Diyarbakır Ekolojik Koşullarında Bazı Burçak (Vicia ervilia L. Willd) Genotiplerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi

Yıl 2015, Cilt: 32 Sayı: 2, 107 - 115, 01.07.2015

Seyithan Seydoşoğlu Veysel Saruhan Kağan Kökten

https://doi.org/10.13002/jafag844

Cited By: 2

Öz

Araştırma, Diyarbakır ekolojik koşullarında bazı burçak genotiplerinin verim ve verime etkili bazı öğelerin incelenmesi amacıyla, 2012-2014 yıllarında GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü (D.Bakır) arazisinde yürütülmüştür. Araştırmada toplam 8 farklı burçak genotipi kullanılmış olup, tarla denemeleri tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Araştırmada; yeşil ot verimi, kuru ot verimi ve tohum verimi ile birlikte, % 50 çiçeklenme gün sayısı, bitki boyu, ana sap uzunluğu, ana sap sayısı, bitkide bakla sayısı, baklada tohum sayısı ve bin tane ağırlığı gibi bazı özellikler de incelenmiştir. Araştırmanın her iki yılında da; % 50 çiçeklenme gün sayısı, ana sap uzunluğu, ana sap sayısı, bitkide bakla sayısı, baklada tohum sayısı ve 1000 tane ağırlığı özellikleri hariç incelenen diğer tüm parametreler bakımından genotipler arasında istatistiki anlamda önemli farklılıklar belirlenmiştir. Araştırma sonucuna göre; genotiplerin, % 50 çiçeklenme gün sayısı 165.1-168.1 gün, bitki boyu 28.6-39.5 cm, ana sap uzunluğu 37.0-45.9 cm, ana sap sayısı 2.1-2.4 adet, bitkide bakla sayısı 12.0-26.7 adet, baklada tohum sayısı 2.6-3.0 adet, yeşil ot verimi 1613.5-2039.5 kg da-1, kuru ot verimi 422.6-509.3 kg da-1, tohum verimi 126.6-200.5 kg da-1 ve 1000 tane ağırlığı 42.9-53.3 g arasında değişim gösterdiği saptanmıştır. Bu sonuçlara göre, Diyarbakır ili iklim ve toprak koşullarında; ot üretimi amacıyla “IFVE 3351-SEL 2804” isimli burçak genotipinin, tohum üretimi amacıyla ise “IFVE 2920 SEL 2801” burçak genotipinin yetiştirilmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Burçak, Vicia ervilia L.Willd, tohum verimi, verim kriterleri

Researches on Determination Yield and Yield Components of Some Bitter Vetch (Vicia ervilia L. Willd) Genotypes in Ecological Conditions of Diyarbakır

Öz

The research was conducted to determine yield and yield components of some bitter vetch genotypes in order to examine some of the traits, during 2012-2014 seasons in GAP International Agricultural Research and Training Center (D.Bakır) was carried out on the experimental field. In the study, a total of 8 different genotypes were used bitter vetch, field trials randomized block design with 3 replications was established. In the study, herbage yield, hay yield and seed yield in addition to days to %50 flowering duration, plant height, main stem length, main stem number, pod number per plant, grain number per pod as affecting yield some properties were also investigated. In both years of the study, days to %50 flowering duration, main stem length, main stem number, pod number per plant, grain number per pod and 1000 seed weight characteristics examined, except among genotypes for all other parameters are determined significant differences in statistical terms. According to the average of two years result; days to %50 flowering duration, plant height, main stem length, main stem number, pod number per plant, grain number per pod, herbage yield, hay yield, seed yield, 1000 seed weight were changed between 165.1-168.1 days, 28.6-39.5 cm, 37.0-45.9 cm, 2.1-2.4 number, 12.0-26.7 number, 2.6-3.0 number, 1613.5-2039.2 kg da-1, 422.6-509.3 kg da-1, 126.6-200.5 kg da-1, 42.9-53.3 g, respectively. According to these results, under the climate and soil conditions of Diyarbakır; for the grass production bitter vetch genotypes " IFVE 3351-SEL 2804" was suggested and for the seed production bitter vetch genotypes " IFVE 2920 SEL 2801" were suggested

