ERKEK REPRODÜKTİF FONKSİYONLARDA D VİTAMİNİNİN ROLÜ

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 1 - 7, 25.06.2018

Sabriye Arslan Yasemin Akdevelioğlu

Öz

Kalsiyum-fosfor homeostazının ve kemik sağlığının temel düzenleyicilerinden olan D vitamininin üreme organlarının da içinde bulunduğu bir takım klasik olmayan fonksiyonları tanımlanmıştır. D vitamininin erkek üreme fonksiyonlarında rol aldığına dair çok sayıda çalışma mevcuttur. Bu makalede D vitaminin erkek üreme fonksiyonları ile ilişkisini inceleyen çalışmalar derleme kapsamına alınmıştır. D vitamini karaciğer ve böbrekte metabolize olabildiği gibi erkek üreme organlarında da metabolize olmaktadır. Bu nedenle D vitamini reseptörü (VDR) ve 24-hidroksilaz enzimi semen kalitesi için pozitif markerlardır. Çalışmaların büyük bir çoğunluğu D vitamininin gonadal fonksiyonları modüle ettiğini göstermektedir. Bu etkinin direkt ya da indirekt olarak gen ekspressyonuyla ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Normal serum D vitamini seviyelerinin sağlanması sperm fonksiyonlarının ve cinsiyet hormonlarının optimal düzeyde çalışmaları açısından önemlidir. Sperm fonksiyonlarıyla D vitamini ilişkisini değerlendiren çalışmalarda oligospermisi (spermatozoa sayısında azalma) ya da asthenozoospermisi (sperm motilitesinde azalma) olan, serum D vitamini yetersiz erkeklerde D vitamini suplemantasyonu önerilebileceği belirtilmektedir.  Ancak suplemantasyon yapılırken D vitamininin yüksek dozlarda alınmasının yaratabileceği toksik etkilerin göz ardı edilmemesi gerekmektedir. D vitamini suplemantasyonunun erkek reprodüktif fonksiyonları üzerine etkilerinin daha iyi anlaşılabilmesi için daha büyük randomize kontrollü prospektif çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

