Application Examples For Improving School Climate In Primary Schools

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: Özel Sayı - Prof. Dr. Hikmet Yıldırım CELKAN Özel Sayısı, 146 - 167, 25.04.2022

İsmail Toğa , Mustafa Ozmusul

Öz

This research was carried out to examine the examples of practices aimed at improving the school climate in primary schools. The research was carried out with the interview technique, one of the qualitative research methods. The universe of the research consists of primary school principals working in public schools affiliated to the Ministry of National Education in Şanlıurfa in the 2019-2020 academic year. The sample of the research consists of 21 primary school principals determined by criterion sampling method within the universe. The data were collected face to face using the interview form prepared by the interviewer. The collected data were analyzed by content analysis method. As a result of the research, it was seen that the majority of school principals stated; Interpersonal communication in their schools was healthy, school stakeholders acted together with the guidance service, sportive, cultural and social activities were organized for teachers and students, and the physical environment of the school was arranged according to the student. In this context, it has been determined that the practices expressed by the school principals have a positive effect on the school climate.

Anahtar Kelimeler

School climate, school principal, teacher, student

İlkokullarda Okul İklimini İyileştirmeye Yönelik Uygulama Örnekleri

Öz

Bu araştırma ilkokullardaki okul iklimini iyileştirmeye yönelik uygulama örneklerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden görüşme tekniğiyle gerçekleşmiştir. Araştırmanın evrenini, 2019-2020 eğitim-öğretim yılı içerisinde Şanlıurfa ilinde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı devlet okullarında görev yapmakta olan ilkokul müdürleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise evren içinde ölçüt örnekleme yöntemiyle belirlenen 21 ilkokul müdürü oluşturmaktadır. Veriler, görüşmecinin hazırladığı görüşme formu kullanılarak yüz yüze toplanmıştır. Toplanan veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda okul müdürlerinin büyük çoğunluğunun; okullarında kişilerarası iletişimin sağlıklı olduğunu, okul paydaşlarının rehberlik servisi ile birlikte hareket ettiğini, öğretmenlere ve öğrencilere yönelik sportif, kültürel, sosyal faaliyetlerin düzenlendiğini, okulun fiziki çevresinin öğrenciye göre düzenlendiğini ifade ettikleri görülmüştür. Bu bağlamda okul müdürlerinin ifade ettikleri uygulamaların okul iklimine olumlu yönde etki ettiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