Anahtar Kelimeler

Bitter vetch, Vicia ervilia L.Willd, seed yield, yield components

Kaynakça

• Al V, Baysal İ (1996). Şanlıurfa’da yetiştirilen üç yerel burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) çeşidinde sıra arası mesafenin bazı tarımsal karakterlere etkisi üzerinde bir araştırma. Türkiye 3. Çayır-Mera ve Yembitkileri Kongresi, 17-19 Haziran, s:274-279. Erzurum
• Al V, Baysal İ, Bucak B (2001). Harran ovası koşullarında kışlık olarak yetiştirilen burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) hatlarında tohum verimi ve verim kriterlerinin belirlenmesi üzerinde araştırmalar. HR. Ü. Z.F. Dergisi, 5 (1-2):57-66.
• Altın M (1991). Yem bitkileri yetiştirme tekniği (Yem Bitkileri Tarımı). Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi, Yayın No:114, Ders Kitabı No:3, Tekirdağ
• Albayrak S, Töngel M.Ö (2003). Fiğ hatlarının Samsun koşullarına adaptasyonu. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim, s. 326-330, Diyarbakır
• Al V, Baysal İ, Bucak B (2006). Şanlıurfa koşullarında bazı burçak (Vicia ervilia (L.)Willd.) hatlarında bitkisel ve tarımsal özelliklerin saptanması üzerine araştırmalar. http://www.gap.gov.tr/Turkish/Tarım/Makale
• Andiç C, Deveci M, Akdeniz H, Andiç N, Terzioğlu Ö, Keskin B, Yılmaz İ, Arvas Ö (1996). Van kıraç koşullarına adapte olabilecek burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) hatlarının belirlenmesine ilişkin bir araştırma. Türkiye 3. Çayır-Mera ve Yem bitkileri Kongresi, 17-19 Haziran, s:710-717. Erzurum
• Ayan İ, Acar Z, Başaran U, Önal Aşçı Ö, Mut H (2006). Samsun ekolojik koşullarında bazı burçak hatlarının ot ve tohum verimlerinin belirlenmesi. On dokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(3):318-322.
• Anonim (2014). Meteoroloji Bölge Müdürlüğü kayıtları, Diyarbakır.
• Anonymous (1976). Seed Science and Technology. Vol:3, (I.S.T.A.).
• Basbag M, İ Gül (2005). Diyarbakır koşullarında bazı burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) hatlarında verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(1) :1-7.
• Bakoğlu A, Memiş A (2002). Farklı oranlarda ekilen adi fiğ (Vicia sativa L.) ve arpa (Hordeum vulgare L.) karışımlarında tohum verimi ve bazı özelliklerin belirlenmesi, Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 14(1): 29-35.
• Bakoğlu A, Kökten K (2009). Elazığ koşullarında burçakta (Vicia ervilia (L.) Willd.) farklı sıra aralığının verim ve verim unsurları üzerine etkisi, HR.Ü.Z.F.Dergisi, 2009, 13(1):7-12
• Çelebi H.B (1993). Erzurum yöresine uygun burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) hatlarının belirlenmesi üzerine bir arastırma., Atatürk Ünv. Fen Bilimleri Enst. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı,(Yüksek Lisans Tezi), Erzurum.
• Çomaklı B, Menteşe Ö, Koç A, Bakoğlu A (1999). Burçak (Vicia ervilla (L.) Willd.)’da verim ve verim unsurları üzerine sıra aralığı ve fosforun etkisi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi. Cilt III Çayır Mera Yem bitkileri Yemeklik Tane Baklagiller. 15-18 Kasım, 107-112. Adana.
• Çil A, Çil A.N, Yücel C, Ekiz H (2007). GAP koşullarında bazı burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) hatlarının ot ve tane verimlerinin saptanması. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-27 Haziran, s:119-122. Erzurum
• Davis P.H (1969). Flora of Turkey-3.Edinburgh University Press, Vol. 3, s:600
• Ekiz H (1988). Burçak (Vicia ervilia (L.) Willd) hatlarında bazı tarımsal özelliklerin karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 1098, Ankara.
• Ekiz H (1995). Seçilmiş burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) hatlarının kısa dayanıklılığı ile tohum verimi ve bazı bitkisel özellikleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:1405. Bilimsel Araştırma ve İncelemeler: 783, Ankara.
• Erdurmus C (2006). Antalya koşullarında bazı burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) hatlarında bitkisel ve tarımsal özelliklerin saptanması. Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Antalya.
• Genç N (2002). Kahramanmaraş koşullarında bazı burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) hatlarında farklı sıra arası mesafelerin tohum verimi ve diğer tarımsal özelliklere etkisi üzerine bir araştırma. Kahramanmaraş Sütçü imam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
• Gökkuş A, Bakoğlu A, Koç A (1996). Bazı adi fiğ (Vicia sativa L.) hat ve çeşitlerinin Erzurum sulu şartlarına adaptasyonu üzerine bir çalışma. Türkiye 3. Çayır-Mera ve Yem bitkileri Kongresi, 17-19 Haziran, s. 675-678. Erzurum
• Kendir H (1999). Farklı kökenli burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) hatlarının tohum verimleri ve bazı bitkisel özellikleri, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 5(2), 110-117.
• Osmanlı Şeyma (2014). Kayseri Ekolojik Şartlarında Bazı Burçak (vicia ervilia l. willd) Hatlarının Verim Ve Verim Unsurları İle Tanelerinin Kimyasal Kompozisyonunun Belirlenmesi, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Bölümü Anabilim Dalı, (Yüksek Lisans Tezi), Kayseri.
• Özköse A, Ekiz H (2005). Burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.)’ta ekim zamanının verim ve verim ögeleri üzerine etkisi, S. Ü. Ziraat Fak. Dergisi. 19 (37): 13-20.
• Sağlamtimur T, Tansı V, Baytekin H (1998). Yem bitkileri Yetiştirme. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı No:C-74, Adana, 238 sayfa.
• Serin Y, Tan M, Çelebi H.B (1997). Erzurum yöresine uygun burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) hatlarının belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 6(2), 13-22.
• Sönmez O (1992). Burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) bitkisinde azotlu ve fosforlu gübrelerin verim ve verim öğeleri üzerine etkisi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Tosun F (1974). Baklagil ve Buğdaygil Yem Bitkileri Kültürü. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 242, Ders Kitapları Serisi No: 8, Erzurum.
• Uzun Bahar (2008). Tokat ekolojik şartlarında bazı burçak (vicia ervilia (l). willd) hatlarının verim ve verim ögelerinin belirlenmesi, Gazi Osmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Bölümü Anabilim Dalı, (Yüksek Lisans Tezi), Tokat
• Yurtsever N (1984). Deneysel İstatistik Metotları. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Genel Yayın No: 121, Ankara.
• Yücel C (1999). Çukurova kıraç koşullarında bazı burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) hatlarında bitkisel ve tarımsal özelliklerin saptanması üzerinde araştırmalar. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım,, 124-129, Adana.