GELENEKSEL ve TAMAMLAYICI TIP UYGULAMALARI ve HALK SAĞLIĞI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
Yıl 2019,
Cilt: 4 Sayı: 3, 12 - 19, 31.12.2019
Duygu Şahan
,
Mustafa Necmi İlhan
Öz
Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp (GETAT) uygulamaları, her geçen gün dünya genelinde daha yaygın hale gelmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) artan talebe karşı GETAT uygulamalarının belirli bir standarda uygun olmasını sağlamak amacıyla, kanıta dayalı politikalar ve stratejik planlar oluşturarak GETAT uygulamaları hakkında raporlar hazırlamaktadır. Aynı zamanda ülkeler kendi politikalarını belirleyerek GETAT uygulamaları/uygulayıcıları ve doğal sağlık ürünleri ile ilgili düzenlemeler yapmaktadır. Ülkelerin birçoğunda ulaşılabilir olduğu için en yaygın bitkisel tedavi tercih edilmektedir. Çoğu üye devlet bitkisel ürünler ile ilgili düzenlemelerde bulunarak, bitkisel ilaçların güvenli ve yüksek kalitede olmasını ve toplum sağlığını korumayı amaçlamaktadır. GETAT uygulamaları bazen sağlık çalışanları tarafından göz ardı edilse de bu tür uygulamaların görmezden gelinmesi uygulamaların bilinçsiz kişilerce yapılmasına, istismarına ve toplum sağlığının tehlikeye atılmasına yol açabilmektedir. Bu nedenle GETAT uygulamalarının bilimsel kurallar çerçevesinde ve Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kurum ve uzmanlar tarafından yapılması gerekmektedir.
Kaynakça
- 1. World Health Organization. WHO global report on traditional and complementary medicine 2019, Date: 18.08.2019 Available: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/312342/9789241515436-eng.pdf?ua=1
2. Akupunktur Tedavi Yönetmeliği, Resmi Gazete Sayı No: 20885 (29.05.1991).
3. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği, Resmi Gazete Sayı No: 29158 (27.10.2014).
4. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, GETAT Mevzuat Güncelleme Çalışmaları. Erişim: https://shgm.saglik.gov.tr/TR,49961/getat-mevzuat-guncelleme-calismalari.html
5. Nural N, Çakmak S. Kronik Hastalığı Olan Bireylerin Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavileri Kullanma Durumu, J Tradit Complem Med. 2018; 1(1):1-9.
6. Yeşilada E. Fitoterapi, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp YÜGETAT Bülteni. 2019; 1: 5-6.
7. WHO Traditional Medicine Strategy 2014-2023, Date: 18.08.2019 Available: https://www.who.int/medicines/publications/traditional/trm_strategy14_23/en/
8. Şahin S. Geleneksel, Tamamlayıcı, Alternatif Tıp Uygulamalarına Genel Bir Bakış. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 2017; 21(4): 159-162.
9. Oral B, Öztürk A, Balcı E, Sevinç N. Aile Sağlığı Merkezine Başvuranların Geleneksel/Alternatif Tıpla İlgili Görüşleri ve Kullanım Durumu. TAF Prev Med Bull, 2016; 15(2): 75.
10. Ersöz T. Bitkisel İlaçlar ve Gıda Takviyeleri ile ilgili Genel Yaklaşım ve Sorunlar. MİSED Türk Eczacıları Birliği Yayını, 2012; 27-28: 11-12.
11. National Center for Complementary and Integrative Health, Dietary Supplement-Drug Interaction Expert Panel Meeting, 2013. Date: 21.08.2019 Available: https://nccih.nih.gov/news/events/druginteraction/phase1experts
12. Erdem S, Eren PA. Tedavi Amacıyla Kullanılan Bitkiler Ve Bitkisel Ürünlerin Yan Etkileri. Türk Hij Den Biyol Derg, 2009; 66 (3): 133-141.
13. Saper RB. Overview of Herbal Medicine and Dietary Supplements, Uptodate 2019. Date: 17.08.2019 Available: https://www.uptodate.com/contents/overview-of-herbal-medicine-and-dietary-supplements#H37
Yıl 2019,
Cilt: 4 Sayı: 3, 12 - 19, 31.12.2019
Duygu Şahan
,
Mustafa Necmi İlhan
Kaynakça
- 1. World Health Organization. WHO global report on traditional and complementary medicine 2019, Date: 18.08.2019 Available: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/312342/9789241515436-eng.pdf?ua=1
2. Akupunktur Tedavi Yönetmeliği, Resmi Gazete Sayı No: 20885 (29.05.1991).
3. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği, Resmi Gazete Sayı No: 29158 (27.10.2014).
4. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, GETAT Mevzuat Güncelleme Çalışmaları. Erişim: https://shgm.saglik.gov.tr/TR,49961/getat-mevzuat-guncelleme-calismalari.html
5. Nural N, Çakmak S. Kronik Hastalığı Olan Bireylerin Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavileri Kullanma Durumu, J Tradit Complem Med. 2018; 1(1):1-9.
6. Yeşilada E. Fitoterapi, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp YÜGETAT Bülteni. 2019; 1: 5-6.
7. WHO Traditional Medicine Strategy 2014-2023, Date: 18.08.2019 Available: https://www.who.int/medicines/publications/traditional/trm_strategy14_23/en/
8. Şahin S. Geleneksel, Tamamlayıcı, Alternatif Tıp Uygulamalarına Genel Bir Bakış. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 2017; 21(4): 159-162.
9. Oral B, Öztürk A, Balcı E, Sevinç N. Aile Sağlığı Merkezine Başvuranların Geleneksel/Alternatif Tıpla İlgili Görüşleri ve Kullanım Durumu. TAF Prev Med Bull, 2016; 15(2): 75.
10. Ersöz T. Bitkisel İlaçlar ve Gıda Takviyeleri ile ilgili Genel Yaklaşım ve Sorunlar. MİSED Türk Eczacıları Birliği Yayını, 2012; 27-28: 11-12.
11. National Center for Complementary and Integrative Health, Dietary Supplement-Drug Interaction Expert Panel Meeting, 2013. Date: 21.08.2019 Available: https://nccih.nih.gov/news/events/druginteraction/phase1experts
12. Erdem S, Eren PA. Tedavi Amacıyla Kullanılan Bitkiler Ve Bitkisel Ürünlerin Yan Etkileri. Türk Hij Den Biyol Derg, 2009; 66 (3): 133-141.
13. Saper RB. Overview of Herbal Medicine and Dietary Supplements, Uptodate 2019. Date: 17.08.2019 Available: https://www.uptodate.com/contents/overview-of-herbal-medicine-and-dietary-supplements#H37