SEREBRAL PALSİLİ ÇOCUKLARIN EBEVEYNLERİNİN AĞRI KORKUSUNUN İNCELENMESİ

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: Özel Sayı, 29 - 29, 31.08.2025

Beyza Özkılıç Merve Nur İşçi Pelin Atalan Efkere , Kamile Uzun Akkaya , Bülent Elbasan

Öz

Giriş: Serebral palsi (SP), gelişen fetal dönemde veya infant beyinde; beyin defektine bağlı olarak ortaya çıkan, ilerleyici olmayan, kalıcı, anormal postür ve hareket bozukluğu ile karakterize yaygın kas iskelet sistemi bozukluğu olarak tanımlanmaktadır. Literatürde yapılan çalışmalarda, bakımı ailenin verdiği ebeveynlerde farklı fizyolojik ve psikolojik problemlerin ortaya çıktığı ve ailelerin bazı sağlık sorunlarına açık olduğu gösterilmiştir. Ağrı korkusu ise bu problemlerden biridir.
Amaç: Çalışmamızın amacı SP’li çocukların ebeveynlerinin sağlıklı çocuğa sahip ebeveynlere göre ağrı korkusu düzeylerinin farklı olup olmadığını ortaya koymak ve ayrıca SP’li çocuğa sahip ebeveynlerin çocuğun KMFSS düzeyine göre kendi içlerinde ağrı korkusu düzeylerinin farklı olup olmadığını da incelemektir.
Metod: Ebeveynlerden ağrı korkusunun olup olmadığını anlamak amacıyla “Ağrı korkusu ölçeği- III” anketini doldurmaları istendi. Katılımcılar ölçekte listelenen maddelere ilişkin yaşadıkları ağrı deneyimlerine göre duydukları korkunun şiddetini en iyi tanımlayan seçeneği işaretlemektedir. Çocukların kaba motor fonksiyon seviyeleri Kaba Motor Fonksiyon Sınıflandırma Sistemi (KMFSS) kullanılarak belirlendi.
Bulgular: Çalışmaya serebral palsili çocuğu olan (n=30) ve serebral palsili çocuğu olmayan (n=17) ebeveyn dahil edildi. Serebral palsili çocuğu olan ebeveynler KMFSS 1-2-3 (n=19) ve KMFSS 4-5 (n=11) olarak iki grupta incelendi. SP'li çocuğu olan ve olmayan ebeveynlerin oluşturduğu iki grubun ağrı korkusu skorları arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde fark bulunmadı (p>0.05). KMFSS’ye göre seviyesi I-II-III olan ve seviyesi IV-V olan çocukların ebeveynlerinin ağrı korkusu total ve alt skorlarına (hafif ağrı korkusu, şiddetli ağrı korkusu, tıbbi ağrı korkusu) bakıldığında ise gruplar arasında yine anlamlı fark görülmedi (p>0.05).
Sonuç: Tüm analizlerde daha ağır etkilenimli çocukların ebeveynlerinin ağrı korkusu düzeylerinin sayısal olarak daha düşük olduğu görüldü. Çalışmanın sonuçlarına göre çocuğuna bakım veren ebeveynlerde, çocuğun SP'li olup olmamasına göre ailelerin ağrı korkusunda istatistiksel olarak bir fark saptanmamıştır. Aynı zamanda çocuğun ambulasyon seviyesi ile ailelerin ağrı korkusu arasında istatistiksel bir fark bulunmamıştır. Öte yandan gruplar arasındaki sayısal farklar ailelerin ağrı korkularını etkileyen faktörleri anlamak açısından önemli bir bulgudur.

Anahtar Kelimeler

Serebral palsi , ağrı korkusu , ebeveyn , kaba motor fonksiyon sınıflandırma sistemi

Kaynakça

• Sağlık Bilimleri Gençlik Projeleri Yarışması "Fikirlerden Projelere"de bildiri olarak sunulmuştur.