İNME SONRASI TABURCULUK VE HASTA EĞİTİMİ
Yıl 2024,
, 159 - 170, 30.08.2024
Büşra Katmerci Ağbulut
,
Nurdan Yıldırım
Öz
Beyin damar hastalıkları ve inme dünya genelinde mortalite oranı üçüncü sırada yer almaktadır. Yaklaşık olarak yılda 17 milyon birey inmeden mağdur olmakta 6 milyon birey ölmektedir. Bununla birlikte inmeden mağdur olan bireyler yaşamlarında fiziksel, psikolojik sosyal olarak birtakım değişimler deneyimlemektedir. Bu noktada inmeli hastaların rehabilitasyonu ve hastaların bakımı önemli olup, hemşireler evde bakım döneminde ev koşullarında hasta yakınlarına rehberlerin doğru kullanımını aktarmalı, bakım planlarını aktarmalıdır. Bu derleme ile güncel literatür ışığında inme sonrası taburculuk ve hasta eğitiminin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Kaynakça
- 1. Demir GT, Ethemoğlu O, Ağırcan D, Demir HA. Awareness Of Ischemic Stroke Among Physicians İn Primary Care And Emergency Departments. Medical Science And Discovery. 2023;10(4) ISSN: 2148-6832. http://Dx.Doi.Org/10.36472/Msd.V10i4.923
- 2. Akkoca A. Hastane Öncesı̇ Serebrovasküler Hastalıklara Yaklaşım Organı̇zasyonu. Journal Of Pre-Hospital. 2022, 7(2); 261-273
- 3. Topçuoğlu MA, Tülek Z, Boyraz S, Özdemir AÖ, Özakgül A, Güler A, Nazlıel B, Togay Işıkay C, Yaka E, Arsava EM, Çağlar G, Şirin H, Midi İ, Atmaca MM, Alankaya N, Ongun N, Yıldırım N, Aykaç Ö, Küçükgüçlü Ö, Usta Yeşilbalkan Ö, Baydemir R, Öztürk Ş, Acar T, Mollaoğlu M, Karadakovan A, Durna Z. İnme Hemşireliği: Standartlar Ve Pratik Uygulamalar Kılavuzu Türk Beyin Damar Hastalıkları Derneği Ve Nöroloji Hemşireliği Derneği Ortak Strateji Projesi. Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi 2020; 26(1): proof. doi: 10.5505/tbdhd.2020.00000
- 4. Topçuoğlu MA, Özdemir AÖ. Türkı̇ye'de Akut İnme Yönetı̇mı̇: Mevcut Durum ve Gelecek Projeksı̇yonu. Turkish Journal Of Cerebrovascular Diseases. 2022; 28(1):1-13. Doi: 10.5505/Tbdhd.2022.92668
- 5. Bilgili N, Gözüm S. İnmeli Hastaların Evde Bakımı: Bakım Verenler İçin. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2014; 7 (2):128-150
- 6. Bártlová S, Šedová L, Havierniková L, Hudáčková A, Dolák F, Sadílek P. Quality of Life of Post-stroke Patients. Zdr Varst. 2022;61(2):101-108. DOI: 10.2478/sjph-2022-0014
- 7. Rymer MM, Summers D. Ischemic stroke: prevention of complications and secondary prevention. Mo Med. 2010;107(6):396-400.
- 8. Yalçın S, Arpa Y, Cengiz A, Doğan S. Hemşirelerin Hastaların Taburculuk Gereksinimlerine Yönelik Görüşleri İle Hastaların Eğitim Gereksinimlerine Yönelik Görüşlerinin Karşılaştırılması. Hemşirelikte Eğitim Ve Araştırma Dergisi. 2015;12 (3): 204-209.
- 9. Erol Ö. İnme Sonrası Verı̇len Taburculuk Eğı̇tı̇mı̇ ve Telefonla Danışmanlık Hı̇zmetı̇nı̇n Hastaların Fonksı̇yonel Durumlarına Ve Hasta Yakınlarının Bakım Yüküne Etkı̇sı̇. Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 2019, Edirne.
- 10. Karaman SN, Tuncer T. Akut Dönemde İnme Rehabilitasyonu. Türkiye Klinikleri. 2016;9(1).
