İlkadım (Samsun) İlçesi Yerel Armutları

Yıl 2018, Cilt: 35 Sayı: Ek Sayı, 63 - 68, 01.10.2018

Yadigar Akın Saim Zeki Bostan

https://doi.org/10.13002/jafag4514

Cited By: 5

Öz

Bu araştırma 2017 yılında İlkadım ilçesi (Samsun) ve çevresinde yetiştirilen yerel armut çeşitleri üzerinde yürütülmüştür. Yörede,Sarıca ve Orak ile Çörtük adında birbirinden farklı özelliklere sahip oldukları belirlenen 3 adet olmak üzere toplam 5 adet yerel armut çeşidi belirlenmiştir. İncelenen çeşitlerde meyve ağırlığı 7.6 g (Çörtük-2) - 33.0 g (Orak); meyve eni 31.55 mm (Çörtük-2) - 37.56 mm (Orak); meyve boyu 36.98 mm (Çörtük-2) - 54.64 mm (Çörtük-3); meyve çapı 31.36 mm (Çörtük-2) – 39.04 mm (Orak); meyve eti sertliği 2.06 kg (Orak) - 7.77 kg (Sarıca ); suda çözünür kuru madde miktarı % 9.9 (Orak) - % 14.7 (Çörtük-3); meyve suyunda pH değeri 4.77 (Sarıca) - 5.39 (Orak) ve asitlik % 2.10 (Orak) - % 5.19 (Çörtük-2) arasında değişmiştir.

