BibTex RIS Kaynak Göster

SAĞLIK PROFESYONELLERİNDE SAĞLIKLI BESLENME KAYGISI: ORTOREKSİYA NERVOZA (ON)

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 2, 59 - 71, 29.11.2016

Merve Şeyda Karaçil Ermumcu , Nilüfer Acar Tek

Öz

Amaç: Bu araştırma sağlık profesyonellerinin sağlıklı beslenme takıntısı-ortoreksiya nervoza eğilimlerinin değerlendirilmesi amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür.

Yöntem: Çalışma, 20-54 yaş arasında, gönüllü 132 kadın sağlık çalışanıyla yürütülmüştür. Bireylere yüz-yüze görüşme yöntemiyle genel bilgiler, beslenme alışkanlıkları ve Ortoreksiya Nervoza-15 (ORTO-15) testini içeren bir soru formu uygulanmış ve antropometrik ölçümleri alınmıştır. ORTO-15 puanı ≤40:ortorektik, >40:normal olarak değerlendirilmiştir. Veriler SPSS16.0 programında, ki-kare, varyans analizi, t-testi ve korelasyon analizi yöntemleri kullanılarak değerlendirilmiştir.

Bulgular: Kadın sağlık profesyonellerinin %75.8’i ORTO-15 testinden 40 puanın altında almıştır. Meslek gruplarına göre doktor, diyetisyen, hemşire, ebe, fizyoterapist ve sağlık memurlarında ortorektik eğilim gösterenlerin dağılımı sırasıyla %5.0, %16.0, %35.0, %30.0, %11.0, %3.0 olup, özellikle hemşire ve ebelerde ortoreksiya eğiliminin daha fazla olduğu belirlenmiştir. Meslekler arasında ortalama ORTO-15 puanı açısından istatistiksel olarak önemli fark bulunmamaktadır (p>0.05). ORTO-15 puanları ile yaş(r:-0.183), vücut ağırlığı(r:-0.206) ve BKİ(r:-0.199) negatif ilişkili bulunmuştur(p<0.05). Ortorektiklerde “sağlıklı yiyecekler seçme” ve bu beslenme şeklinin “dış görünüşle ilişkilendirilmesi” gibi obsesyonel kaygılar önemli düzeyde sık görülmüştür.

Sonuç: Sağlık profesyonellerinin ortoreksiya eğilimi yüksek bulunmuştur. Önceki çalışmalarda belirtilen risk grupları dışında, bu çalışmada hemşire ve ebelerin de ortoreksiya risk grubu olduğu saptanmıştır. Ortorektiklerin daha yoğun yaşadığı obsesyonel kaygıların belirlenmesi, hastalığın sınıflandırılmasında, tanı kriterlerinin oluşturulmasında yararlı olacaktır. ORTO-15 ölçeği ile belirlenen obsesyonların, hastalığa yaklaştığı çizginin belirlenmesi için multidisipliner klinik çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır.