- 11. Büyükyılmaz F, Şendir M. Ameliyat Sonrası Bakımda Göz Ardı Edilen Bir Sorun: Derin Ven Trombozu (Dvt) Riskinin Tanılanması Ve Hemşirelik Bakımı. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014; 23 (1): 48-54.
- 12. Khan MT, Ikram A, Saeed O, Afridi T, Sila CA, Smith MS, Irshad K, Shuaib A. Deep Vein Thrombosis in Acute Stroke - A Systemic Review of the Literature. Cureus. 2017; 9(12):e1982. doi: 10.7759/cureus.1982
- 13. Gürsoy A, Çilingir D. Cerrahi Hastaları İçin Sessiz Tehlike: Derin Ven Trombozu Risk Azaltıcı Hemşirelik Bakımı. ACU Sağlık Bil Derg. 2018; 9(3):213-219.
- 14. Shaaban A, Abo Seada A.I, Fathallah Mostafa M. Effect Of Nursıng Care Protocol On Deep Veın Thrombosıs Occurrence Among Crıtıcally Neurologıcal Patıents. Port Said Scientific Journal of Nursing. 2021; 8(1): 206-225. doi: 10.21608/pssjn.2021.64444.1088
- 15. Grossmann I, Rodriguez K, Soni M, Joshi PK, Patel SC, Shreya D, Zamora DI, Patel GS, Sange I. Stroke and Pneumonia: Mechanisms, Risk Factors, Management, and Prevention. Cureus. 2021;13(11):e19912. doi: 10.7759/cureus.19912
- 16. Nakajoh K, Nakagawa T, Sekizawa K, Matsui T, Arai H, Sasaki H. J. Relation between incidence of pneumonia and protective reflexes in post-stroke patients with oral or tube feeding. Intern Med. 2000;247:39–42. DOI: 10.1046/j.1365-2796.2000.00565.x
- 17. Balami JS, Chen RL, Grunwald IQ, Buchan AM. Neurological complications of acute ischaemic stroke. Lancet Neurol. 2011;10(4):357-71. DOI: 10.1016/S1474-4422(10)70313-6
- 18. Kumar S, Selim MH, Caplan LR. Medical complications after stroke. Lancet Neurol. 2010;9(1):105-18. DOI: 10.1016/S1474-4422(09)70266-2
- 19. Sorensen RT, Rasmussen RS, Overgaard K, Lerche A, Johansen AM, Lindhardt T. Dysphagia screening and intensified oral hygiene reduce pneumonia after stroke. J Neurosci Nurs 2013; 45(3): 139-46. DOI: 10.1097/JNN.0b013e31828a412c
- 20. Wagner C, Marchina S, Deveau JA, Frayne C, Sulmonte K, Kumar S. Risk of Stroke-Associated Pneumonia and Oral Hygiene. Cerebrovasc Dis 2016; 41(1-2): 35-9. DOI: 10.1159/000440733
- 21. Zheng D, Li S, Ding Y, Chen H, Wang D, Wang H, Xie Y, Li C, Luo J. Effects of nurse-led hierarchical management care on acute stroke patients: A pilot study to promote stroke-associated pneumonia management. Front Neurol. 2023;14:1121836. doi: 10.3389/fneur.2023.1121836
- 22. Pilato F, Calandrelli R, Profice P, Della Marca G, Broccolini A, Bello G, Bocci MG, Distefano M, Colosimo C, Rossini PM. Pulmonary embolism in a stroke patient after systemic thrombolysis: clinical decisions and literature review. J Stroke Cerebrovasc Dis. 2013;22(8):e667-70. DOI: 10.1016/j.jstrokecerebrovasdis.2013.06.016
- 23. Çavuşoğlu E, Gün M. 2022. Pulmoner Emboli ve Hemşirelik Yönetimi. Editör: Canlı Özer Z, Şenuzun Aykar F. Kardiyovasküler Hemşirelik, 1. Baskı, Akademisyen Kitabevi, Ankara 2022 s:329-46.
- 24. T.C Sağlık Bakanlığı. Akut İskemik İnme Tanı ve Tedavi Rehberi. 2020, Ankara.