okul iklimi, okul müdürü, öğretmen, öğrenci

Kaynakça

• Atakan, H. (2012). Devlete bağlı ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin örgüt iklimi algıları ile iş tatmini arasındaki ilişkinin incelenmesi (Ankara Altındağ ilçesi örneği). [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dumlupınar Üniversitesi.
• Bektaş, F. ve Nalçacı, A. (2013). Okul İklimi İle Öğrenci Başarısı Arasındaki İlişki. Sosyal Bilimler Dergisi, 4(13), 1-13.
• Brand , S., Felner, R., Shim , M., Seitsinger, A. ve Dumas, T. (2003). Middle school improvement and reform: Development and validation of a school-level assessment of climate, cultural pluralism, and school safety. Journal of educational psychology, 95(3),570. https://www.researchgate.net/publication/232567566_Middle_School_Improvement_and_Reform_Development_and_Validation_of_a_School-Level_Assessment_of_Climate_Cultural_Pluralism_and_School_Safety
• Buluç, B. (2013). Örgüt Kültürü ve İklimi. Servet Özdemir (ed.), Eğitim Yönetiminde Kuram ve Uygulama (ss. 101-128) içinde. Pegem Akademi yayınları.
• Bursalıoğlu, Z. (2012). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış (17. Baskı). Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel , F. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi.
• Celkan, H. Y. (2018). Eğitim sosyolojisi. Asos Yayınları, Birinci Baskı.
• Celkan, H. Y. (2006). Prof. Dr. Hikmet Yıldırım Celkan. Hayat yolunda anlam arayışı (Ed:Adem Solak). Ankara: Hegem Yayınları.
• Celkan, H. Y. (2003). Türk millî eğitiminden felsefî bir kesit. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi , 1 (2).
• Celkan, H., Y. (1991). Beşeri kültürün temel öğesi aile. Aile ve Toplum, 1(1).
• Çalık, T. ve Kurt, T. (2010). Okul iklimi ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 157(35), 167-180.
• Çetin, B. (2014). Eğitim ve kalkınma ilişkisi: Türkiye örneği. [Yüksek lisans tezi]. Karaman: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi.
• Demir, A. (2008). Ortaöğretim Okullarında Okul İklimi ve Öğretmen Performansları Arasındaki İlişki. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Yeditepe Üniversitesi.
• Demirtaş, S. (2005). Çalışma yaşamında motivasyonun önemi ve teşvik araçlarının yeri. [Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Doğan, S. (2017). Okul Kültürü Ve İklimi. (ed. C. T. Uğurlu), Okul Yönetimi (s. 91-119) içinde. Anı Yayıncılık.
• Ekşi, F. (2006). Rehber öğretmenlerin okul iklimi algıları ile kaygı düzeyleri arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Ertürk, R. (2016). Öğretmenlerin İş Motivasyonları. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 2(3), 1-15.
• Hoy, W. (2003). School climate. In J.W. Guhtrie. Encylopedia of education (s. 2121-2124) içinde. Thompson Gale.
• Hoy, W. ve Miskel, C. (2010). Eğitim Yönetimi (Çev. Edt: S. Turan). Nobel.
• Hoy, W., Tarter, C. J. ve Kottkamp, R. B. (1991). Open schools, healthy schools: Measuring organizational climate. https://www.waynekhoy.com/pdfs/open_schools_healthy_schools_book.pdf
• İdi, A. (2017). İlkokul Ve Ortaokullarda Örgütsel İklim İle Öğretmenlerin İş Doyumu Arasındaki İlişki. [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Kara , M. ve Çekici, Y. E. (2017). Dil-Davranış İlişkisi Açısından Ortaokul Öğrencilerinin Olumsuz Söz ve Davranışları. 21. Yüzyılda Eğitim Ve Toplum Eğitim Bilimleri Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(16), 115-134.
• Monhardt, B. M. (1995). Safe by Definition. American School Board Journal, 182(2), 32-34. https://eric.ed.gov/?id=EJ499079
• Okar, M. (2018). Öğretmenlerin Örgütsel İklim Algıları İle Değişime Direnme Tutumları Arasındaki İlişki. [Yüksek Lisans Tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Omay, H. (2008). İlköğretim okulu öğrencilerinin okul iklimi algıları ile saldırganlık ölçeği puanları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Yeditepe Üniversitesi.
• Özdemir, A. (2002). Sağlıklı okul ikliminin çeşitli görünümleri ve öğrenci başarısı. Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 39-46.
• Özdemir, S., Sezgin, F., Şirin, H., Karip, E. ve Erkan, S. (2010). İlköğretim okulu öğrencilerinin okul iklimine ilişkin algılarını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(38), 213-224.
• Shaw, J. ve Reyes, P. (1990). Comparison of High School and Elementary School Cultures. This Paper Presented At The Annual Meeting of the American Educational Research Assocation, Boston. https://eric.ed.gov/?id=ED320301
• Siyez, D. M. (2009). Liselerde görev yapan öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışlarına yönelik algıları ve tepkileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(25), 67-80.
• Tavşanlı, Ö., Birgül, K. ve Oksal , A. (2016). Ortaokul Öğrencilerinin Okul İklimine Yönelik Algılarını Yordayan Değişkenlerin İncelenmesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(9), 821-838.
• Turan, S. (1998). Measuring organizational climate and organizational commitment in the Turkish educational context. Paper Presented at the Annual Meeting of the University Council for Educational Administration. St. Louis, Missouri, USA. https://eric.ed.gov/?id=ED429359
• Tutar, H. ve Yılmaz, M. K. (2003). Genel İletişim. Nobel Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin yayıncılık.