Kaynakça

  • Ramacciotti C, Perrone P, Coli E, Burgalassi A, Conversano C, Massimetti G et.al. Orthorexia nervosa in the general population: A preliminary screening using a self-administered questionnaire (ORTO-15) Eating and Weight Disorders 2011; 16(2):127–130.
  • Dunn TM, Bratman S. On orthorexia nervosa: A review of the literature and proposed diagnostic criteria. Eat Behav 2016; 21:11-17.
  • Haman L, Barker-Ruchti N, Patriksson G, Lindgren EC. Orthorexia nervosa: An integrative literature review of a lifestyle syndrome. Int J Qual Stud Health Well-being 2015; 14(10):1-15.
  • Moroze RM, Dunn TM, Craig Holland J, Yager J, Weintraub P. Microthinking about micronutrients: a case of transition from obsessions about healthy eating to near-fatal "orthorexia nervosa" and proposed diagnostic criteria. Psychosomatics 2015; 56(4):397-403.
  • Arusoğlu G, Kabakçı E, Köksal G, Merdol TK. Ortoreksiya Nervoza ve Orto-11’in Türkçeye Uyarlama Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi. 2008; 19(3): 283-291.
  • Catalina Zamora MB, Bote Bonaechea B, Garcia Sánchez F, Rios Rial B. Orthorexia nervosa: A new eating behavior disorder? Actas Esp Psiquiatr. 2005; 33 (1):66–68.
  • Gezer C, Kabaran S. Beslenme ve diyetetik bölümü kız öğrencileri arasında görülen ortoreksiya nervosa riski. S.D.Ü Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013; 4(1):14-22.
  • Asil E, Sürücüoğlu M.S. Orthorexia Nervosa in Turkish Dietitians. Ecology of Food and Nutrition. 2015; 54(4):303-13.
  • Donini LM, Marsili D, Graziani MP, Imbriale M, Cannella C. Orthorexia nervosa: A preliminary study with a proposal for diagnosis and an attempt to measure the dimension of the phenomenon. Eat Weight Disord. 2004; 9(2):151–157.
  • Alvarenga MS, Martins MC, Sato KS, Vargas SV, Philippi ST, Scagliusi FB. Orthorexia nervosa behavior in a sample of Brazilian dietitians assessed by the Portuguese version of ORTO-15. Eat Weight Disord. 2012; 17 (1):29-35.
  • Koven NS, Abry AW. The clinical basis of orthorexia nervosa: emerging perspectives. Neuropsychiatr Dis Treat 2015; 18(11):385-394.
  • Aksoydan E, Camcı N. Prevalence of orthorexia nervosa among Turkish performance artists. Eating and Weight Disorders. 2009; 14 (1): 33–37.
  • Bagcı Bosi AT, Çamur D, Güler Ç. Prevalence of orthorexia nervosa in resident medical doctors in the faculty of medicine Ankara, Turkey. Appetite. 2007; 49:661–666.
  • Jesko A. Orthorexıa Nervosa: Psychologıcal Dısorder Or Socıal Trend? Texas State University. Thesis.2015.
  • McInerney-Ernst, E. M. Orthorexia nervosa: Real construct or newest social trend? Kansas City, Missouri, USA: ProQuest Information & Learning. 2011.
  • Ben-Noun L, Sohar E, Laor A Neck circumference as a simple screening measure for identifying overweight and obesity patients. Obesity Res 2001; 9:470–474.
  • Lohman TG, Roche AF, Martoel R. Antropometric Standarsization Reference Manual, Kinetic Books, Champaign, İllinois. 1998.
  • WHO. Body mass index—BMI. 2014. Erişim Tarihi: 26.03.2015. http://www.euro.who.int/en/health-topics/ disease-prevention/nutrition/a-healthy-lifestyle/body-mass-index-bmi.
  • Bratman S, Knight D. Health Food Junkies: Overcoming the Obsession with Healthful Eating, New York. Broadway Books, s. 1-242. 2000.
  • Donini LM, Marsili D, Graziani MP, Imbriale M, Cannella C. Orthorexia nervosa: Validation of a diagnosis questionnaire. Eating Weight Disord. 2005; 10 (2): 28-32.
  • Brytek-Matera A. Orthorexia nervosa—an eating disorder, obsessive-compulsive disorder or disturbed eating habit? Arch Psychiatry Psychother 2012; 14(1):44–60.
  • Fidan T, Ertekin V, Isikay S, Kırpınar I. Prevalence of orthorexia among medical students in Erzurum, Turkey. Compr Psychiatry. 2010; 51(1):49–54.
  • Kinzl JF, Hauer K, Traweger CH, Kiefer I. Orthorexia nervosa in dieticians. Psychother Psychosom. 2006; 75(6):395–396.
  • Korinth A, Schiess S, Westenhoefer J. Eating behaviour and eating disorders in students of nutrition sciences. Public Health Nutr. 2010; 13(1):32–37.
  • Dunn TM, Gibbs J, Whitney N, Starosta A. Prevalence of orthorexia nervosa is less than 1 %: data from a US sample. Eat Weight Disord 2016; DOI 10.1007/s40519-016-0258-8.
  • Koven NS, Abry AW. The clinical basis of orthorexia nervosa: emerging perspectives. Neuropsychiatr Dis Treat. 2015; 18(11):385-94.
  • Sanlıer N, Yassibas E, Bilici S, Sahin G, Celik B.Does the rise in eating disorders lead to increasing risk of orthorexia nervosa? Correlations with gender, education, and body mass index. Ecol Food Nutr 2016; 15:1-13.
  • Stochel M, Joanna Hyrnik JH, Ireneusz Jelonek IJ, Jan Zejda JZ, Malgorzata Janas-Kozik M.J.K.Orthorexia among Polish urban youth. European Neuropsychopharmacology 2013; 23(2):527–528.
  • Varga M, Thege BK, Dukay-Szabó S, Túry F, Furth EF. When eating healthy is not healthy: orthorexia nervosa and its measurement with the ORTO-15 in Hungary. BMC Psychiatry 2014; 28:14:59.
  • Varga M, Dukay-Szabó S, Túry F, van Furth EF. Evidence and gaps in the literature on orthorexia nervosa. Eat Weight Disord. 2013; 18(2):103-111.
  • Segura-Garcia C, Ramacciotti C, Rania M, Aloi M, Caroleo M, Bruni A et. al. The prevalence of orthorexia nervosa among eating disorder patients after treatment. Eat Weight Disord. 2014; 20(2):161-166.
  • Yücel B. Estetik Bir Kaygıdan Hastalığa Uzanan Yol: Yeme Bozuklukları. Klinik Gelişim 2009; 22(4):39- 44.
  • Herranz Valera J, Acuña Ruiz P, Romero Valdespino B, Visioli F. Prevalence of orthorexia nervosa among ashtanga yoga practitioners: a pilot study. Eat Weight Disord. 2014; 19(4):469-
Toplam 33 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Bölüm Makaleler
Yazarlar