- 25. Powers WJ, Rabinstein AA, Ackerson T, Adeoye OM, Bambakidis NC, Becker K, Biller J, Brown M, Demaerschalk BM, Hoh B, Jauch EC, Kidwell CS, Leslie-Mazwi TM, Ovbiagele B, Scott PA, Sheth KN, Southerland AM, Summers DV, Tirschwell DL; American Heart Association Stroke Council. 2018 Guidelines for the Early Management of Patients With Acute Ischemic Stroke: A Guideline for Healthcare Professionals From the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke. 2018;49(3):e46-e110. doi: 10.1161/STR.0000000000000158
- 26. Alexandrov AW. Acute Stroke Nursing Management. In: Williams J, Perry, L, Watkins, C., ed. Stroke Nursing. published by Oxford: ohn Wiley & Sons Ltd 2020: 75-96.
- 27. Yankın S, Yıldırım N. Basınç Yaralanmasının Önlenmesinde Hemşirenin Rolü. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2024; 9(1): 1-11.
- 28. Min M, Shi T, Sun C, Liang M, Zhang Y, Tian S, Sun Y. The association between orthostatic hypotension and cognition and stroke: a meta-analysis of prospective cohort studies. Blood Press. 2020;29(1):3-12. DOI: 10.1080/08037051.2019.1689808
- 29. Phipps MS, Schmid AA, Kapoor JR, Peixoto AJ, Williams LS, Bravata DM. Orthostatic hypotension among outpatients with ischemic stroke. J Neurol Sci. 2012;314(1-2):62-5. DOI: 10.1016/j.jns.2011.10.031
- 30. Gu Y, Zhou C, Piao Z, Yuan H, Jiang H, Wei H, Zhou Y, Nan G, Ji X. Cerebral edema after ischemic stroke: Pathophysiology and underlying mechanisms. Front Neurosci. 2022;16:988283. DOI: 10.3389/fnins.2022.988283
- 31. Memiş S. İnmelerde Akut Dönemde Hemşirelik Bakımının Yönetimi. Yoğun Bakım Hemşireleri Dergisi 2000; 4 (2): 89-98.
- 32. Sanjuan E, Pancorbo O, Santana K, Miñarro O, Sala V, Muchada M, Boned S, Juega JM, Pagola J, García-Tornel Á, Requena M, Rodríguez-Villatoro N, Rodríguez-Luna D, Deck M, Ribo M, Molina CA, Meler P, Romero V, Dalmases G, Rodríguez-Samaniego MT, Calleja L, Gutierrez T, Peña L, Gallego JC, Lorenzo E, Gonzalez Y, Moreno R, Rubiera M. Management of acute stroke. Specific nursing care and treatments in the stroke unit. Neurologia (Engl Ed). 2023;38(6):419-426. DOI: 10.1016/j.nrleng.2020.07.026
- 33. Donovan NJ, Daniels SK, Edmiaston J, Weinhardt J, Summers D, Mitchell PH; American Heart Association Council on Cardiovascular Nursing and Stroke Council. Dysphagia screening: state of the art: invitational conference proceeding from the State-of-the-Art Nursing Symposium, International Stroke Conference 2012. Stroke. 2013;44(4):e24-31. DOI: 10.1161/STR.0b013e3182877f57
- 34. Hines S, Kynoch K, Munday J. Nursing Interventions for Identifying and Managing Acute Dysphagia are Effective for Improving Patient Outcomes: A Systematic Review Update. J Neurosci Nurs 2016; 48(4): 215-23. DOI: 10.1097/JNN.0000000000000200
- 35. Güngör L. Akut inmede nütrisyon: Sorunlar ve çözüm yolları. Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi 2022; 28(3): 128-140. doi: 10.5505/tbdhd.2022.15013
- 36. Arsava E.M, Aydoğdu İ, Güngör L, Togay Işıkay C, Yaka E. İnme Hastalarında Nütrisyonel Yaklaşım ve Tedavi, Türkiye için Uzman Görüşü. Turk J Neurol. 2018; 24 :226-242. DOI:10.4274/tnd.92603
- 37. Hankey GJ, Blacker DJ. Is it a stroke. BMJ 2015;350:h56 doi: 10.1136/bmj.h56
- 38. Nadirova A, Sorgun Mh, Bahşi R, Togay Işıkay C. Akut İskemı̇k İnme Öncesı̇nde Görülen Fokal ve Non-Fokal Nörolojı̇k Belı̇rtı̇ler. Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi 2021; 27(2): 145-152. Doi: 10.5505/tbdhd.2021.26928
- 39. Hisaka Y, Paulo Blaquera A, Takase K, Tanioka T. Key Points of Nursing Care for Patients with Acute Stroke [Internet]. Stroke - Management Pearls. IntechOpen; 2023. Available from: http://dx.doi.org/10.5772/intechopen.111795
- 40. Akkaya R, Akkaya B. Sağlık Bilimlerinde Güncel Tartışmalar 5. Bilgin, 2022, Ankara.
