DAĞLIK KARABAĞ SORUNU'NDA ULUSLARARASI ARABULUCULUK

Yıl 2021, , 162 - 191, 26.02.2021

Büşra Öğütçü , Muzaffer Ercan Yılmaz

https://doi.org/10.46849/guiibd.863631

Cited By: 3

Öz

Bu çalışma, Dağlık Karabağ sorunu özelinde, bir çatışma çözüm stratejisi olarak uluslararası arabuluculuk ve söz konusu stratejinin etkinliği üzerine analitik bir tartışma ortaya koymayı amaçlamaktadır. Dağlık Karabağ olarak anılan bölge üzerine Ermenistan-Azerbaycan çatışması, Soğuk Savaş sonrası dönemin en ciddi ve kanlı sorunlarından biri olmuştur. Sorunun devam etmesi, bölgesel güvenliği etkilediği kadar, mevcut veya yapılması planlanan enerji nakil hatlarının güvenliğini de tehlikeye atmaktadır. Çatışmanın açık bir biçimde ortaya çıktığı 1990’ların başlarından beri sorunun çözümü üzerine çok sayıda uluslararası arabuluculuk girişimi gerçekleşmiş, ancak bu girişimler üzerine detaylı bir bilimsel çalışma yapılmamıştır. Dolayısıyla bu çalışma, bu yöndeki boşluğu doldurmaya yönelik bir katkı ortaya koymayı amaçlamaktadır. Metodolojik açıdan tipik bir tek vaka analizi niteliğindeki çalışmada, ikincil verilerin yanı sıra, kartopu yöntemine dayalı olarak gerçekleştirilen röportajla elde edilen birincil verilere de yer verilmektedir. Çalışma, Dağlık Karabağ sorununun çözüm sürecinde başvurulan uluslararası arabuluculuğun etkinliği üzerine birtakım genel değerlendirmelerle son bulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Arabuluculuk, Dağlık Karabağ Sorunu, Uluslararası Çatışma Yönetimi, Uluslararası Çatışma Çözümü, Uluslararası Arabuluculuk

Destekleyen Kurum

Bursa Uludağ Üniversitesi

International Mediation on the Nagorno- Karabakh Issue

Öz

This study aims to provide an analytical discussion on international mediation and its efficacy by looking through the mediation activities in the Nagorno Karabakh conflict. The conflict over Nagorno-Karabagh between Armenia and Azerbaijan has been one of the most serious and bloody conflicts in the post-Cold War era. The continuation of the conflict not only affects regional security but also energy security due to the existing pipelines or prospective pipeline projects. Many mediation initiatives have been implemented since the eruption of the conflict in the early 1990s but none of them have been studied systematically. Hence, this study tries to make a contribution to filling this gap. As for the method, the study utilizes secondary data, as well as primary data based on in-depth interviews and other relevant sources. The study ends up with many evaluations regarding the efficacy of international mediation used in conflict settings.

Anahtar Kelimeler

Internatioal Mediation, Mediation, International Conflict Management, International Conflict Resolution, The Nagarno Karabakh Issue

