MINT ÜLKELERİNDE İHRACATIN AÇIKLANMIŞ KARŞILAŞTIRMALI ÜSTÜNLÜKLER PERSPEKTİFİNDEN ANALİZİ: TARIM VE GIDA ÜRÜNLERİ ÖRNEĞİ

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 6, 235 - 253, 01.12.2017

Güçgeldi Bashimov

Öz

Tarım sektörü MINT ekonomilerinin en önemli sektörünü oluşturmakta ve bu sektör MINT ülkelerinin dış ticaretinde ve ekonomik kalkınmasında önemli rol oynamaktadır. Son 15 yıllık dönemde tarımsal gıda ürünleri ihracatı 3 kattan fazla bir artış göstermiştir. Bugün, MINT ülkeleri birçok tarımsal gıda ürünlerin üreticisi ve aynı zamanda ihracatçısıdır. Bu çalışmada MINT ülkelerinin Meksika, Endonezya, Nijerya ve Türkiye tarımsal hammaddeler ile gıda ürünlerinin karşılaştırmalı üstünlüğü analiz edilmiştir. Çalışmada Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler, Açıklanmış Simetrik Karşılaştırmalı Üstünlükler ve Ticaret Dengesi İndeksinden yararlanılmıştır. Analiz aşamasında 2001-2015 dönemine ait Uluslararası Ticaret Merkezi’nin verileri kullanılmıştır. AKÜ ve ASKÜ indeks sonuçlarına göre, Endonezya ve Türkiye yüksek rekabet gücüne sahipken, Meksika ve Nijerya tarımsal hammaddeler ve gıda ürünlerinde düşük rekabet gücüne sahiptir. Araştırma sonucuna göre, Türkiye tarımsal hammaddeler ve gıda maddelerinde net ihracatçı ülke konumunda iken, Endonezya tarımsal hammaddelerde ve Meksika gıda maddelerinde net ihracatçı ülkedir. Nijerya ise söz konusu ürünlerde net ithalatçı ülkedir

Anahtar Kelimeler

AKÜ, Dış ticaret, MINT ülkeleri, Tarımsal gıda ürünleri

ANALYSIS OF EXPORT FROM THE PERSTECTIVE OF REVEALED COMPARATIVE ADVANTAGES IN MINT COUNTRIES: CASE STUDY OF AGRICULTURAL FOOD PRODUCTS

Öz

Agriculture sector is one of the key sectors of MINT economies. It is plays an important role in MINT’s foreign trade and economic development. In the last 15 years, the export of agricultural food products has grown more than 3 times. Today, MINT countries are major producer and exporter of many agricultural food products. In this study examined the comparative advantage of agricultural and food products of MINT countries. In study the Revealed Comparative Advantage, Revealed Symmetric Comparative Advantage and Trade Balance Index was used. The study used International Trade Centre statistical data for the period 2001-2015. The estimate of RCA and RSCA show that the competitiveness is high in agricultural raw materials and foodstuffs in Indonesia and Turkey. It was found that the competitiveness is low in Mexico and Nigeria. Findings show that Turkey is a net exporter in both product groups. Indonesia is a net exporter in agricultural raw materials and Mexico is in foodstuffs. Nigeria is a net importer country in both product groups