- 41. Suksatan W, Posai V. An Integrative Review of Discharge Planning Interventions with Thai Stroke Patients. Systematic Reviews in Pharmacy. 2020;11(11):1692-1700.
- 42. Alankaya N. İnme Sonrası Yeti Yitimi ve Rehabilitasyonda Hemşirenin Rolü. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 2019;23(3):195-201
- 43. Arsava EM, Aydoğdu İ, Güngör L, Togay Işıkay C, Yaka E. İnme Hastalarında Nütrisyonel Yaklaşım ve Tedavi, Türkiye için Uzman Görüşü. Turk J Neurol. 2018; 24(3): 226-242. DOI: 10.4274/tnd.92603
- 44. Tuz AA, Hasenberg A, Hermann DM, Gunzer M, Singh V. Ischemic stroke and concomitant gastrointestinal complications- a fatal combination for patient recovery. Front Immunol. 2022;13:1037330. DOI: 10.3389/fimmu.2022.1037330
- 45. Boyraz S. İnmede akut dönem bakımı ve komplikasyonların önlenmesi. Turkiye Klinikleri J Intern Med Nurs-Special Topics 2015; 1(1): 13-21.
- 46. Bjartmarz I, Jonsdottir H, Hafsteinsdottir TB. Implementation and feasibility of the stroke nursing guideline in the care of patients with stroke: a mixed methods study. BMC Nurs 2017; 16: 72. DOI: 10.1186/s12912-017-0262-y
- 47. McCurley JL, Funes CJ, Zale EL, Lin A, Jacobo M, Jacobs JM, Salgueiro D, Tehan T, Rosand J, Vranceanu AM. Preventing Chronic Emotional Distress in Stroke Survivors and Their Informal Caregivers. Neurocrit Care. 2019;30(3):581-589. DOI: 10.1007/s12028-018-0641-6
- 48. Fırat O, Karakuş M, Arsava E, Topcuoglu M, Demirkan K. İskemik İnmelerde Risk Faktörlerinin Yönetiminde Kılavuz Karşılaştırması. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2021; 30(3): 211 - 217. https://doi.org/10.17942/sted.890125
- 49. Kernan WN, Ovbiagele B, Black HR, Bravata DM, Chimowitz MI, Ezekowitz MD, Fang MC, Fisher M, Furie KL, Heck DV, Johnston SC, Kasner SE, Kittner SJ, Mitchell PH, Rich MW, Richardson D, Schwamm LH, Wilson JA; American Heart Association Stroke Council, Council on Cardiovascular and Stroke Nursing, Council on Clinical Cardiology, and Council on Peripheral Vascular Disease. Guidelines for the prevention of stroke in patients with stroke and transient ischemic attack: a guideline for healthcare professionals from the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke. 2014;45(7):2160-236. DOI: 10.1161/STR.0000000000000024
- 50. Wein T, Lindsay MP, Côté R, Foley N, Berlingieri J, Bhogal S, Bourgoin A, Buck BH, Cox J, Davidson D, Dowlatshahi D, Douketis J, Falconer J, Field T, Gioia L, Gubitz G, Habert J, Jaspers S, Lum C, McNamara Morse D, Pageau P, Rafay M, Rodgerson A, Semchuk B, Sharma M, Shoamanesh A, Tamayo A, Smitko E, Gladstone DJ; Heart and Stroke Foundation Canadian Stroke Best Practice Committees. Canadian stroke best practice recommendations: Secondary prevention of stroke, sixth edition practice guidelines, update 2017. Int J Stroke. 2018;13(4):420-443. DOI: 10.1177/1747493017743062
- 51. European Stroke Organisation (ESO) Executive Committee; ESO Writing Committee. Guidelines for management of ischaemic stroke and transient ischaemic attack 2008. Cerebrovasc Dis. 2008;25(5):457-507. DOI: 10.1159/000131083
- 52. Wang Y, Liu M, Pu C. 2014 Chinese guidelines for secondary prevention of ischemic stroke and transient ischemic attack: Compiled by the Chinese Society of Neurology, Cerebrovascular Disease Group. International Journal of Stroke. 2017;12(3):302-320. https://doi.org/10.1177/17474930176943
POST-STROKE DİSCHARGE AND PATİENT EDUCATİON
Yıl 2024,
, 159 - 170, 30.08.2024
Büşra Katmerci Ağbulut
,
Nurdan Yıldırım
Öz
Cerebrovascular diseases and stroke take the third place in the mortality rate in the world. Approximately 17 million individuals suffer from stroke annually, and 6 million individuals die. However, individuals who are victims of stroke experience some physical, psychological and social changes in their lives. At this point, the rehabilitation of stroke patients and the care of patients are important, and nurses should convey the correct use of guides and care plans to their relatives in home conditions during the home care period. In this review, it is aimed to evaluate post-stroke discharge and patient education in the light of current literature.
