Balkanlar'da Ahşap Minareleirn Özellikleri: Karadağ Örnekleri

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 2, 283 - 296, 30.06.2023

Ammar İbrahimgil , Lana Kudumovic

Öz

Balkanlar 14. yüzyılda Osmanlılar tarafından fethedildiğinde, başta camiler olmak üzere uygun ibadet alanlarının sağlanması önemli işler arasındaydı. Böylece, yerleşim yerlerinin pitoresk görüntüleri, camilerin de dahil olduğu yaygın olarak görülen unsurlarla bir araya getirilmiştir. Ahşap minareli camilerin, ahşabın yoğun olduğu bölgelerde, konut mahalleleri içinde inşa edilmesi yaygınken, camilerin gövdesi farklı yapı malzemelerinden ya da tamamen ahşaptan yapılmış farklı tipte örnekler vardır.
Bu çalışma, Balkanlar'daki ahşap minarelerin özelliklerini tanımlamayı amaçlamıştır. Yerleşim alanlarının en ayırt edici unsuru olarak ahşap minarelere atıfta bulunarak, Balkanlar ve Rodos'ta bu camilerin dört türü belgelenmiştir. Bu çalışma, cami tipolojisinin de ayırt edildiği ana karakteristik unsurlar olarak kabul edilebilecek ahşap minarelerin temel özelliklerini ve bölümlerini ve buna bağlı olarak Balkanlar'daki ahşap minarelerin mimari özelliklerini göstermiştir.
Daha sonra, bu araştırma için çalışma alanı olarak seçilen Karadağ'daki ahşap minareli camileri karşılaştırmak için tanımlanmış ölçütler (kurucular, malzemeler, şekil, boyutlar, minarelerin konumu vb.) belirlenmiştir. Bu çalışma, Balkanlar'daki ahşap minareli camiler hakkındaki bilgilere katkıda bulunmaktadır. Genel fiziksel özelliklerin yanı sıra ahşap minare yapımındaki ustalığın soyut karakteri de tartışılmaktadır. Ayrıca, minare bölümleri hakkında açıklama yapılmıştır. Ahşap minare özelliklerine göre ahşap minareli cami tipolojisi oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Mimari Miras, Koruma, Ahşap Minareler, Balkan, Karadağ

Architectural Peculiarities of the Wooden Minarets in Balkans Region: Examples of Montenegro

Öz

Since the region of Balkans was seized by the Ottomans during the 14th century, providing a proper praying spaces, particularly mosques, was among important tasks. Thus, lively images of the settlements were assembled by the commonly seen elements including mosques too. It was common to build mosques with wooden minaret, in areas rich with wood, within the residential neighborhoods, while the corpus of the mosques could have been made of different buildings materials or even fully made of wood.
This study aimed to define the peculiarities of the wooden minarets in Balkan. Referring to the wooden minarets as the most distinguished element of residential areas four types of these mosques were documented within the Balkans and Rhodes.
This study showed the main peculiarities and parts of the wooden minarets, which could be considered as the main characteristic elements according to which also the mosque typology was distinguished, and accordingly, the architectural characteristics of the wooden minarets in the Balkan.
Further on, defined criteria (founders, materials, shape, dimensions, position of minarets etc.) were used to compare wooden minaret mosques in Monte Negro, which was selected as case study area for this research.
This study contributes to the knowledge about mosques with wooden minarets in the Balkan region. General physical peculiarities are discussed as well as the intangible character of mastering in constructing wooden minarets. Also, clarification is done about minaret parts. The wooden minarets mosques typology was observed according to the wooden minaret peculiarities.

Anahtar Kelimeler

conservation, architectural heritage, wooden minarets, Balkan, Montenegro

Kaynakça

• Ammar İbrahimgil, Ammar İbrahimgilAmmar İbrahimgil