Anahtar Kelimeler

Armut, yerel çeşit, pomoloji, Türkiye

Kaynakça

• Anonim, 2017a. FAOSTAT. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC ( 22/10/2017 )
• Anonim, 2017b. TÜİK. https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul ( 22/10/2017 )
• Anonim, 2017c. www.on5yirmi5.com ( 22/10/2017 )
• Anonim, 2017d. tr.climate-data.org (22/10/2017 )
• Aşkın, M.A., Oğuz, H., 1995. Erciş’te Yetiştirilen Ümit varMellaki Armut Tiplerinde Bazı Meyve ve Ağaç Özelliklerinin Tespiti Üzerinde Araştırmalar. II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt I (Meyve):84-88.
• Az, Ö., 2015. Eğirdir (Isparta) Ekolojisinde Yetiştirilen Geççi Yerli Armut (PyruscommunisL.) Tiplerinin Pomolojik, Morfolojik ve Fenolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. SDÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
• Bağbozan, R., 2015. Eğirdir Ekolojisinde Yetiştirilen Erkenci Yerli Armut Tiplerinin (PynısCoımmınisL.) Fenolojik, Pomolojikve Morfolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. SDÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
• Balta, M.F., Kaya, T., Kırkaya, H., Karakaya, O., 2015. Kumru (Ordu) Yöresinde Yetiştirilen Mahalli Elma GenotiplerininFenolojik, Morfolojik ve Pomolojik Özellikleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 32 (1): 47-56.
• Bostan, S.Z., Şen, S.M., 1991. Van ve Çevresinde Yetiştirilen Mahalli Armut Çeşitlerinin Morfolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerinde Araştırmalar, Y.Y.Ü. Z.F. Dergisi, 1/3 (153-169).
• Bostan, S.Z., 2009. Pomological Traits of Local Apple and Pear Cultivars and Types Grown in Trabzon Province (Eastern Black SeaRegion of Turkey). Proc. 1st Balkan Symp. on Fruit Growing. ActaHort. 825:293-298.
• Bostan, S.Z., Acar, Ş., 2012. Ünye’de (Ordu) Yetiştirilen Mahalli Armut Çeşitlerinin Pomolojik Özellikleri. Akademik Ziraat Dergisi, 1 (2):97-106.
• Bostan, S.Z., Çelikel Çubukçu, G., 2016. Çaykara İlçesinde Yetiştirilen Güzlük ve Kışlık Mahalli Armut Çeşitlerinin Pomolojik Özellikleri. BAHÇE (Özel Sayı Cilt:1) Cilt: 45, Sayfa: 59-68.
• Çiftçi, D.T., Sağır, N., Bağcı, M.D., Aygün, A., 2011. Doğu Karadeniz Bölgesinde Yetiştirilen Yerel Armut (Pyrusspp.) Çeşitlerinin Bazı Özelliklerinin Belirlenmesi. Türkiye VI. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi 4-8 Ekim, Şanlıurfa, s:72.
• Demirsoy, L., Öztürk, A., Serdar, Ü., Duman, E., 2007. Saklı Cennet Camili ’de Yetiştirilen Yerel Armut Çeşitleri. Türkiye V. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt 1: 396-400. 04-07 Eylül 2007, Erzurum.
• Edizer, Y., Güneş, M., 1997. Tokat Yöresinde Yetiştirilen Yerel Elma ve Armut Çeşitlerinin Bazı Pomolojik Özellikleri Üzerinde Bir Araştırma. Yumuşak Çekirdekli Meyveler Sempozyumu (Yalova): 53-60.
• Güleryüz, M., 1972. Erzincan’da Yetiştirilen Bazı Önemli Elma ve Armut Çeşitlerinin Pomolojileri ile Döllenme Biyolojileri Üzerinde Araştırmalar. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Erzurum.
• Güleryüz, M., Ercişli, S., 1997. Kağızman İlçesinde Yetiştirilen Mahalli Armut Çeşitleri Üzerinde Pomolojik Bir Araştırma. Yumuşak Çekirdekli Meyveler Sempozyumu (Yalova) 37-44.
• Karadeniz, T., Şen, S.M., 1990. Tirebolu ve Çevresinde Yetiştirilen Mahalli Armut Çeşitlerinin Pomolojik ve Morfolojik Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. YYÜ Ziraat Fak. Dergisi, (1):1,152-165
• Karadeniz, T., Kalkışım, Ö., 1996. Görele Ve Çevresinde Yetiştirilen Mahalli Yazlık Armut Çeşitleri Üzerinde Pomolojik Çalışmalar. Yüzüncü Yıl Üniv. Zir. Fak. Der. 6(1): 81-86.
• Karadeniz, T., Çorumlu, M.S., 2012. İskilip Armutları. Akademik Ziraat Dergisi 1(2):61-66.
• Karlıdağ, H., Eşitken, A., 2006. Yukarı Çoruh Vadisinde Yetiştirilen Elma ve Armut Çeşitlerinin Bazı Pomolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Yüz. Yıl. Üniv. Zir. Fak. Tar. Bil. Der. (J. AGRIC. SCI.) 16(2): 93-96.
• Kılıç, D., Bostan, S.Z., 2016. Gürgentepe (Ordu, Türkiye) İlçesinde Yetiştirilen Yerel Armut Çeşitlerinin Meyve ve Ağaç Özellikleri. Electronic Journal of Vocational Colleges-December/Aralık: 21-32.
• Orman, E., 2005. Bahçesaray Yöresi Mahalli armutlarının Pomolojik ve Morfolojik İncelenmesi. Y.Y.Ü. Fen Bil. Enst. Yüksek Lisans Tezi, Van, 83s
• Öz, M.H., 2012. Doğu Anadolu Bölgesi Armut Genotiplerinin Morfolojik Karekterizasyonu. Atatürk Üni. Fen Bil. Enst. Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yük. Lis. Tezi, Erzurum.
• Özbek, S., 1947. Türkiye’de armut Yetiştiriciliği ve Önemli Armut Çeşitlerimiz. Yüksek Ziraat Enstitüsü Basımevi, Ankara.
• Özbek, S., 1978. Özel Meyvecilik. Ç.Ü. Z. F. Yayınları, No:128, Adana. 486s
• Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E., İsfendiyaroğlu, M., 2004. Armut. Ilıman İklim Meyve Türleri. Yumuşak Çekirdekli Meyveler. Cilt-II. Ege Üni. Ziraat Fak. Yay. No:556, 200s.
• Özkaplan, M. 2010. Ordu ve Çevresinde Yetişen Mahalli Armut Çeşitlerinin (Pyrus Communis L.) Fenolojik ve Pomolojik özellikleri. Yük. Lis. Tezi, Ordu Üni. Fen Bil. Enst.,Ordu,77s.
• Özrenk, K., Gündoğdu, M., Kan, T., 2010. Van Gölü Havzası Yerel Armutları. Yüz. Yıl. Üniv. Tar. Bil. Der. (YYÜ. J. AGR. SCI.) 20 (1): 46-51.
• Öztürk, A., 2010. Sinop İlinde Armut Genotiplerinin Morfolojik, Pomolojik ve Moleküler Karekterizasyonu. Doktora Tezi, O.M.Ü. Fen Bil. Enst. Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Samsun.
• Özyiğit, S., 1990. Eğirdir Yöresinde Yetiştirilen Önemli Elma ve Armut Çeşitlerinin Pomolojik Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar. Trakya Üni. Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ.
• Son, L., 2004. Mut Yöresinde Yetiştiriciliği Yapılan Armut Çeşitlerinin Bazı Fenolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerine Araştırmalar. Ç.Ü. Zir. Fak. Der. 19(2): 121-124.
• Şen, S.M.,Cangi, R., Bostan, S.Z., Balta, F., Karadeniz, T., 1992. Van ve Çevresinde Yetiştirilen Seçilmiş Bazı Mellaki ve Ankara Armut Çeşitlerinin Fenolojik, Morfolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. Yüzüncü Yıl Üniv. Zir. Fak. Der. 2/2: 29-40.
• Ulaşoğlu, O., 2000. Tokat’ta Yetiştirilen Bazı Yerli Armut Çeşitlerinin Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Gaziosmanpaşa Üni. Fen Bil. Enst. Bahçe Bit. Anabilim Dalı Yük. Lisans Tezi. Tokat. 43s
• Uzunismail, T., 2010. Akoluk ve Özdil Beldelerinde (Trabzon) Yetiştirilen Mahalli Armut Çeşit ve Tiplerinin Pomolojik, Fenolojik ve Morfolojik Özellikleri. Yük. Lis. Tezi, Ordu Üni. Fen Bil. Enst.,Ordu, 65 s.
• Ünal, A., Saygılı, H., Hepaksoy, S., Can, Z., Türküsay, H., 1997. Ege Bölgesinde Armut Yetiştiriciliği ve Seçilen Bazı armut Çeşitlerinin Pomolojik Özellikleri. Yumuşak Çekirdekli Meyveler Sempozyumu, Yalova:29-35.
• Yarılgaç, T., 2007. Edremit ve Gevaş (Van) Yöresi Armutlarının Seleksiyon Yolu ile Islahı. Türkiye V. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt 1: 551-555. 04-07 Eylül 2007, Erzurum.
• Yarılgaç, T., Yıldız, K., 2001. Adilcevaz İlçesinde Yetiştirilen Mahalli Armut Çeşitlerinin Bazı Pomolojik Özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniv. Zir. Fak. Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric.Sci.) 11(2):9-12.
• Yiğit Büyük, F., 2016. Konya İl Merkezinde Yetiştirilen Mahalli Armut Çeşitlerinin Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin Tespiti. SÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.