Entomopatojen Beauveria bassiana Balls. (Vull.) İzolatlarının Kırmızı Gal Yaprak biti (Dysaphis devecta Walk.) (Hemiptera: Aphididae) Üzerine Etkisi

Yıl 2018, Cilt: 35 Sayı: Ek Sayı, 97 - 101, 01.10.2018

Dürdane Yanar Yusuf Yanar Mahmut Çankaya

https://doi.org/10.13002/jafag4485

Öz

Elma ürününde önemli kayıplara neden olan pek çok zararlı vardır. Yaprakbitleri elmanın önemli zararlıları arasındadır. Kırmızı gal yaprakbiti, Dysaphis devecta Walk. (Hemiptera: Aphididae), elmada önemli bir zararlı yaprakbiti türüdür. Mücadelesinde yoğun olarak insektisit kullanılmakta ve insektisitlere karşı kısa sürede dayanıklılık kazanmaktadırlar. İnsektisitlere alternatif mücadele yöntemerinden biride entomopatojen funguslardır. Bu çalışmada Tokat ilinden topraktan izole edilen entomopatojen fungus Beauveria bassiana Balls. (Vull.) izolatlarının kırmızı gal yaprakbiti üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmada 12 B. bassiana izolatının 1x108 spor/ml dozu püskürtme yöntemi ile uygulanmış ve 25±2 °C sıcaklık % 65±5 ortalama nem ve 16:8 Işık:Karanlık şartlarında üç gün süreyle inkübasyona bırakılmıştır. Birinci günde %81 ölüm oranı ile GOPT-297 nolu izolat öne çıkmıştır. Bunu %41’lik ölüm oarnı ile GOPT-64 nolu izolat takip etmiştir. İnkübasyon süresi arttıkça ölüm oranları da artmıştır. İki günlük inkübasyon süresi sonunda GOPT-297 nolu izolat %100 ölüme neden olurken bunu %79 ve %75 ile GOPT-114 ve GOPT-282 nolu izolatlar takip etmiştir. Üç günlük inkübasyon süresi sonunda kontrol uygulamasında %11,6 oranında ölüm gerçekleşirken GOPT-332 nolu izolat hariç bütün izolatların neden olduğu ölüm oranı kontrolden istatistiki olarak önemli düzeyde yüksek bulunmuştur. Üç günlük inkübasyon süresi sonunda GOPT-297 nolu izolat %100 ölüm gerçekleştirirken, bunu %92 ile GOPT-282 ve %89.5 ile GOPT-284 nolu izolatlar takip etmiştir. İzolatların neden olduğu mikosis oranları da %6.2 ile 46,.8 arasında değişmiştir. Sonuç olarak entomopatojen funguslar Dysaphis devecta mücadelesinde kullanılma potansiyeline sahip olduğu ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dysaphis devecta, afit, entomopatojen fungus, Beauveria bassiana

Kaynakça

• Abbott WS (1925). A method of computing the effectiveness of an insecticide. Journal Economic Entomology, 18: 265-267.
• Arıcı Ş E, Gülmez İ, Demirekin H, Zahmekıran H, Karaca İ (2012). Entomopatojen Fusarium subglutinans’ın bakla yaprakbiti, Aphis fabae Scopoli (Hemiptera: Aphididae) üzerine etkisi, Türkiye biyolojik mücadele dergisi 3(1) s:89-96. ISSN 2146-0035
• Barta M (2009). Entomophthoralean fungi associated with aphids in woody plants in the Arboretum Mlynany SAS, Folia Oecologica-vol. 36, no 1. ISSN 1336-5266
• Bayram S (2009) Ankara’da elma kırmızı gal yaprakbiti, Dysaphis devecta Walk. (Homoptera, Aphididae)’da avcı Coccinellidae (Coleoptera) türleri. Tarım Bilimleri Dergisi, 15 (1), s: 53-57.
• Güleç G (2011). Antalya şehri park alanlarında Aphidoidea (Hemiptera) türlerinin saptanması ve doğal düşmanlarının belirlenmesi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilimdalı, 325 s, Ankara.
• Güven Ö, Baydar R, Temel C, Karaca İ (2014). Bazı entomopatojen fungusların Aphis fabae(Scopoli) (Hemiptera: Aphididea) üzerine etkileri, Türkiye biyolojik mücadele dergisi 5 (2), S:149-158. ISSN 2146-0035
• Gontijo L M (2011). Integrated biological control of woolly apple aphid in Washington State. Washington State University, Department of Entomology, Ph.d dissertation thesis, 148 pp.
• Halimona j, Jankevica L (2011). The Influence of Entomophtorales Isolates on Aphids Aphis fabae and Metopeurum fuscoviride, Latvijas entomologs 2011, 50 s:55-60.
• Kılınçer N, Yiğit A, Kazak C, Er MK, Kurtuluş A, Uygun N (2010). Teoriden pratiğe zararlılarla biyolojik mücadele, Türkiye biyolojik mücadele dergisi 1(1): S:15-60. ISSN 2146-0035.
• Laznik Ž, Cunja V, Kac M, Trdan S (2011). Efficacy of three natural substances against apple aphid (Aphis pomi De Geer, Aphididae, Homoptera) under laboratory conditions, Acta agriculture Slovenica, 19-23 pp. DOI: 10.2478/v10014-011-0003-y
• Özçelik N, Bal G, Demirci F, Muştu M (2013). Isaria farinosa ve Purpureocillium lilacinum’un yeşil şeftali yaprakbiti, Myzus persicae (Sulzer) (Hemiptera: Aphididae) üzerine etkileri, Türkiye biyolojik mücadele dergisi, 4 (1), S:23-29.
• Soy B, Yanar D, Yalcın M, Yanar Y (2015). The effects of Beauvaria bassiana strains against Aphis fabae Scop (Hemiptera: Aphididae). 5th Entomopathogens and Microbial Control Congress, 9-11 September 2015, Ankara University, s.31, Ankara.
• SPSS Inc. 2008. SPSS Statistics for Windows, Version 17.0. Chicago, Illinois, USA.
• Toros S, Yaşar B, Özgökçe MS, Kasap İ (1996). Van İlinde Aphidoidea (Homoptera) üstfamilyasına bağlı türlerin saptanması üzerinde çalışmalar. Türkiye III. Entomoloji Kongresi Bildirileri, s:549-556. 24-28 Eylül 1996, Ankara.