Opinions of Classroom Teachers Working in Primary Schools Without School Counselors on the Conduct of Guidance and Psychological Counseling Services

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 1 - 21, 31.12.2022

Barış Kalender , Aykut Kul

Öz

The purpose of this research is to try to reveal how classroom teachers working in primary schools where there is no school counselor carry out guidance and psychological counseling (PCG) services, what kind of difficulties they encounter and in what situations they need the support of school counselors. In the research organized as a case study, semi-structured interviews were conducted with eight classroom teachers. As a result of the content analyzes, it was concluded that classroom teachers are aware of their duties and responsibilities. One of the most important results of the research was the conclusion that both the undergraduate education in the pre-service process and the trainings that are not based on the practice in the in-service training form the basis of the failures of the classroom teachers in performing the PCG services. Depending on this result, the necessity of transforming these educational services into a practical structure emerged as one of the most important suggestions.

Anahtar Kelimeler

counselor teacher, guidance and psychological counseling services, school counselors, multigrade classrooms

Okul Psikolojik Danışmanı Bulunmayan İlkokullarda Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Rehberlik Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Görüşleri

Öz

Bu araştırmanın amacı, okul psikolojik danışmanı bulunmayan ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin rehberlik hizmetlerini nasıl yürüttüklerini, ne tür güçlüklerle karşılaştıklarını ve hangi durumlarda okul psikolojik danışmanının desteğine ihtiyaç duyduklarını ortaya koymaya çalışmaktır. Fenomenolojik durum çalışması deseninde yürütülen çalışma kapsamında okul psikolojik danışmanı bulunmayan üç devlet ilkokulunda görev yapan sekiz sınıf öğretmeni ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Yapılan içerik analizi neticesinde, sınıf öğretmenlerinin görev ve sorumluluklarının önemli ölçüde farkında oldukları, ancak bu görev ve sorumlulukları yerine getirmede güçlük yaşadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca görev ve sorumluluklarını yerine getirme hususunda lisans eğitimini uygulama eksikliği açısından yetersiz bulmuşlardır. Hem hizmet öncesi süreçteki lisans eğitimi hem de hizmet içi eğitimlerdeki uygulamaya dayanmayan eğitimlerin sınıf öğretmenlerinin rehberlik hizmetlerini yürütmedeki aksaklıkların
temelini oluşturduğu sonucu araştırmanın en önemli sonuçlarından biri olmuştur. Bu sonuca bağlı olarak bu eğitim hizmetlerinin uygulamalı bir yapıya dönüşmesinin gerekliliği ise en önemli önerilerden biri olarak ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sınıf öğretmeni, sınıf rehber öğretmeni, okul psikolojik danışmanı, birleştirilmiş sınıflar, rehberlik hizmetleri