Kaynakça
- 1. Demir GT, Ethemoğlu O, Ağırcan D, Demir HA. Awareness Of Ischemic Stroke Among Physicians İn Primary Care And Emergency Departments. Medical Science And Discovery. 2023;10(4) ISSN: 2148-6832. http://Dx.Doi.Org/10.36472/Msd.V10i4.923
- 2. Akkoca A. Hastane Öncesı̇ Serebrovasküler Hastalıklara Yaklaşım Organı̇zasyonu. Journal Of Pre-Hospital. 2022, 7(2); 261-273
- 3. Topçuoğlu MA, Tülek Z, Boyraz S, Özdemir AÖ, Özakgül A, Güler A, Nazlıel B, Togay Işıkay C, Yaka E, Arsava EM, Çağlar G, Şirin H, Midi İ, Atmaca MM, Alankaya N, Ongun N, Yıldırım N, Aykaç Ö, Küçükgüçlü Ö, Usta Yeşilbalkan Ö, Baydemir R, Öztürk Ş, Acar T, Mollaoğlu M, Karadakovan A, Durna Z. İnme Hemşireliği: Standartlar Ve Pratik Uygulamalar Kılavuzu Türk Beyin Damar Hastalıkları Derneği Ve Nöroloji Hemşireliği Derneği Ortak Strateji Projesi. Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi 2020; 26(1): proof. doi: 10.5505/tbdhd.2020.00000
- 4. Topçuoğlu MA, Özdemir AÖ. Türkı̇ye'de Akut İnme Yönetı̇mı̇: Mevcut Durum ve Gelecek Projeksı̇yonu. Turkish Journal Of Cerebrovascular Diseases. 2022; 28(1):1-13. Doi: 10.5505/Tbdhd.2022.92668
- 5. Bilgili N, Gözüm S. İnmeli Hastaların Evde Bakımı: Bakım Verenler İçin. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2014; 7 (2):128-150
- 6. Bártlová S, Šedová L, Havierniková L, Hudáčková A, Dolák F, Sadílek P. Quality of Life of Post-stroke Patients. Zdr Varst. 2022;61(2):101-108. DOI: 10.2478/sjph-2022-0014
- 7. Rymer MM, Summers D. Ischemic stroke: prevention of complications and secondary prevention. Mo Med. 2010;107(6):396-400.
- 8. Yalçın S, Arpa Y, Cengiz A, Doğan S. Hemşirelerin Hastaların Taburculuk Gereksinimlerine Yönelik Görüşleri İle Hastaların Eğitim Gereksinimlerine Yönelik Görüşlerinin Karşılaştırılması. Hemşirelikte Eğitim Ve Araştırma Dergisi. 2015;12 (3): 204-209.
- 9. Erol Ö. İnme Sonrası Verı̇len Taburculuk Eğı̇tı̇mı̇ ve Telefonla Danışmanlık Hı̇zmetı̇nı̇n Hastaların Fonksı̇yonel Durumlarına Ve Hasta Yakınlarının Bakım Yüküne Etkı̇sı̇. Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 2019, Edirne.
- 10. Karaman SN, Tuncer T. Akut Dönemde İnme Rehabilitasyonu. Türkiye Klinikleri. 2016;9(1).
- 11. Büyükyılmaz F, Şendir M. Ameliyat Sonrası Bakımda Göz Ardı Edilen Bir Sorun: Derin Ven Trombozu (Dvt) Riskinin Tanılanması Ve Hemşirelik Bakımı. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014; 23 (1): 48-54.
