Food Regulation in EU-Turkey and Food Industry Farms Stucture in Tokat

Yıl 2008, Cilt: 2008 Sayı: 2, 37 - 49, 01.06.2008

Hüseyin Yalçın Kemal Esengün

Öz

In this study; conformity of food industry operations located in Tokat city and it is districts were investigated in terms of European community food protucts technical regulations. Eighty two food industry operations out of six sectors were selected using basic random sampling method. The complete counting was applied to the less numbered industry operations. The questionnaire method was used to gather the data from food industry operations. The values obtained from industrial operations were presented as the mean of operations for each individual operation. Food products regulations applied in Turkey and EU was particularly examined and clearly manifested in theory. In the next step, the data on input procurement, production attainments, marketing managements, the existence of research-development unit, the status of credit utilization, social activities, food security and export capacity of food industry operation in Tokat were collected and interpreted. The study revealed that the most important problems encountered in food industry operations of Tokat are; inadequate food hygiene, difficulties in supplying raw material at desired quality and standarts, low quality of end products due to the problems encountered in raw material supply and inadequate legal conformity to the EU food regulations.

Anahtar Kelimeler

Keywords: European Union, Turkey, Food Industry, Food Regulation

AB-Türkiye’de Gıda Mevzuatı ve Tokat İli Gıda Sanayi İşletmelerinin Yapısal Analizi

Öz

Bu çalışmada; Tokat ili ve ilçelerinde faaliyet gösteren gıda sanayi işletmelerinin Avrupa Birliği gıda ürünleri teknik mevzuatına uyumu araştırılmıştır. Araştırmanın amacına uygun olarak belirlenen altı sektörde 82 adet gıda sanayi işletmesi basit tesadüfî örnekleme yöntemi ile seçilirken, sayıca az olan işletmelerde tam sayım uygulanmıştır. Gıda sanayi işletmelerinden verilerin toplanması aşamasında anket yöntemi kullanılmış olup işletmelerden analiz sonucu belirlenen değerler, sektörler itibariyle işletmeler ortalaması şeklinde ortaya konulmuştur. Çalışmada özellikle AB ve Türkiye’de uygulanan gıda ürünleri mevzuatı incelenmiş ve teorik olarak ortaya konulmuştur. Daha sonra Tokat ilinde gıda sanayi işletmelerinin girdi temini, üretim bilgileri, pazarlama şekilleri, AR-GE biriminin varlığı, kredi kullanma durumları, sosyal faaliyeti, gıda güvenliği ile bilgiler ve işletmelerin dış ticareti (ihracatı) ile ilgili bilgiler toplanmış ve yorumlanmıştır. Çalışma sonucunda, Tokat ili gıda sanayi işletmelerinde yaşanan en önemli sorunların; gıda hijyen koşullarının sağlanamaması, istenilen kalite ve standartlarda hammadde temin edilememesi ve buna bağlı olarak son ürün kalitesinin düşük olması, yasal açıdan AB gıda mevzuatına uyumun tamamen gerçekleştirilememiş olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Avrupa Birliği, Türkiye, Gıda Sanayi, Gıda Mevzuatı

Kaynakça

• Anonim, 2006/a. http://tuikapp.tuik.gov.tr/DIESS/SiniflamaSatirListe Action.do?surumId=127&kod=311&ustKod=311&s eviye (06.06.2006). ISIC, Anonim, 2006/b. ISO, http://www.aycertkalite.com/iso9001.htm- (17.06.2006). Anonim, 2006/c. ISO 14001, http://www.aycertkalite.com/iso14001_faydalari.ht m-(17.06.2006). Anonim, 2006/d. http://www.gdf.org.tr/dosyarapor/gdokonferans.pdf- (10.10.2006). EFSA,
• Anonim, 2006/e. Tarım İl Müdürlüğü Kontrol Şube Müdürlüğü Kayıtları, Tokat. 2008/a. Anonim, Yeşil Doküman, http://www.kobifinans.com.tr/tr/sektör/010605/ 14120-(21.01.2008). Anonim, 2008/b. Beyaz Doküman, http://www.kobifinans.com.tr/tr/sektör/010605/ 14151-(21.01.2008). Anonim, 2008/c. 560 Sayılı KHK, http://www.kkgm.gov.tr/kanun/560.html- (23.01.2008).
• Anonim, 2008/d. AB ve Türkiye Gıda Mevzuatının Karşılaştırılması http://www.akdeniz.edu.tr/iibf/dergi/sayı04- (23.01.2008). Sorunları,
• Dalga, Z., 2003. Türkiye ve AB Arasında Tarım ve Gıda Ürünleri Dış Ticaretinde Uygulanan Teknik Mevzuat ve Türkiye’nin AB Teknik Mevzuatına Uyumu Üzerine Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi), Ege üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Emiroğlu, M., 1998. Türk Gıda Sanayi ve Gıda Standartları, TSE, Standart Dergisi, No: 51, Ankara.
• Esin, A., Aydın, C., Bakır, M.A., Gürbüzsel, E., 2001. Temel Örnekleme Yöntemleri, Literatür Yayıncılık, İstanbul.
• Giray, H., Soysal, A., 2007. Türkiye’de Gıda Güvenliği Mevzuatı, Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2007:6(6), İzmir.
• Gündüz, M., 2002. Tarımda Güvenli, Kaliteli, Çevreye Duyarlı, Sosyal Sorumluluk Taşıyan Küresel Adil Ticarete Doğru, İGEME’den Bakış Tarım ve Gıda Özel Sayısı, 20:57-63, Ankara.
• İGEME, 2003. HACCP Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları, 30s, İzmir.
• Karkacıer, O., 2001. Tokat İli Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Yapısal Analizi Bir Input-Output Analizi, Fakültesi Yayınları, No: 57, Araştırma Serisi: 18, Tokat. Üniversitesi, Ziraat
• Karluk, R., 1999. Türkiye Ekonomisi (Tarihsel Gelişim, Yapısal ve Sosyal Değişim), 6. Baskı, Beta Yayın Dağıtım, İstanbul.
• Kılıç, C., 2006. Türkiye’nin Avrupa Birliğine Uyum Sürecinde Dış Ticaret Politikası. (Yüksek Lisans Tezi), Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.