Kaynakça

• Abaş, K. (1987). Okullarında rehber öğretmen bulunmayan sınıf rehber öğretmenlerinin rehberlik uygulamalarının değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Atıcı, M. ve Çekici, F. (2009). Ortaöğretimdeki öğretmen ve öğrencilerin istenmeyen davranışlarla baş etme konusundaki görüşlerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 60(60), 495-522.
• Atıcı, M. (2006). İlköğretim öğrencilerinin davranış problemleriyle baş etme konusunda öğretmen-psikolojik danışman işbirliğine ilişkin görüşlerin karşılaştırılması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3 (25), 55-68.
• Bakioğlu, A. ve Asyalı, S. G. (2005). Rehber öğretmenlerin bulundukları kariyer evrelerine göre okul yönetimini algılayışlarının niteliksel olarak incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 21(21), 89-110.
• Bayar, A. ve Ekim, R. (2021). Sınıf rehber öğretmenlerinin bakış açısından rehberlik hizmetleri. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 6(2), 331-344.
• Bülbül, Ö. (2009). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin rehberlik görevleriyle ilgili tutum ve davranışlarının incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi.
• Can, E. (2011, 5-7 Mayıs). Sınıf öğretmenlerinin rehberlik ve danışma ihtiyaçlarının belirlenmesi [Sözlü sunum]. 10. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Sivas, Türkiye.
• Can, G. (2021). Psikolojik danışma ve rehberlik. Ankara: Pegem Akademi.
• Cohen, L., Manion, L. ve Morrison, K. (2005). Research methods in education. Routledge Falmer.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Demir, M. ve Can, G. (2015). Sınıf rehber öğretmenlerinin psikolojik danışma ve rehberlik anlayışları ile psikolojik danışma ve rehberliğe yönelik tutumları. Eğitim ve Bilim, 40(179).
• Dinkmeyer, D. (1973). Elementary school counseling: Prospects And potentials. Personnel and Guidance Journal, 52(3), 171-174.
• Downe‐Wamboldt, B. (1992). Content analysis: method, applications, and issues. Health care for women international, 13(3), 313-321.
• Erkan, S. (1997). İlköğretim öğrencilerinin rehberlik ihtiyaçlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Eğitim Yönetimi, 3(3), 333-406.
• Güler, A., Halıcıoğlu, M. B. ve Taşğın, S. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Güvenç, M. (2001). Okullardaki Rehberlik Faaliyetlerinin Yürütülmesinden Karşılaşılan Güçlükler. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Niğde Üniversitesi.
• Johnson, B. ve Christensen, L. (2004). Educational research: quantitative, qualitative and mixed approaches. Pearson Education.
• Kalender, B. ve Erdem, E. (2021). Challenges faced by classroom teachers in multigrade classrooms: A case study. Journal of Pedagogical Research, 5(4), 76-91.
• Karakuş, S. (2008). İlköğretim okullarında çalışan psikolojik danışmanların sınıf öğretmenleri ve sınıf rehber öğretmenleriyle yaptıkları konsültasyon çalışmalarının incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Karataş, Z. ve Şahin Baltacı, H. (2013). Ortaöğretim kurumlarında yürütülen psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine yönelik okul müdürü, sınıf rehber öğretmeni, öğrenci ve okul rehber öğretmeninin psikolojik danışman görüşlerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 427-460.
• Keser Özmantar, Z. ve Civelek, Ş. (2017). “Principal Authorized Teacher” practice from the perspectives of in- and pre-service primary teachers. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 13(1), 323-347. http://doi.org/10.17860/mersinefd.306016
• Kılıç, F. (2010). İlköğretim birinci kademe yönetici, sınıf rehber öğretmeni ve rehber öğretmenin rehberlik görevleri ile ilgili bilgi düzeyi ve okul rehberlik hizmetleri hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Kızıl, D. (2007). Ortaöğretim kurumlarındaki rehber öğretmenlerin ve sınıf rehber öğretmenlerin sınıf içi rehberlik etkinlikleri ile ilgili görüşleri. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Kohn, L. T. (1997). Methods in case study analysis. The Center for Studying Health System Change.
• Kuzgun, Y. (2019). Rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• LeComplete, M. D. ve Goetz, J. P. (1982). Problems of reliability and validity in ethnographic research. Review of Educational Research, 52, 31–60.
• MEB, (2018). 2023 Eğitim Vizyonu. Milli Eğitim Bakanlığı. Erişim adresi: https://www.gmka.gov.tr/dokumanlar/yayinlar/2023_E%C4%9Fitim%20Vizyonu.pdf
• MEB, (2020). Millî Eğitim Bakanlığı rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yönetmeliği. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/08/20200814-2.htm
• Merriam, S. B. ve Tisdell, E. J. (2015). Qualitative research: A guide to design and implementation. New York: John Wiley & Sons.
• Miles, M.B. ve Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: A sourcebook of new materials. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Nazlı, S. (2008). Öğretmenlerin değişen rehberlik hizmetlerini ve kendi rollerini algılamaları. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(20), 11-25.
• Oktay, A. (1999). Yaşamın sihirli yılları: Okul öncesi dönem. İstanbul: Epsilon.
• Özaydın, A. (2002). Resmi ilköğretim okullarında yönetici, rehber öğretmen ve sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre rehberlik uygulamaları. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative research & evaluation methods: Integrating theory and practice. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Seifer, R. L. (1998). Training in the use of guidance and counseling strategies in the classroom and it’s impact on elementary school teachers. Dissertation Abstracts International, 58(8), p.3026-A.
• Silverman, D. (2010). Doing qualitative research. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Smith, J. A. ve Osborn, M. (2004). Interpretative phenomenological analysis. G. M. Breakwell (ed.) içinde, Doing social psychology research (ss. 229–254). Leicester, England: British Psychological Society.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023). Ankara: TC. Cumhurbaşkanlığı.
• Tan, H. ve Baloğlu, M. (2013). Psikolojik danışma ve rehberlik teori ve uygulama. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Terekeci, P. (2010). İlköğretim birinci kademe sınıf öğretmenlerinin rehberlik uygulamaları ve öğretmen yeterlilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Türk, F. (2020). Öğrenim kademelerine göre PDR hizmetleri. İçinde Ş. Işık (Ed.), Okullarda psikolojik danışma ve rehberlik (ss.105-145). Ankara: Pegem Akademi.
• Ustam, F., Çamlıca, A., Devecioğlu Gözügüzel, Ö. ve Özakdenizli, Ö. (2022). İlkokullarda rehber öğretmen eksikliğine ilişkin sınıf öğretmeni görüşleri. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education (IJTASE), 11(1), 58-66.
• Yeşilyaprak, B. (2019). 21. yüzyılda eğitimde rehberlik hizmetleri. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Yıldırım, K. (2001). İlköğretimde rehberlik çalışmalarının önemi. VI. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, Ankara, Türkiye.
• Yin, R. K. (2009). Case study research: design and methods (4th ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.