- 12. Khan MT, Ikram A, Saeed O, Afridi T, Sila CA, Smith MS, Irshad K, Shuaib A. Deep Vein Thrombosis in Acute Stroke - A Systemic Review of the Literature. Cureus. 2017; 9(12):e1982. doi: 10.7759/cureus.1982
- 13. Gürsoy A, Çilingir D. Cerrahi Hastaları İçin Sessiz Tehlike: Derin Ven Trombozu Risk Azaltıcı Hemşirelik Bakımı. ACU Sağlık Bil Derg. 2018; 9(3):213-219.
- 14. Shaaban A, Abo Seada A.I, Fathallah Mostafa M. Effect Of Nursıng Care Protocol On Deep Veın Thrombosıs Occurrence Among Crıtıcally Neurologıcal Patıents. Port Said Scientific Journal of Nursing. 2021; 8(1): 206-225. doi: 10.21608/pssjn.2021.64444.1088
- 15. Grossmann I, Rodriguez K, Soni M, Joshi PK, Patel SC, Shreya D, Zamora DI, Patel GS, Sange I. Stroke and Pneumonia: Mechanisms, Risk Factors, Management, and Prevention. Cureus. 2021;13(11):e19912. doi: 10.7759/cureus.19912
- 16. Nakajoh K, Nakagawa T, Sekizawa K, Matsui T, Arai H, Sasaki H. J. Relation between incidence of pneumonia and protective reflexes in post-stroke patients with oral or tube feeding. Intern Med. 2000;247:39–42. DOI: 10.1046/j.1365-2796.2000.00565.x
- 17. Balami JS, Chen RL, Grunwald IQ, Buchan AM. Neurological complications of acute ischaemic stroke. Lancet Neurol. 2011;10(4):357-71. DOI: 10.1016/S1474-4422(10)70313-6
- 18. Kumar S, Selim MH, Caplan LR. Medical complications after stroke. Lancet Neurol. 2010;9(1):105-18. DOI: 10.1016/S1474-4422(09)70266-2
- 19. Sorensen RT, Rasmussen RS, Overgaard K, Lerche A, Johansen AM, Lindhardt T. Dysphagia screening and intensified oral hygiene reduce pneumonia after stroke. J Neurosci Nurs 2013; 45(3): 139-46. DOI: 10.1097/JNN.0b013e31828a412c
- 20. Wagner C, Marchina S, Deveau JA, Frayne C, Sulmonte K, Kumar S. Risk of Stroke-Associated Pneumonia and Oral Hygiene. Cerebrovasc Dis 2016; 41(1-2): 35-9. DOI: 10.1159/000440733
- 21. Zheng D, Li S, Ding Y, Chen H, Wang D, Wang H, Xie Y, Li C, Luo J. Effects of nurse-led hierarchical management care on acute stroke patients: A pilot study to promote stroke-associated pneumonia management. Front Neurol. 2023;14:1121836. doi: 10.3389/fneur.2023.1121836
- 22. Pilato F, Calandrelli R, Profice P, Della Marca G, Broccolini A, Bello G, Bocci MG, Distefano M, Colosimo C, Rossini PM. Pulmonary embolism in a stroke patient after systemic thrombolysis: clinical decisions and literature review. J Stroke Cerebrovasc Dis. 2013;22(8):e667-70. DOI: 10.1016/j.jstrokecerebrovasdis.2013.06.016
- 23. Çavuşoğlu E, Gün M. 2022. Pulmoner Emboli ve Hemşirelik Yönetimi. Editör: Canlı Özer Z, Şenuzun Aykar F. Kardiyovasküler Hemşirelik, 1. Baskı, Akademisyen Kitabevi, Ankara 2022 s:329-46.
- 24. T.C Sağlık Bakanlığı. Akut İskemik İnme Tanı ve Tedavi Rehberi. 2020, Ankara.
- 25. Powers WJ, Rabinstein AA, Ackerson T, Adeoye OM, Bambakidis NC, Becker K, Biller J, Brown M, Demaerschalk BM, Hoh B, Jauch EC, Kidwell CS, Leslie-Mazwi TM, Ovbiagele B, Scott PA, Sheth KN, Southerland AM, Summers DV, Tirschwell DL; American Heart Association Stroke Council. 2018 Guidelines for the Early Management of Patients With Acute Ischemic Stroke: A Guideline for Healthcare Professionals From the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke. 2018;49(3):e46-e110. doi: 10.1161/STR.0000000000000158
- 26. Alexandrov AW. Acute Stroke Nursing Management. In: Williams J, Perry, L, Watkins, C., ed. Stroke Nursing. published by Oxford: ohn Wiley & Sons Ltd 2020: 75-96.
