TÜRKİYE’DE KADIN MİLLETVEKİLİ OLMAK: SEÇİM ÖNCESİ DENEYİMLER ÜZERİNDEN BİR ANALİZ

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 260 - 279, 31.12.2024

Elvan Işik Gezmiş , Ömer Çaha

https://doi.org/10.46849/guiibd.1534011

Öz

Bu çalışma Türkiye’deki kadın milletvekillerinin milletvekili seçilmeden önceki deneyimlerini araştırma konusu edinmektedir. Çalışmada kadınların aday adaylık sürecinden Meclis’e gelinceye kadar yaşadıkları deneyim üç ayrı aktör üzerinden incelenmektedir: Ailenin, sosyal çevrenin ve partinin kadın milletvekillerine karşı tutumu. Araştırma 14 Mayıs 2023 milletvekili seçimleri sonrasında Türkiye Büyük Millet Meclisinde yer alan kadın milletvekillerini kapsamakta; nicel ve nitel araştırma yöntemlerini içeren karma bir araştırma deseni çerçevesinde konu analiz edilmektedir. Bu bağlamda analiz için 39 kadın milletvekiline anket uygulanmış, 10 tanesiyle de yarı yapılandırılmış bir soru formu üzerinden mülakat gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre ailenin ve sosyal çevrenin desteği ile partinin yapıcı tutumu kadın milletvekillerinin siyasette yer almalarında önemli birer etken olmuştur. Kadın milletvekilleri seçim öncesinde, özellikle kampanya sürecinde annelikten ve aile sorumluluğundan kaynaklanan bazı zorluklar yaşamalarına rağmen, yine ailenin ve sosyal çevrenin desteği ile bu zorlukları aşmasını başarmışlardır.

Anahtar Kelimeler

Milletvekili, Kadın Milletvekili, Meclis, Seçim Kampanyası, Seçim

Etik Beyan

Hazırlamış olduğum tez özgün bir çalışma olup YÖK ve İTİCÜ Lisansüstü Yönetmeliklerine uygun olarak hazırlanmıştır. Ayrıca , bu çalışmayı bilimsel etik kurallarına tamamıyla uyduğumu; yararlandığım tüm kaynakları gösterdiğimi ve hiçbir kaynaktan yaptığım ayrıntılı alıntı olmadığını beyan ederim. Bu tezin ihtiva ettiği tüm hususlar şahsi görüşüm olup İstanbul Ticaret Üniversitesinin resmi görüşünü yansıtmamaktadır. ELVAN IŞIK GEZMİŞ

Destekleyen Kurum

İstanbul Ticaret Üniversitesi

Proje Numarası

1

Teşekkür

Makalemin hazırlanması konusunda desteklerini esirgemeyen Profesör Dr. Ömer ÇAHA 'ya ve makalemin yayınlanması konusunda destek olan Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisine teşekkürü bir borç bilirim. Saygılarımla.

ARTICLE INFORMATION

Öz

Participation in political life is the individual's connection to the political framework. These connections can take various shapes and sizes, from observing political events and gathering information to actively participating in political activities, voting, running for office, and influencing political decisions. Throughout history, women around the world have struggled to establish a meaningful connection with their political systems, facing challenges arising from their level of education, traditional lifestyles, and discriminatory laws. The progress made from traditional lifestyles to contemporary lifestyles in the twentieth century, and especially the egalitarian regulations regarding voting and election, have led to a change in women's participation in politics.
Despite the progress made, women's participation in politics has not yet reached the same level as men. Gender inequality remains strong in the exercise of the right to vote and participation in political decision-making processes, with women lagging behind men. In the application phase of the study, the Analytical Hierarchy Process (AHP) model, which has gained popularity in social sciences in recent years, was chosen. This is because enterprise risk management is an analytical and systematic process, and is also evaluated with the analytical hierarchy process, which is an academic, analytical and systematic model. In the research, new and original contributions will be presented in addition to the existing basic dimensions of the analytic hierarchy process. In this context, it is believed that the method will lead to future applications.
The sample of the research consists of 39 female deputies serving in the Turkish Grand National Assembly. Judicial sampling was used when determining the sample set in question. In-depth interview technique was used as a data collection method.