Merve Şeyda Karaçil Ermumcu

Nilüfer Acar Tek

Yayımlanma Tarihi 29 Kasım 2016
Gönderilme Tarihi 4 Kasım 2016
Yayımlandığı Sayı Yıl 2016 Cilt: 1 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Karaçil Ermumcu, M. Ş., & Acar Tek, N. (2016). SAĞLIK PROFESYONELLERİNDE SAĞLIKLI BESLENME KAYGISI: ORTOREKSİYA NERVOZA (ON). Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2), 59-71.
AMA Karaçil Ermumcu MŞ, Acar Tek N. SAĞLIK PROFESYONELLERİNDE SAĞLIKLI BESLENME KAYGISI: ORTOREKSİYA NERVOZA (ON). Gazi Sağlık Bil. Kasım 2016;1(2):59-71.
Chicago Karaçil Ermumcu, Merve Şeyda, ve Nilüfer Acar Tek. “SAĞLIK PROFESYONELLERİNDE SAĞLIKLI BESLENME KAYGISI: ORTOREKSİYA NERVOZA (ON)”. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi 1, sy. 2 (Kasım 2016): 59-71.
EndNote Karaçil Ermumcu MŞ, Acar Tek N (01 Kasım 2016) SAĞLIK PROFESYONELLERİNDE SAĞLIKLI BESLENME KAYGISI: ORTOREKSİYA NERVOZA (ON). Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi 1 2 59–71.
IEEE M. Ş. Karaçil Ermumcu ve N. Acar Tek, “SAĞLIK PROFESYONELLERİNDE SAĞLIKLI BESLENME KAYGISI: ORTOREKSİYA NERVOZA (ON)”, Gazi Sağlık Bil, c. 1, sy. 2, ss. 59–71, 2016.
ISNAD Karaçil Ermumcu, Merve Şeyda - Acar Tek, Nilüfer. “SAĞLIK PROFESYONELLERİNDE SAĞLIKLI BESLENME KAYGISI: ORTOREKSİYA NERVOZA (ON)”. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi 1/2 (Kasım 2016), 59-71.
JAMA Karaçil Ermumcu MŞ, Acar Tek N. SAĞLIK PROFESYONELLERİNDE SAĞLIKLI BESLENME KAYGISI: ORTOREKSİYA NERVOZA (ON). Gazi Sağlık Bil. 2016;1:59–71.
MLA Karaçil Ermumcu, Merve Şeyda ve Nilüfer Acar Tek. “SAĞLIK PROFESYONELLERİNDE SAĞLIKLI BESLENME KAYGISI: ORTOREKSİYA NERVOZA (ON)”. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, c. 1, sy. 2, 2016, ss. 59-71.
Vancouver Karaçil Ermumcu MŞ, Acar Tek N. SAĞLIK PROFESYONELLERİNDE SAĞLIKLI BESLENME KAYGISI: ORTOREKSİYA NERVOZA (ON). Gazi Sağlık Bil. 2016;1(2):59-71.