- 27. Yankın S, Yıldırım N. Basınç Yaralanmasının Önlenmesinde Hemşirenin Rolü. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2024; 9(1): 1-11.
- 28. Min M, Shi T, Sun C, Liang M, Zhang Y, Tian S, Sun Y. The association between orthostatic hypotension and cognition and stroke: a meta-analysis of prospective cohort studies. Blood Press. 2020;29(1):3-12. DOI: 10.1080/08037051.2019.1689808
- 29. Phipps MS, Schmid AA, Kapoor JR, Peixoto AJ, Williams LS, Bravata DM. Orthostatic hypotension among outpatients with ischemic stroke. J Neurol Sci. 2012;314(1-2):62-5. DOI: 10.1016/j.jns.2011.10.031
- 30. Gu Y, Zhou C, Piao Z, Yuan H, Jiang H, Wei H, Zhou Y, Nan G, Ji X. Cerebral edema after ischemic stroke: Pathophysiology and underlying mechanisms. Front Neurosci. 2022;16:988283. DOI: 10.3389/fnins.2022.988283
- 31. Memiş S. İnmelerde Akut Dönemde Hemşirelik Bakımının Yönetimi. Yoğun Bakım Hemşireleri Dergisi 2000; 4 (2): 89-98.
- 32. Sanjuan E, Pancorbo O, Santana K, Miñarro O, Sala V, Muchada M, Boned S, Juega JM, Pagola J, García-Tornel Á, Requena M, Rodríguez-Villatoro N, Rodríguez-Luna D, Deck M, Ribo M, Molina CA, Meler P, Romero V, Dalmases G, Rodríguez-Samaniego MT, Calleja L, Gutierrez T, Peña L, Gallego JC, Lorenzo E, Gonzalez Y, Moreno R, Rubiera M. Management of acute stroke. Specific nursing care and treatments in the stroke unit. Neurologia (Engl Ed). 2023;38(6):419-426. DOI: 10.1016/j.nrleng.2020.07.026
- 33. Donovan NJ, Daniels SK, Edmiaston J, Weinhardt J, Summers D, Mitchell PH; American Heart Association Council on Cardiovascular Nursing and Stroke Council. Dysphagia screening: state of the art: invitational conference proceeding from the State-of-the-Art Nursing Symposium, International Stroke Conference 2012. Stroke. 2013;44(4):e24-31. DOI: 10.1161/STR.0b013e3182877f57
- 34. Hines S, Kynoch K, Munday J. Nursing Interventions for Identifying and Managing Acute Dysphagia are Effective for Improving Patient Outcomes: A Systematic Review Update. J Neurosci Nurs 2016; 48(4): 215-23. DOI: 10.1097/JNN.0000000000000200
- 35. Güngör L. Akut inmede nütrisyon: Sorunlar ve çözüm yolları. Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi 2022; 28(3): 128-140. doi: 10.5505/tbdhd.2022.15013
- 36. Arsava E.M, Aydoğdu İ, Güngör L, Togay Işıkay C, Yaka E. İnme Hastalarında Nütrisyonel Yaklaşım ve Tedavi, Türkiye için Uzman Görüşü. Turk J Neurol. 2018; 24 :226-242. DOI:10.4274/tnd.92603
- 37. Hankey GJ, Blacker DJ. Is it a stroke. BMJ 2015;350:h56 doi: 10.1136/bmj.h56
- 38. Nadirova A, Sorgun Mh, Bahşi R, Togay Işıkay C. Akut İskemı̇k İnme Öncesı̇nde Görülen Fokal ve Non-Fokal Nörolojı̇k Belı̇rtı̇ler. Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi 2021; 27(2): 145-152. Doi: 10.5505/tbdhd.2021.26928
- 39. Hisaka Y, Paulo Blaquera A, Takase K, Tanioka T. Key Points of Nursing Care for Patients with Acute Stroke [Internet]. Stroke - Management Pearls. IntechOpen; 2023. Available from: http://dx.doi.org/10.5772/intechopen.111795
- 40. Akkaya R, Akkaya B. Sağlık Bilimlerinde Güncel Tartışmalar 5. Bilgin, 2022, Ankara.