Anahtar Kelimeler

Deputy, Woman Deputy, Parliament, Election Campaign, Election

Proje Numarası

1

Kaynakça

• Alkan, A. (2004). Yerel Siyaset Kadınlar İçin Neden Önemli? (13.07.2024).http://kasaum.ankara.edu.tr/files/2013/03/aytenh.yerel_siyaset_kadinlar_icin_neden_onemli.pdf (Erişim Tarihi: 22.07.2024) Altan, C. (2008). Türkiye’de 1950-1960 Dönemi Milletvekillerin Sosyolojik Özellikleri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22, 24-38.
• Altındal, Y. (2007). Kadının Siyasal Katılımı Bağlamında Partilerin Kadın Kollarının Sosyolojik Açıdan Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın
• Arslan, A. (2005). Cumhuriyetten Günümüze Türk Siyasi Hayatında Eşitsizlikler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-11.
• Bano, S., Naveed A. M. (2023). Polıtıcal Partıcıpatıon of Women: A Policy Perspective Analysis in Pakistan. International Research Journal of Social Sciences and Humanities, 2(2), 44–55.
• Cengiz, B. R., Doğan, G. ve Karabağ, G. ((2021). Türkiye'de Kadının Siyasete Katılımı: Siyasi Hayatta Karşılaşılan Engeller ve Deneyimler, https://www.istanpol.org/post-turkiye-de-kadin-n-siyasete-kat-l-m-siyasi-hayatta-kars-la-lan-engeller-ve-deneyimler_2
• Çağlar, N. (2011). Kadının Siyasal Yaşama Katılımı ve Kota Uygulamaları. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3(4).
• Çaha, Ö., Çaha, H. ve S. O. Gümrükçüoğlu (2019). Kadın ve Siyaset, Kadem
• Çakır, S. (2019). Erkek Kulübünde Siyaset, İstanbul: Sel Yayınevi.
• Çoban, A., Ergenekon, Ö. (2021). Türkiye Cumhuriyeti Milletvekillerinin Eğitim Düzeylerine İlişkin Bir Analiz, Ankara: İksad yayinevi.
• Dahlerup, D. (1988). From a Small to Large Minority: Women in Scandinavian Politics. Scandinavian Political Studies, 11 (4), 275-297.
• Duruoğlu, S. (2007). Türkiye’de İlk Kadın Milletvekilleri, Yüksek Lisans Tezi, T.C. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,Ankara
• Ertan, S. ve Aykaç, H. R. (2019). Elit Teori Çerçevesinde Türkiye’de Kadın Milletvekilleri Üzerine Bir İnceleme. Memleket Siyaset Yönetim (MSY), 14(32), 75-102.
• Erzen, M. Ü. (2019). Siyasette Cinsiyet Eşitsizliği. Asya Studies, 2(8), 21-32.
• Gökçe, A. F. (2011). Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndeki Siyasal Seçkinlerin Sosyal Yapılarının İncelenmesi: 23. Dönem Milletvekilleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (7), 69-84.
• IPU Parline. (2024). Global Data on National Parliaments. https://data.ipu.org/women-averages/?date_month=6vedate_year=2024
• Kapani, M. (2021). Politika Bilimine Giriş. Serbest Kitaplar.
• Keser, A., Çelik, M. ve Ercan, E. (2019). Türkiye'de Kadınların Siyasal Temsili ve Toplumsal Cinsiyet, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi,1-39
• Kırılmaz, H. (2020). Türkiye’nin Demokratikleşme Sürecinde Bürokrasinin Rolü: Tek-Parti Dönemi ve Çok-Partili Sisteme Geçiş. Bilig, (92), 1-28.
• Kışlalı, A. T. (2003). Siyaset Bilimi. Ankara: İmge Yay.
• Korkmaz, S. (2022). Türkiye’de Siyasette Kadınların Temsili: Aydın Örneği. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi.
• Kumar et al. (2017). A Strategic Framework for a Profitable Business Model in the Sharing Economy. Industrial Marketing Management, 69, 147-160.
• Kurtoğlu, A. (2004). Hemşehrilik ve Şehirde Siyaset: Keçiören Örneği. Ankara: İletişim.
• Mertoğlu, R. (2023). Türkiye Toplumunun Aynası: TBMM Üyelerinin Sosyolojik Özellikleri (2002-2018), Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 78(4), 733 – 760
• Norris, P., Inglehart, R. (2001) Cultural Obstacles to Equal Representation, Journal of Democracy, 12 (3), 126-140.
• O’Neil, M. L., Toktas, S. (2014). Women’s Property Rights in Turkey. Turkish Studies, 15(1), 29–44.
• Örücü, E., Kılıç, R., Kılıç, T. (2007). Cam Tavan Sendromu ve Kadınların Üst Düzey Yönetici Pozisyonuna Yükselmelerindeki Engeller: Balıkesir İli Örneği. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 14(2), 117-135
• Sancar, S. (2011), Erkeklik”. Ecevit, Yıldız ve Necla Karkıner (Der.), Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları (Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Fakültesi Yayınları): 168-191.
• Shvedova, N. (2005), Obstacles to Women’s Participation in Parliament. Julie Ballington ve Azza Karam (Ed.), Women in Parliament: Beyond Numbers, içinde (33-50), International Institute for Democracy and Electoral Assistance, Stockholm
• Thomas, S. ve Welch, S. (1991). The Impact of Gender on Activities and Priorities of State Legislators. Western Political Quarterly, 44(2), 445-456.
• Tüccaroğlu, İ. (2012). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Kadının Siyasal Yaşamda Karşılaştığı Güçlükler. Kadın Araştırmaları Dergisi, 0(6).
• UN Women. (2024). Facts and Figures: Women’s Leadership and Political Participation. https://www.unwomen.org/en/what-we-do/leadership-and-political-participation/facts-and-figures#83880 (22.08.2024).
• Usal, Z. O. (2010). Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları: Eşitsizlikler, Mücadeleler, Kazanımlar (Ed: H. Durudoğan, F. Gökşen, B. E. Oder, ve D. Yükseker). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları
• Yıldız, D., Koç, İ. (2008). Türkiye’de Milletvekillerinin Çocuk Sayısı ve Değişimi: Genel Nüfus ile Karşılaştırılmalı Bir Analiz, Nüfusbilim Dergisi, 09, 30-31, 3-12