Fethiye İlçesi’nde Faaliyet Gösteren Gökkuşağı Alabalığı (Onchorhychus mykiss) Yetiştiricilik İşletmelerinin Teknik ve Ekonomik Yönden Değerlendirilmesi

Yıl 2016, Cilt: 33 Sayı: 2, 133 - 145, 26.09.2016

Dilek İşgören Emiroğlu Tolga Tolon Uğur Tahancı

https://doi.org/10.13002/jafag1017

Cited By: 1

Öz

Muğla ili, yıllık 13 900 ton alabalık üretimi ile Ege Bölgesi alabalık üretiminde %51’lik önemli bir paya sahip olup alabalık üretimi Ege bölgesi için önemli bir tarımsal gelir kaynağı olarak önem taşımaktadır. Alabalık üretim işletmelerinin bölgenin sosyo-ekonomik durumuna yaptığı katkı da göz önüne alındığında işletmelerin daha verimli hale getirilmesi için öncelikle mevcut durum analizinin yapılması ve problemlerinin belirlenmesi önem taşımaktadır. Bu amaçla, Muğla ilinde alabalık işletmelerinin %66’sının faaliyet gösterdiği Fethiye ilçesinde yer alan Gökkuşağı alabalığı (Onchorhychus mykiss) işletmelerinin teknik ve ekonomik durumları analiz edilmiştir. Fethiye ilçesi Ören köyü mevkiinde faaliyet gösteren 30 ton ve üzeri üretim kapasitesine sahip 12 adet işletme 2013 yılında ziyaret edilerek işletme sahibi ve teknik yetkililerle yüzyüze anket çalışması yapılmıştır. İncelenen işletmelerin %75’i dağ eteğinde kurulmuş olup işletme başına 26 756 m2 arazi düşmektedir. İşletmelerin %51’i 201 ton üzerinde üretim yapmaktadır. İşletme başına düşen toplam aktif sermayenin %53’ünü balık varlığı oluşturmaktadır. İşletmelerde birim üretim (100 m2) alanına düşen işletme masrafları 1 197 190.63 TL ve üretim masrafları ise 1 257 050.16 TL’dir. İşletme masrafları içerisinde en büyük payı %53 ile yem giderleri oluşturmaktadır. İşletme sorunlarının başında yüksek yem maliyeti ve üretilen ürünlerin düşük pazar fiyatları gelmektedir. Bunun yanında kayıt tutma ve finansal planlamada eksiklik işletmelerde düşük rantabilite oranlarına neden olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik analiz, Fethiye, Gökkuşağı Alabalığı, verimlilik

Kaynakça

• Adıgüzel F ve Akay M (2005). Tokat ilinde gökkuşağı alabalık işletmelerinin ekonomik analizi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2:31-40.
• Aras A (1988). Tarım Muhasebesi (Ders Kitabı). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 486s., Bornova,İzmir.
• Aydın A (2000). Erzurum ili sınırları içerisinde projelendirilmiş olarak faaliyet gösteren alabalık işletmelerinin (21 adet) yapısal ve ekonomik analizi. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Su Ürünleri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
• BSGM (2014). İçsu balıkları işletmeleri. Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Çetin B ve Bilgüven M (1991). Güney Marmara bölgesinde alabalık üretimi yapan işletmelerin yapısal ve ekonomik analizi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Yüksekokulu, Su Ürünleri Sempozyumu, Eylül 1991, s.12-14, İzmir.
• Demir O (1997). Tortum-Uzundere Yöresinde Bulunan Alabalık İşletmelerinin Maliyet Analizi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
• Elbek A (1981). Ege Bölgesinde Tatlısu Ürünleri Üreten İşletmelerin Yapısal ve Ekonomik Analizi. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Ziraat Ekonomisi ve İşletmeciliği Bölümü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
• Erkuş A B, Kıral M, Açıl T ve Demirci R (1995). Tarım Ekonomisi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, Ankara.
• Esengün K (1990). Tokat İlinde Meyve Yetiştiriciliği Yapan İşletmelerin Ekonomik Durumu ve İşletme Sonuçlarını Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
• FAO (2015). FIGIS-Time-series query on Aquaculture. http://www.fao.org/figis/servlet/SQServlet?
• file=/work/FIGIS/prod/webapps/figis/temp/hqp_867079343649441433.xml&outtype=html (Accessed to web: 03.03.2015).
• Karataş M, Sayılı M ve Koç B (2008). Sivas ili gökkuşağı alabalığı işletmelerinin yapısal ve ekonomik analizi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi (BİBAD), 2:55-61.
• Kıral T (1993). Ankara ilinde T. Şeker Fabrikaları AŞ besi bölge şefliği tarafından desteklenen sığır besiciliği işletmelerinin ekonomik analizi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara.
• Korkmaz A (2000). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eskişehir Çifteler Su Ürünleri İşletmesindeki Alabalık Yetiştiriciliğinin Ekonomik Analizi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Rad F ve Köksal G (2001). Türkiye’deki Gökkuşağı Alabalığı (Oncorhynchus mykiss) İşletmelerinin Yapısal ve Biyo-Teknik Analizi. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 25: 567-575.
• Sayılı M, Karataş M, Yücer A ve Akça H (1999). Tokat ilinde alabalık yetiştiriciliği yapan işletmelerin yapısal ve ekonomik analizi. Ekin Dergisi, 7: 66-72.
• Soylu M (1989). Marmara Bölgesi’nde tatlı su ürünleri üreten işletmelerin yapısal analizi. İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 3, 1-2: 79-96.
• Soylu M (1995). Trakya bölgesi alabalık işletmelerinin ekonomik analizi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 12, 3-4: 203-217.
• TUİK (2014). Su Ürünleri İstatistikleri. http://tuikapp.tuik.gov.tr/medas/?kn=97&locale=tr (Erişim tarihi: 06.08.2015).
• Yavuz O, Kocaman M ve Ayık Ö (1995). Erzurum'da alabalık yetiştiriciliği yapan işletmelerin yapısal ve ekonomik analizi. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 26,1:64-75.