Tokat İlinde Traktör Ve Tarım Makinaları Kullanımından Kaynaklanan İş Kazalarının İş Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2015, , 77 - 90, 20.03.2015

Cengizhan Yıldırım Ebubekir Altuntaş

https://doi.org/10.13002/jafag814

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada, Tokat ilinde traktör ve tarım alet ve makinalarının iş ve trafik durumları esnasında gerçekleşmiş kazalar ve sonuçlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, kazalara ilişkin ayrıntıların belirlenebilmesi için bir anket formu hazırlanmış ve Tokat il sınırları içinde 2000-2014 yıllarında meydana gelmiş kazalarda kazaya uğramış veya kazaya bizzat tanık olmuş kişilerle yüz yüze görüşülmüştür. Toplam 285 adet tarla traktörü ve tarım makineleri trafik kazası anket formları doldurulmuştur. Ankette; insan, kullanılan traktör ve tarım makinaları, zaman, çevre ve çalışılan yüzey özelliklerine ilişkin sorular yer almıştır. Bu sonuçlara göre; kazazedelerin %82’sinin erkek, kazadan etkilenen nüfusun %2,61’inin hiç eğitim görmediği ve yine %2,20’sinin okur-yazar, %77,31’inin ilkokul mezunu, %11,04’ünün ortaokul mezunu, %6,43’sinin lise mezunu, %0,40’nın ise üniversite mezunu olduğu belirlemiştir. Kazazedelerin %28’inin öldüğü, kazaya karışan kazazedelerin %51’inin traktörü kullanırken, %9’unun tarım-alet ve makinesini kullanırken, %21’inin operatörün yanında iken kazaya uğradığı, kazaların %49’unun devrilme, takla atma, şarampole uçma şeklinde gerçekleştiği, kazaya karışan traktörlerin %74’ünde de standart bir kabin ya da emniyet çatısı bulunmadığı tespit edilmiştir. Kazaların nedenleri arasında ise ilk sırayı %60 ile operatörün dikkatsizliği, %32 ile operatör haricindeki kişilerin emniyet kurallarına uymaması, %12 ile tarım alet-makinasının/iş makinasının/traktörün bakımsızlığı ve %11 ile operatörün kullanılan traktör/tarım alet-makinası ile ilgili bilgi ve deneyim eksikliği olduğu gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tarım makinaları, traktör, iş kazası, iş güvenliği

Kaynakça

• Akbolat D, Evren N, Yılmaz Ş (2007). Isparta il sınırları içinde 1995-2003 yılları arasında meydana gelen traktör ve tarım iş makineleri kazalarının değerlendirilmesi. SDÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 2(1):7-14.
• Anonim (1999). Tekerlekli Tarım ve Orman Traktörleri Tip Onayı Yönetmeliği. Resmi Gazete. Sayı 23576
• Anonim (2014a). Agroworld tarım dergisi, uluslararası tarım, traktör, tarım makineleri, Tarım Arabaları ve Yedek Parça Dergisi/Mart-Nisan 2012 Sayı 08
• Anonim (2014b).Türkiye-genelinde-tüm-inşaatlar-isg-müfettişlerince-denetleniyor. http://www.isgforum.net/threads/ 13934/ (Erişim tarihi: 30.10.2014).
• Anonymous (2014). Farm Safety Action Plan (2013-2015). http://newfarmsafetyactionplan1/(Erişim tarihi: 28.10.2014).
• Altuntaş E, Aslan İ (2009). Sivas ilinin tarımsal mekanizasyon düzeyinin 1997-2007 yılları arasındaki değişiminin incelenmesi, GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 26:2, s.87-95
• Altunışık R, Coşkun R, Bayraktaroğlu S, Yıldırım E (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Sakarya Üniversitesi İşletme Fakültesi, 7. Baskı, Sakarya.
• Bülbül H (2006). Ankara’nın bazı ilçelerinde tarım alet ve makineleri ile çalışmada gerçekleşen iş kazalarının incelenmesi üzerine bir araştırma. Y. Lisans Tezi, AÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Makineleri ABD, Ankara
• Doğan H (1992). Çukurova bölgesinde tarımsal mekanizasyon iş güvenliği sorunları üzerine bir araştırma. ÇÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Makineleri ABD, Yüksek Lisans Tezi, Adana
• Gölbaşı M (2002). Tarım alet-makine ve traktörlerin kullanımından kaynaklanan iş kazaları nedenlerinin ve tahmini kaza maliyetleri indeksinin belirlenmesi. AÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Makineleri ABD, Doktora Tezi, Ankara.
• Kasap A, Altuntaş E, Özgüven MM, Bayram M (2012). Tokat ilinin tarımsal mekanizasyon düzeyi. Tokat Sempozyumu, 2. Cilt, Tokat
• Kogler R, Quendler E and Boxberger J (2014). Accident at work with fertilizer distributors in Austrian agriculture. Agric Eng Int: CIGR Journal, 16 (3), 157-165.
• McKnight RH (1984). U.S. Agricultural equipment fatalities, 1975-1981: Implications for injury control and health education. Doctoral dissertation, 301 pp., The John Hopkins University, Baltimore, Maryland, USA Mukherjee A and Ping C (2008). Agricultural machinery safety- A perpetual theme of human society, 2008, Global Agricultural Safety Forum, Rome, Italy, pp. 1-11. Olhan, E., 2011. Türkiye’de kırsal istihdamın yapısı, Ankara
• Öz E (2005). Ege Bölgesi’nde meydana gelen traktör kazalarının tarımsal iş güvenliği açısından değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 42 (2): 191-202
• Özkan A (1996). Konya ilinde tarımsal mekanizasyon alanındaki iş kazalarına ait risk faktörlerinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Makineleri ABD, Yüksek Lisans Tezi, Konya
• Öztürk İ (2008). Tokat il sınırları içerisinde tarım makineleri kazaları ve iş güvenliği üzerinde bir araştırma. GOÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Makineleri ABD, Y. Lisans Tezi, Tokat
• Park NJ, Kang CH, Oh IS, Lee YB, Jung DH. and Park WK (1990). Survey on the farm work accidents of farm machinery-2, analysis on the accidents of tractor. The Research Reports of the Rural Development Administration
• Farm Management, Agri.Eng.and Sericulture, 32 (1): 24-32, Seoul, Korea R.
• Peker A ve Özkan A (1994). 1973-1993 Yılları arasında Karaman yöresinde meydana gelen traktör ve tarım iş makineleri kazalarının değerlendirilmesi. Tarımsal Mekanizasyon 15. Ulusal Kongresi, 20-22 Eylül, S: 475-484, Antalya
• Perktaş MS (2007). Türkiye’de traktörlerin karıştığı trafik kazalarının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, GÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü Trafik Planlaması ve Uygulaması Anabilim Dalı, Ankara
• Quendler E, Kogler R, Mayrhofer H and Boxberger J . (2013). Comparative incident analysis of pressure cleaner injuries among emolyees on farms. In Proc. XXXV Ciosta Conference, 37-40. Billund, Den., 3-5 July.
• SAFER (2011). http://safer-omu.net, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bölümü, Samsun
• Young CW (1978). Reducing tractor fatalities: Two decades of progress. The Ohio State University, Bulletin 640, 8 p., USA
• Yücel S (2012). Erzurum ilinde traktör ve alet-makine kullanımı sırasında oluşan kazalar ve sonuçları üzerine bir araştırma, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Makineleri ABD, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.