D vitamini, erkek infertilitesi, üreme fonksiyonu

Kaynakça

• 1. Nandi A, Sinha N, Ong E, Sonmez H, Poretsky L. Is there a role for vitamin D in human reproduction? Horm Mol Biol Clin Investig. 2016;25(1):15-28. 2. Boisen IM, Hansen LB, Mortensen LJ, Lanske B, Juul A, Jensen MB. Possible influence of vitamin D on male reproduction. J Steroid Biochem Mol Biol. 2017;173:215-222. 3. Jones G, Prosser DE, Kaufmann M. 25-Hydroxyvitamin D-24-hydroxylase (CYP24A1): its important role in the degradation of vitamin D. Arch Biochem Biophys. 2012;523(1):9-18. 4. Blomberg Jensen M, Nielsen JE, Jørgensen A, Rajpert-De Meyts E, Kristensen DM, Jørgensen N, et al. Vitamin D receptor and vitamin D metabolizing enzymes are expressed in the human male reproductive tract. Hum Reprod. 2010;25(5):1303-11. 5. Blomberg Jensen M. Vitamin D and male reproduction. Nat Rev Endocrinol. 2014;10(3):175-86. 6. Cornwall GA. New insights into epididymal biology and function. Hum Reprod Update. 2009;15(2):213-27. 7. O'shaughnessy PJ, Monteiro A, Verhoeven G, De Gendt K, Abel MH. Effect of FSH on testicular morphology and spermatogenesis in gonadotrophin-deficient hypogonadal mice lacking androgen receptors. Reproduction. 2010;139(1):177-84. 8. Skakkebaek NE, Rajpert-De Meyts E, Louis GMB, Toppari J, Andersson AM, Eisenberg ML, et al. Male reproductive disorders and fertility trends: Influences of environment and genetic susceptibility. Physiol Rev. 2016;96(1):55-97. 9. Aquila S, Guido C, Middea E, Perrotta I, Bruno R, Pellegrino M, et al. Human male gamete endocrinology: 1alpha, 25-dihydroxyvitamin D3 (1,25(OH)2D3) regulates different aspects of human sperm biology and metabolism. Reprod Biol Endocrinol. 2009;7:140. 10. Blomberg Jensen M. Vitamin D metabolism, sex hormones, and male reproductive function. Reproduction. 2012;144(2):135-52. 11. Foresta C, Strapazzon G, De Toni L, Perilli L, Di Mambro A, Muciaccia B, et al. Bone mineral density and testicular failure: evidence for a role of vitamin D 25-hydroxylase in human testis. J Clin Endocrinol Metab. 2011;96(4):E646-52. 12. Blomberg Jensen M, Jørgensen A, Nielsen JE, Bjerrum PJ, Skalkam M, Petersen JH, et al. Expression of the vitamin D metabolizing enzyme CYP24A1 at the annulus of human spermatozoa may serve as a novel marker of semen quality. Int J Androl. 2012;35(4):499-510. 13. Tremellen K, Pearce K. (ed). Nutrition, fertilty, and Human reproductive function. Broken Sound Parkway NW: CRC press, 2015. 14. Blomberg Jensen, M, Lieben L, Nielsen JE, Willems A, Jørgensen A, Juul A, et al. Characterization of the testicular, epididymal and endocrine phenotypes in the Leuven Vdr-deficient mouse model: targeting estrogen signalling. Mol Cell Endocrinol. 2013;377(1-2):93-102. 15. Sun W, Chen L, Zhang W, Wang R, Goltzman D, & Miao D. Active vitamin D deficiency mediated by extracellular calcium and phosphorus results in male infertility in young mice. Am J Physiol Endocrinol Metab. 2015;308(1):E51-62. 16. Yang B, Sun H, Wan Y, Wang H, Qin W, Yang L, et al. Associations between testosterone, bone mineral density, vitamin D and semen quality in fertile and infertile Chinese men. Int J Androl. 2012;35(6):783-92. 17. Zhu CL, Xu QF, Li SX, Wei YC, Zhu GC, Yang C, Shi YC. Investigation of serum vitamin D levels in Chinese infertile men. Andrologia. 2016;48(10):1261-1266. 18. Blomberg Jensen M, Bjerrum PJ, Jessen TE, Nielsen JE, Joensen UN, Olesen IA, et al. Vitamin D is positively associated with sperm motility and increases intracellular calcium in human spermatozoa. Hum Reprod. 2011;26(6):1307-17. 19. Ramlau-Hansen CH, Moeller UK, Bonde JP, Olsen J, Thulstrup AM. Are serum levels of vitamin D associated with semen quality? Results from a cross-sectional study in young healthy men. Fertil Steril. 2011;95(3):1000-4. 20. Grzechocinska B, Dabrowski FA, Cyganek A, Wielgos M. The role of vitamin D in impaired fertility treatment. Neuro Endocrinol Lett. 2013;34(8):756-62. 21. Karras S, Anagnostis P, Kotsa K, Goulis DG. Vitamin D and gonadal function in men: a potential inverse U-shaped association? Andrology. 2016;4(3):542-4. 22. Blomberg Jensen M, Lawaetz JG, Andersson AM, Petersen JH, Nordkap L, Bang AK, et al. Vitamin D deficiency and low ionized calcium are linked with semen quality and sex steroid levels in infertile men. Hum Reprod. 2016;31(8):1875-85. 23. Tartagni M, Matteo M, Baldini D, Tartagni MV, Alrasheed H, Maria A, et al. Males with low serum levels of vitamin D have lower pregnancy rates when ovulation induction and timed intercourse are used as a treatment for infertile couples: results from a pilot study. Reprod Biol Endocrinol. 2015;13:127. 24. Deng XL, Li YM, Yang XY, Huang JR, Guo SL, Song LM. [Efficacy and safety of vitamin D in the treatment of idiopathic oligoasthenozoospermia]. Zhonghua Nan Ke Xue. 2014;20(12):1082-5. 25. Wehr E, Pilz S, Boehm BO, März W, Obermayer‐Pietsch B. Association of vitamin D status with serum androgen levels in men. Clin Endocrinol (Oxf). 2010;73(2):243-8. 26. Pilz S, Frisch S, Koertke H, Kuhn J, Dreier J, Obermayer-Pietsch B, et al. Effect of vitamin D supplementation on testosterone levels in men. Horm Metab Res. 2011;43(3):223-5. 27. Jorde R, Grimnes G, Hutchinson MS, Kjærgaard M, Kamycheva E, Svartberg, J. Supplementation with vitamin D does not increase serum testosterone levels in healthy males. Horm Metab Res. 2013;45(9):675-81. 28. Nimptsch K, Platz EA, Willett WC, Giovannucci E. Association between plasma 25‐OH vitamin D and testosterone levels in men. Clin Endocrinol (Oxf). 2012;77(1):106-12. 29. Krishnan AV, Swami S, Peng L, Wang J, Moreno J, Feldman D. Tissue-selective regulation of aromatase expression by calcitriol: implications for breast cancer therapy. Endocrinology. 2010;151(1):32-42. 30. Lee DM, Tajar A, Pye SR, Boonen S, Vanderschueren D, Bouillon R, et al. Association of hypogonadism with vitamin D status: the European Male Ageing Study. Eur J Endocrinol. 2012;166(1):77-85. 31. Pilz S, Verheyen N, Grübler MR, Tomaschitz A, März W. Vitamin D and cardiovascular disease prevention. Nat Rev Cardiol. 2016;13(7):404-17. 32. Barassi A, Pezzilli R, Colpi GM. Vitamin D and erectile dysfunction, J Sex Med. 2014;11(11):2792-800. 33. Blomberg Jensen M, Jørgensen A, Nielsen JE, Steinmeyer A, Leffers H, Juul A, et al. Vitamin D metabolism and effects on pluripotency genes and cell differentiation in testicular germ cell tumors in vitro and in vivo. Neoplasia. 2012;14(10):952-63. 34. Institute of Medicine, Food and Nutrition Board. Dietary Reference Intakes for Calcium and Vitamin D. Washington, DC: National Academy Press, 2010. 35. Holick MF, Binkley NC, Bischoff-Ferrari HA, Gordon CM, Hanley DA, Heaney RP, Murad MH, Weaver CM; Endocrine Society. Evaluation, treatment, and prevention of vitamin D deficiency: an Endocrine Society clinical practice guideline. J Clin Endocrinol Metab. 2011;96(7):1911-30.