- 41. Suksatan W, Posai V. An Integrative Review of Discharge Planning Interventions with Thai Stroke Patients. Systematic Reviews in Pharmacy. 2020;11(11):1692-1700.
- 42. Alankaya N. İnme Sonrası Yeti Yitimi ve Rehabilitasyonda Hemşirenin Rolü. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 2019;23(3):195-201
- 43. Arsava EM, Aydoğdu İ, Güngör L, Togay Işıkay C, Yaka E. İnme Hastalarında Nütrisyonel Yaklaşım ve Tedavi, Türkiye için Uzman Görüşü. Turk J Neurol. 2018; 24(3): 226-242. DOI: 10.4274/tnd.92603
- 44. Tuz AA, Hasenberg A, Hermann DM, Gunzer M, Singh V. Ischemic stroke and concomitant gastrointestinal complications- a fatal combination for patient recovery. Front Immunol. 2022;13:1037330. DOI: 10.3389/fimmu.2022.1037330
- 45. Boyraz S. İnmede akut dönem bakımı ve komplikasyonların önlenmesi. Turkiye Klinikleri J Intern Med Nurs-Special Topics 2015; 1(1): 13-21.
- 46. Bjartmarz I, Jonsdottir H, Hafsteinsdottir TB. Implementation and feasibility of the stroke nursing guideline in the care of patients with stroke: a mixed methods study. BMC Nurs 2017; 16: 72. DOI: 10.1186/s12912-017-0262-y
- 47. McCurley JL, Funes CJ, Zale EL, Lin A, Jacobo M, Jacobs JM, Salgueiro D, Tehan T, Rosand J, Vranceanu AM. Preventing Chronic Emotional Distress in Stroke Survivors and Their Informal Caregivers. Neurocrit Care. 2019;30(3):581-589. DOI: 10.1007/s12028-018-0641-6
- 48. Fırat O, Karakuş M, Arsava E, Topcuoglu M, Demirkan K. İskemik İnmelerde Risk Faktörlerinin Yönetiminde Kılavuz Karşılaştırması. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2021; 30(3): 211 - 217. https://doi.org/10.17942/sted.890125
- 49. Kernan WN, Ovbiagele B, Black HR, Bravata DM, Chimowitz MI, Ezekowitz MD, Fang MC, Fisher M, Furie KL, Heck DV, Johnston SC, Kasner SE, Kittner SJ, Mitchell PH, Rich MW, Richardson D, Schwamm LH, Wilson JA; American Heart Association Stroke Council, Council on Cardiovascular and Stroke Nursing, Council on Clinical Cardiology, and Council on Peripheral Vascular Disease. Guidelines for the prevention of stroke in patients with stroke and transient ischemic attack: a guideline for healthcare professionals from the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke. 2014;45(7):2160-236. DOI: 10.1161/STR.0000000000000024
- 50. Wein T, Lindsay MP, Côté R, Foley N, Berlingieri J, Bhogal S, Bourgoin A, Buck BH, Cox J, Davidson D, Dowlatshahi D, Douketis J, Falconer J, Field T, Gioia L, Gubitz G, Habert J, Jaspers S, Lum C, McNamara Morse D, Pageau P, Rafay M, Rodgerson A, Semchuk B, Sharma M, Shoamanesh A, Tamayo A, Smitko E, Gladstone DJ; Heart and Stroke Foundation Canadian Stroke Best Practice Committees. Canadian stroke best practice recommendations: Secondary prevention of stroke, sixth edition practice guidelines, update 2017. Int J Stroke. 2018;13(4):420-443. DOI: 10.1177/1747493017743062
- 51. European Stroke Organisation (ESO) Executive Committee; ESO Writing Committee. Guidelines for management of ischaemic stroke and transient ischaemic attack 2008. Cerebrovasc Dis. 2008;25(5):457-507. DOI: 10.1159/000131083
- 52. Wang Y, Liu M, Pu C. 2014 Chinese guidelines for secondary prevention of ischemic stroke and transient ischemic attack: Compiled by the Chinese Society of Neurology, Cerebrovascular Disease Group. International Journal of Stroke. 2017;12(3):302-320. https://doi.org/10.1177/17474930176943