Kaynakça

• Abushov, K. (2005). “The Nagorno Karabakh Conflıct As A Part Of The "New" Eurasian Geopolitics”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60(3), 1-32.
• Aslanlı, A. (2001). “Tarihten Günümüze Karabağ Sorunu”, Avrasya Dosyası,7(1), 393-430.
• Aslanlı, A. (2013). Yeni Küresel Mücadelede Kafkasya ve Karabağ Sorunu, Ankara: EkoAvrasya Yayınları.
• BBC. (2020). Armenia, Azerbaijan and Russia sign Nagorno-Karabakh peace dealPublished 3 hours ago. https://www.bbc.com/news/world-europe-54882564 (Erişim Tarihi:10.11.2020).
• BBC. (10.11.2020). Dağlık Karabağ: Ermenistan Başbakanı Paşinyan Azerbaycan'la anlaşma için 'Halkımız için acı verici, kararı uzmanlarla görüşerek aldım' dedi, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-54882585 (Erişim Tarihi: 10.11.2020).
• Bercovitch, J. (1991). “International Mediation”, Journal of Peace Research Special Issue on International Mediation, 28(1), 3-6.
• Bercovitch, J. & Lee, S. (2003). “Mediating Internatıonal Conflicts: Examining The Effectiveness Of Directıve Strategies”, International Journal of Peace Studies, 8(1), 1- 17.
• Cantekin, A. (2016). “Ripeness and Readiness Theories in International Conflict Resolution,” Journal of Mediation and Applied Conflict Analysis, 3(2), 414–428.
• Carley P. (1998). Nagorgno Karabakh: Searching for a Solution, A United States Institute of Peace Roundtable Report, https://www.usip.org/publications/1998/12/nagorno-karabakh-searching-solution (Erişim Tarihi: 17.04.2020).
• Cornell, E. (1997). “Undeclared War: The Nagorno- Karabakh Conflict Reconsidered”, Journal of Asian and Middle East Studies, 20(4), 1-24.
• De Waal, T. (2014). Karabağ: Barış ve Savaş süreçlerinde Azerbaycan ve Ermenistan, Didem Sone (Çev), İstanbul, Hrant Dink Vakfı Yayınları.
• Donduran, C. (2018). Barış Çalışmaları (1. Baskı) içinde (342-375.), İstanbul: Adres Yayıncılık.
• Fisher, R. J. (2001). Methods of Third-Party Intervention, https://www.berghoffoundation.org/fileadmin/redaktion/Publications/Handbook/Articles/fisher_handbookII.pdf (Erişim Tarihi: 23.10.2020).
• Güleç, C. (2015). “Nagorno-Karabakh Dispute: Why Intractable Conflict for Armenia?”, Güvenlik Stratejileri Dergisi, 11(22), 1-31.
• Hopmann P. T. (2013). Minsk Group Mediation of the Nagorno-Karabakh Conflict: Power, Interest and Identity, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2300148 (Erişim Tarihi: 20.04.2020).
• İşyar, G. (2004). Bölgesel ve Global Güvenlik Çıkarları Bağlamında Sovyet-Rus Dış Politikaları ve Karabağ Sorunu, Bursa: Alfa Aktüel Yayınları.
• Klever, E. (2013). “The Nagorno-Karabakh conflict between Armenia and Azerbaijan: An overview of the current situation” https://europeanmovement.eu/wp-content/uploads/2015/05/2013.09-Current-situation-Nagorno-Karabakh.pdf (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
• Kocharyan S. (2016). Why Is The Nagorno-Karabakh Conflıct Stıll Not Resolved?, https://www.mfa.am/filemanager/Statics/A_nkr_en.pdf (Erişim Tarihi: 12.04.2020).
• Köremezli, İ. (2011). “ABD’nin Güney Kafkasya Politikası”, Cenap Çakmak vd (ed.), Yakın Dönem ABD Dış Politikası :Teori ve Pratik içinde (255-277), Ankara: Nobel Yayınları.
• Lis M. (2016). No Peace In Nagorno-Karabakh: Economic And Political Incentives For The Perpetuatıon Of The Azerbaijani-Armenian Conflict, Yüksek Lisans Tezi, Lieben, Hollanda https://openaccess.leidenuniv.nl/bitstream/handle/1887/44244/MLis_Master_Thesis%20final.pdf?sequence=1 (Erişim Tarihi: 27.04.2020).
• Makas, Z. A. (1990). Azerbaycan’ın Tarihi ve Kültürel Coğrafyası, Ankara: Kök Yayınları.
• Maresca, J. (1996). Lost Opportunities in Negotiating the Conflict over Nagorno Karabakh, International Negotiation, 1(3), 471-479.
• Melander, E. (2001). “The Nagorno-Karabakh Conflict Revisited Was the War Inevitable?”, Journal of Cold War Studies, 3(2), 48–75.
