MENGÜCEKLİ HÜKÜMDARI FAHR ED-DİN BEHRAMŞAH

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 3, 123 - 128, 22.01.2020

Ahmet Toksoy

Öz

Türk milletinin hayatı başka hiçbir millette görülmeyen ölçüde hareket halinde geçmiş ve tarihi, dünyanın çeşitli bölgelerindeki savaşları ve mücadeleleri ortamında gelişmiştir. Türk milletinin bu karakter yapısı çeşitli tarzlarda tefsir edilmiştir. Hakikaten Türk savaşları, tesadüf, kan dökücülük, servete susamışlık gibi iptidai ve yüksek görünme, şan ve şeref arzusu gibi basit içgüdülerle değil, fakat doğrudan doğruya insanlıktan kaynak alan bir felsefi düşünceye dayanıyordu. Bu felsefenin temeli “güneşin doğduğu yerden battığı yere kadar” dünyayı Türk idaresine almak ülküsü şeklinde gelişmiştir. Bu ülküyü Türk Tarihinin çeşitli bölge ve devirlerinde bütün sayılı başbuğ, hakan ve sultanlar tarafından gerçekleştirilmeye çalışılmasından tespit etmek mümkündür

Anahtar Kelimeler

mengücekli, fahreddin, behramşah

MENGÜCEKLİ HÜKÜMDARI FAHR ED-DİN BEHRAMŞAH

Öz

Türk milletinin hayatı başka hiçbir millette görülmeyen ölçüde hareket halinde geçmiş ve tarihi, dünyanın çeşitli bölgelerindeki savaşları ve mücadeleleri ortamında gelişmiştir. Türk milletinin bu karakter yapısı çeşitli tarzlarda tefsir edilmiştir. Hakikaten Türk savaşları, tesadüf, kan dökücülük, servete susamışlık gibi iptidai ve yüksek görünme, şan ve şeref arzusu gibi basit içgüdülerle değil, fakat doğrudan doğruya insanlıktan kaynak alan bir felsefi düşünceye dayanıyordu. Bu felsefenin temeli “güneşin doğduğu yerden battığı yere kadar” dünyayı Türk idaresine almak ülküsü şeklinde gelişmiştir. Bu ülküyü Türk Tarihinin çeşitli bölge ve devirlerinde bütün sayılı başbuğ, hakan ve sultanlar tarafından gerçekleştirilmeye çalışılmasından tespit etmek mümkündür

Anahtar Kelimeler

mengücekli, faahreddin behramşah

Kaynakça

• Yazıcızade Ali, Tevarih-i Ali Selçuk, Leide 1902
• Sadr ud-Din Ebu’l-Hasan Ali ibn Nasır İbn Ali El-Hüseyni, Ahbâr üd-Devlet is-Selçukiyye, Tashih, Muhammed İkbal, Lahor 1933
• Reşid ed-Din, Câmi u’t-Tevarih, Ankara 1999.
• Kerim üd-Din Mahmud-i Aksarayî, Müsâmeretü’l-Ahbar, Ankara 1944
• Süryani Mihael, Cnroniques, trc. Chabot, Paris 1905
• İbn ul- Esir, El- Kâmil Fi’t-Tarih, XII, Çvr. Abdulkerim Özaydın, İstanbul 1987.
• Müneccimbaşı Ahmed b. Lütfullah, Camiu’d-Düvel, Yay. Ali Öngül, İzmir 2001.
• İbn Bibi, El Evamirü’l-Ala’iye Fi’l-Umuri’l-Ala’iye, Ankara 1957.
• Süleyman er-Ravendi, Rahat-üs-Sudûr ve Âyet-üs-Sürûr, Çvr. Ahmet Ateş, Ankara 1957.
• Brosset, Marie F., Histoire de la Georgie, I., St. Petersburg 1849.
• Brosset, Marie F., Gürcistan Tarihi, Yay. Hzr. Erdoğan Merçil, Ankara 2003, s. 410.
• Baykara, Tuncer, Türkiye Selçuklularının Sosyal ve Ekonomik Tarihi, İstanbul 2004.
• Cöhce, Salim, “Bin Yıllık Tapu Erzincan”, Günay Çağlar Armağanı, Erzurum 2004.
• Kafalı, Mustafa, “Anadolu’nun Fethi ve Türkleşmesi”, Tarih Boyunca Anadolu’da Türk Nüfus Yapısı, Ankara 1995.
• Kafesoğlu, İbrahim, “Türk Fütuhat Felsefesi ve Malazgirt Muharebesi”, İstanbul Üniversitesi. Edebiyat Fakültesi Tarih Enstitüsü Dergisi, İstanbul 1971, s. 1-16.
• Sevim, Ali, Merçil, Erdoğan, Selçuklu Devletleri Tarihi, Ankara 1995, s. 450.
• Sevim, Ali, Anadolu’nun Fethi Selçuklular Dönemi, Ankara 1993.
• Togan, A. Zeki, Velidi, Umumi Türk Tarihine Giriş, İstanbul 1970.
• Turan, Osman, Doğu Anadolu Türk Devletleri Tarihi, İstanbul 2004.
• Turan, Osman, Selçuklular Zamanında Türkiye, İstanbul 1993.