Anahtar Kelimeler

RCA, Foreign trade, MINT countries, Agricultural food products

Kaynakça

• Agustin, G., Ananda, C.F., Maski, G., Adi Saputra, P.M. (2014). “The Product Mapping Analysis of Manufacturing Industry Products in Bilateral Trade between Indonesia and China in 1995-2011”, Int. J. Eco. Res., 5 (2), 37-49.
• Altay Topçu, B., Sümerli Sarıgül, S. (2015). “Comparative Advantage and the Products Mapping of Exporting Sectors in Turkey”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (18), 330-348.
• Bakhshinejad, M., Hassanzadeh, A. (2012). “Comparative Advantage of Selected Agriculture Products in Iran: a Revealed Comparative Advantage Assessment”, Agricultura Tropica et Subtropica, 45 (1), 28-31.
• Bashimov, G. (2016). “Rusya’nın Tarım Ürünlerinde Karşılaştırmalı Üstünlüğü”, Siirt Üniversitesi İİBF İktisadi Yenilik Dergisi, 3 (2), 19-26.
• Bielik, P., Qineti, A., (2010). “The Position of Czech and Slovak Agro-Food Trade in the European Markets”, Delhi Business Review, 11 (2), 1-10.
• Cao, S., Li, F., Zhang, J. (2011). “Export Competitiveness of Agri-Products between China and Central Asian Countries: A Comparative Analysis”, Canadian Social Science, 7 (5), 129-134.
• Çoban, O., Peker, A.E., Kubar, Y. (2010). “Türk Tarımının Avrupa Birliği Ülkeleri Karşısındaki Sektörel Rekabet Gücü”, S.Ü. İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 20, 247-266.
• Doğan, A. (2009). “Yoksullar Lehine Büyümede Tarımın Rolü:Sahra-Altı Afrika Örneği”, KMU İİBF Dergisi, 11 (16), 21-38.
• Doğan, Z., Arslan, S., Berkman, A.N. (2015). “Türkiye’de Tarım Sektörünün İktisadi Gelişimi ve Sorunları: Tarihsel Bir Bakış”, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (1), 29-41.
• Erkan, B. (2012). “Ülkelerin Karşılaştırmalı İhracat Performanslarının Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlük Katsayılarıyla Belirlenmesi: Türkiye-Suriye Örneği”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (15), 195-218.
• Ervani, E. (2013). “Export and Import Performance of Indonesia’s Agriculture Sector”, Journal of Economics and Policy, 6 (1), 54-63.
• Fertö, I., Hubbard, L.J. (2003). “Revealed Comparative Advantage and Competitiveness in Hungarian Agri-Food Sectors”, World Economy, 26 (2), 247 259.
• Goldin, I. (1990). “Comparative Advantage: Theory and Application to Developing Country Agriculture-Research Programme on: Changing Comparative Advantage in Food and Agriculture”, OECD Development Centre Working Papers, 16.
• Gorton, M., Davidova, S., Ratinger, T. (2000). “The Competitiveness of Agriculture in Bulgaria and the Czech Republic vis-à-vis the European Union (CEEC and EU Agricultural Competitiveness)”, Comparative Economic Studies, XLII (1), 59-86.
• Hinloopen, J., Marrewijk, C.V. (2001). “On the Empirical Distribution of the Balassa Index”, Review of World Economics, 137 (1), 1-35.
• Ishchukova, N., Smutka, L. (2013). “Revealed Comparative Advantage of Russian Agricultural Exports”, Acta Univ. Agric. Silvic. Mendelianae Brun. 61 (4), 941- 952.
• Kanaka, S., Chinadurai, M. (2012). “A Study of Comparative Advantage of Indian Agricultural Exports”, Journal of Management and Science, 2 (3), 1-9.
• Ma, A.S. (2013). “Revealed Comparative Advantage Measure: ASEAN-China Trade Flows”, Journal of Economics and Sustainable Development, 4 (7), 136-145.
• Mushanyuri, B.E., Mzumara, M. (2013). “An Assessment of Comparative Advantage of Mauritius”, European Journal of Sustainable Development, 2 (3), 35-42.
• Özertan, G. (2013). “Türkiye Tarım Sektöründe Yapısal Dönüşüm ve Teknoloji Kullanımının http://www.econ.boun.edu.tr/public_html/RePEc/pdf/201301.pdf [Erişim Tarihi: 20.04.2017] Rolü”
• Peker, A.E. (2015). “Türkiye Hububat ve Baklagil Alt Sektörünün Avrupa Birliği Pazarı Karşısındaki Rekabet Gücü”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5 (2), 1-20.
• Saray, M.O., Hark, R. (2015). “OECD Ülkelerinin İleri-Teknoloji Ürünlerindeki Rekabet Güçlerinin Değerlendirilmesi”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 347-372.
• Sarker, R., Ratnasena, S. (2014). “Revealed Comparative Advantage and Half a Century Competitiveness of Canadian Agriculture: A Case Study of Wheat, Beef and Pork Sectors”, CATPRN Working Paper 2014-01.
• Seyidoğlu, H. (2013). “Uluslararası Ticaret”, 1. Baskı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2923.
• Seyidoğlu, H. (2015). “Uluslararası İktisat: Teori, Politika ve Uygulama”, 20. Baskı, İstanbul: Güzem Can Yayınları No: 29.
• Sinanan, D., Hosein, R. (2012). “Transition Probability Matrices and Revealed Comparative Advantage Persistence in a Small Hydrocarbon-based Economy”, The West Indian Journal of Engineering, 23(1/2), 16-29.
• Şahinli, M.A. (2012). “Rekabet Gücü: Türkiye ve Avrupa Birliği Üyesi Ülkelerde Canlı Hayvancılık Sektörünün Durumu”, YYÜ Tarım Bilimleri Dergisi, 22 (2), 91-98.
• Widodo, T. (2008). “Shift in Comparative Advantage, Dynamic Market and Purchasing Power Parity in the East Asia”, Doctoral Thesis, Graduate School of Economics Hiroshima University of Economics, Hiroshima, Japan.
• Utkulu, U. (2005). “Türkiye’nin Dış Ticareti ve Değişen Mukayeseli Üstünlükler”, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
• Utkulu, U., İmer, H. (2009). “Türk Tekstil ve Konfeksiyon Sektörünün Avrupa Birliği Tekstil ve Konfeksiyon Sektörü Karşısındaki Rekabet Gücünün Alt Sektörler Düzeyinde Ölçülmesi”, Rekabet Dergisi, 36, 3-43.
• Yılmaz, Ş.E. (2014). “Dış Ticaret Kuramlarının Evrimi”, 3. Baskı, Ankara: Efil Yayınevi.