag. 8: 16-21.
• Çalışkan O (2012). Mediterranean Hawthorn Fruit (Crataegus spp.) Species and Potential Usage. The Mediterranean Diet. An Evidence-Based Approach (Eds. Preddy, VR., Watson, RT.), p.621-628.
• Çalışkan O, Bayazit S ve Gündüz K (2016a). Türkiye’de alıç yetiştiriciliği. I. Ulusal Alıç Çalıştayı, 4-5 Kasım 2016, Malatya.
• Çalışkan O, Bayazit S ve Gündüz K (2016b). Hawthorn species from Turkey and potential usage for horticulture. VII. International Scientific Agriculture Symposium, 06-09 October, Jahorina, Bosnia and Herzegovina.
• Dokuzoguz M (1953). Bazı önemli elma ve armut çeşitlerinin sitolojik yapıları ve bununla çiçek tozu çimlenmesi, meyvelerde çekirdek teşekkülü ve meyve tutumu arasındaki münasebetler. Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Dönmez AA (2004). The genus Crataegus L. (Rosaceae) with special reference to hybridisation and biodiversity in Turkey. Turk J Bot. 28: 29–35.
• Ercişli S, Yanar M, Şengül M, Yıldız H, Topdas EF, Taşkın T, Zengin Y ve Yılmaz KU (2015). Physico-chemical and biological activity of hawthorn (Crataegus spp. L.) fruits in Turkey. Acta Sci. Pol. Hortorum Cultus 14: 83-93.
• Erfani-Moghadam Mozafari M and Fazeli A (2016). Genetic variation of some hawthorn species based on phenotypic characteristics and RAPD marker. Boitech. and Biotech. Equipment 30: 247-253.
• Eti S (1990). Çiçek tozu miktarını belirlemede kullanılan pratik bir yöntem, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 5: 49-58.
• Eti S (1991). Bazı meyve tür ve çeşitlerinde değişik in vitro testler yardımıyla çiçek tozu canlılık ve çimlenme yeteneklerinin belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 6:69-80.
• Franco-Mora O, Aguirre-Ortega S, Morales-Rosales EJ, Gonzales-Huerta A and Gutierrez-Rodríguez F (2010). Caracterización morfológica y bioquímica de frutos de tejocote (Crataegus mexicana DC.) de Lerma y Ocoyoacac, México.Ciencia (Toluca),p. 61-66.
• Gaaliche B, Majdoub A, Trad M and Mars M (2013). Assessment of pollen viability, germination, and tube growth in eight Tunisian caprifig (Ficus carica L.) cultivars. ISRN Agronomy ID 207434: 4.
• Guo T J and Jiao PJ (1995). Hawthorn (Crataegus) resources in China. HortScience 30: 1132–1134.
• Gündoğdu M, Özrenk K, Ercişli Kan T, Kodad O and Hegedus A (2014). Organic acids, sugars, vitamin c and pomological characteristics of elevan hawthorn species (Crataegus spp.) from Turkey. Biological Research 47: 1-5.
• Karadeniz T ve Kalkışım Ö (1996). Edremit ve Gevaş ilçelerinde yetişen alıç (Crataegus azarolus L.) tiplerinin meyve özellikleri ve ümitvar tiplerin seçimi. Yüzüncüyıl Üniv. Ziraat Fak. Derg. 6: 27-33.
• Ljubuncic P, Portnaya I, Cogan U, Azaizeh H and Bomzon A (2005). Antioxidant activity of Crataegus aronia aqueous extract used in traditional Arab medicine in Israel. J. Ethnopharma. 101: 153–161.
• Özcan M, Hacıseferoğulları H, Marakoğlu T and Arslan D (2005). Hawthorn (Crataegus spp.) fruit: some physical and chemical properties. J. Food Eng. 69: 409–413.
• Özderin S and Fakir H (2015). Some botanical properties of hawthorn (Crataegus L. spp.) taxa natural distributed in the western Anatolia part of Turkey. Int. J. Agric. Innov. and Res. 4: 567-572.
• Park YK, Hwang SI, Lee M, H and Jang YS (2010). Fruit characteristics and variation of phenolic compounds in the fruit of hawthorn (Crataegus pinnatifiada Bunge) selected from Korea and Chinese cultivars. Korean J. PlantRes. 23: 223-227.
• Payne JA and Krewer GW (1990). Mayhaw: A new fruit crop for the south. p. 317-321. In: J. Janickand J.E. Simon (eds.), Advances in newcrops. TimberPress, Portland, OR.
• SAS Institute (2005). SAS Online Doc, Version 9.1.3. SAS Inst.,Cary, NC, USA.
• Silva RH, Agabeylio VC, Takatsu AL, Kameda SR, Grassl C, Chehin AB, Medrano WA, Calzavara MB, Registro S, Andersen ML, Machado RB, Carvalho RC, Ribeiro A, Tufik S and Frussa-Filho, R (2004). Role of hippocampaloxidative stress in memory deficit sinduced by sleep deprivation in mice. Neuropharmacology 46: 895–903
• Stanley RG and Linskens, HF (1974). Pollen biology, biochemistry, management. Springer, Berlin/Heidelberg/ New York. P.67.