• Milliyet. (2020). “Çetin- Kozirev İşbirliği Yürür mü?”, http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/Rusya%20Gurcistan%20iliskileri/ (Erişim Tarihi:10.11.2020).
• Milliyet. (10.11.2020). https://www.milliyet.com.tr/galeri/son-dakika-ilk-fotograflar-rus-tanklari-daglik-karabaga-6350713/15 (Erişim Tarihi: 10.11.2020).
• Moore, C. W. (1996). The Mediation Process: Political Strategies for Resolving Conflict (2.Baskı), San Francisco: Jossey – Bass.
• Mosashvili, G. (June 2019). Conflict in Montainous Karabakh, Conference Paper.
• Özyılmaz, V. (2013). “Geçmişten Günümüze Dağlık Karabağ”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(22), 191-208.
• Pokalova, E. (2014). Conflict Resolution in Frozen Conflicts: Timing in Nagorno-Karabakh, Journal of Balkan and Near Eastern Studies, 17 (1), 68-85.
• Sienrukos H. (2006). Oıl, Democracy And The Globalızatıon Of The Nagorno Karabakh Conflıct, Yüksek Lisans Tezi, https://sites.tufts.edu/fletcherrussia/files/2018/09/2007-Hilary-Sienrukos-Oil-Democracy-and-the-Globalization-of-the-Nagorno-Karabakh-Conflict.pdf (Erişim Tarihi: 26.04.2020).
• Taşkıran, C. (1995). Geçmişten Günümüze Karabağ Meselesi, Ankara: Genel Kurmay Basım Evi.
• Taşkıran, C. (2001). Ermeni – Azeri Çatışması, Avrasya Dosyası, 2(4), 122-137.
• Vaserman, A. & Gınat, R. (1994). “National, Territorial or Religious Conflict? The Case of Nagorno Karabakh”, Studies in Conflict and Terrorism, 17(4), 345-362.
• Wall, J. A. & Lynn, J. A. (1993). Mediation: A Current Review. The Journal of Conflict Resolution, 37(1),160-194.
• Wallensteen, P. & Svensson, I. (2014). Talking Peace: International Mediation in Armed Conflicts, Journal of Peace Research Anniversary Special Issue, 51(2), 315-327.
• Wasington Post, (2020). Cease-fire in Nagorno-Karabakh provokes protests in Armenia, celebrations in Azerbaijan, https://www.washingtonpost.com/world/europe/nagorno-karabakh-ceasefire-armenia-russia-azerbaijan/2020/11/10/b1b9bcc0-231b-11eb-9c4a-0dc6242c4814_story.html (Erişim Tarihi: 10.11.2020).
• Yılmaz, M. E. (2006). “Third-Party Intervention in International Conflicts: Peacekeeping and Peacemaking in the Post-Cold War Era”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 3(11), 25-44.
• Yılmaz, M. E. (2018). Uyuşmazlık Analizi ve Çözümü: İnsan Uyuşmazlıklarının Kaynakları ve Çözüm Paradigmaları (2. Baskı), Bursa: Dora Yayıncılık.
• Żakowska M. (2014). “Mediation In Armed Conflict,” Securiyt and Defence Quarterly”, 17(4), 74-99.
• Zartman, W. I & Touval, S. (1985). Internatıonal Mediation:Conflict Resolution and Power Politics , Journal of Social Issues, 42(2), 27-45.
• Zartman, W. I & Touval, S. (1996). Internatıonal Mediation in the Post Cold War Era: Sources of and Responses To International Conflict, Chester A. Crocker vd, (edt) Managıng Global Chaos içinde (445-463), Washington DC: US Instıtute of Peace.
• Zartman, W. I. & Soto, A. (2010). Timing Mediation Initiative, US Institute of Peace, Washingtfon DC.
• Zartman, W. I. (2015). Mediation: Ripeness and its Challenges in the Middle East, International Negotiation, 20(3), 479–493.
• Ayten Qurbanova ile 07.07.2020 tarihinde yapılan röportaj.
• Ayten Mehmed ile 07.07.2020 tarihinde yapılan röportaj.
• Rövşen Hatemov ile 07.07.2020 tarihinde yapılan röportaj.
• Sevinç Ruintan ile 14.07.2020 tarihinde yapılan röportaj.
• Afet Qulaliyeva ile 14.07.2020 tarihinde yapılan röportaj.
• Senuber İsmailova ile 14.07.2020 tarihinde yapılan röportaj.
• Faik Aliekberov ile 14.07.2020 tarihinde yapılan röportaj.
• Saida Quliyeva ile 14.07.2020 tarihinde yapılan röportaj.
• Eldar Jafarov ile 14.07.2020 tarihinde yapılan röportaj.
• İqbal Agayev ile 14.07.2020 tarihinde yapılan röportaj.
• Kemale Ruintan ile 14.07.2020 tarihinde yapılan röportaj.